Περισσότερη κάνναβη παρά αλκοόλ!

Έγινε κι αυτό στις ΗΠΑ! Για πρώτη φορά, ο αριθμός των τακτικών χρηστών μαριχουάνας ξεπερνά αυτούς του αλκοόλ στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Είναι μια εξέλιξη σε συνδυασμό με τη νομιμοποίηση της κάνναβης που έχει ολοένα και μεγαλύτερο αντίκτυπο στους νέους.

Πλέον οι Αμερικάνοι έχουν περισσότερα ηλεκτρονικά τσιγάρα με μαριχουάνα παρά τσιγάρα καπνού. Υπάρχουν εκείνοι που παραλείπουν την μπύρα ή το κρασί και πίνουν ένα κρύο τσάι συνοδευόμενο από ένα τσιγάρο (ηλεκτρονικό ή κανονικό) κάνναβης. Στο ψυγείο δίπλα στα κουτιά μπύρας συνυπάρχουν κουτιά ποτών γεμάτα με THC, το κύριο ψυχοδραστικό συστατικό της μαριχουάνας.

Όποιος ταξίδεψε πρόσφατα στις ΗΠΑ θα μπορούσε εύκολα να καταλάβει αν βρίσκεται σε μια από τις πολλές πολιτείες όπου έχει νομιμοποιηθεί η μαριχουάνα. Στους αυτοκινητόδρομους που οδηγούν στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν, την πόλη των αυτοκινήτων, οι διαφημιστικές πινακίδες είναι γεμάτες με διαφημίσεις για εταιρείες κάνναβης. Στη Νέα Υόρκη, οι τουρίστες εξακολουθούν να εκπλήσσονται που η πόλη, η πιο πυκνοκατοικημένη και πυκνή στη χώρα, είναι… ντουμάνι. Οι άνθρωποι καπνίζουν σε κάθε γωνιά, οι άνθρωποι καπνίζουν ενώ οδηγούν, υπάρχουν και αυτοί που καπνίζουν ακόμη και στο μετρό. Σε μια δόση μπλακ χιούμορ οι Αμερικάνοι λένε ότι «οι γάτες εξακολουθούν να μην καπνίζουν αλλά καταπίνουν τον καπνό των ιδιοκτητών τους» (και οι δηλητηριάσεις κατοικίδιων από μαριχουάνα έχουν εκτοξευθεί σε ολόκληρη τη χώρα).

Η νομιμοποίηση της κατοχής κάνναβης έχει προκαλέσει την αμερικανική πρωτεύουσα να ζει μέσα σε έναν αιώνιο καπνό που έχει ήδη προκαλέσει μηνύσεις.

Η νομιμοποίηση της μαριχουάνας έχει εξαπλωθεί έντονα στις Ηνωμένες Πολιτείες την τελευταία δεκαετία και, παράλληλα, οι καταναλωτικές συνήθειες της ουσίας έχουν γίνει η κορυφαία δύναμη στον κόσμο. Μια πρόσφατη ανάλυση της κατανάλωσης ναρκωτικών αποκάλυψε ένα εκπληκτικό γεγονός: για πρώτη φορά, ο αριθμός των τακτικών χρηστών μαριχουάνας ξεπέρασε εκείνους του αλκοόλ.

Αυτό αναφέρεται στη μελέτη «Αλλαγές στη χρήση κάνναβης στις ΗΠΑ, από το 1972 έως το 2022», από τον Jonathan Caulkins, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, η οποία αναλύει τις απαντήσεις που προσφέρουν οι Αμερικανοί στην τελευταία Εθνική Έρευνα για τη χρήση ναρκωτικών και την υγεία: ο αριθμός των ατόμων που ισχυρίζονται ότι καταναλώνουν κάνναβη καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά είναι 17,7 εκατομμύρια, πάνω από αυτούς που λένε ότι καταναλώνουν αλκοόλ με αυτή τη συχνότητα, που είναι 14,7 εκατομμύρια.

Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που πίνουν εξακολουθεί να είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό των ατόμων που κάνουν χρήση κάνναβης. Όμως μεταξύ των τακτικών καταναλωτών, περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν να ανάβουν ένα «γάρο» από εκείνους που πηγαίνουν για μια μπύρα. Και όσοι επιλέγουν την κάνναβη το κάνουν με περισσότερη αφοσίωση: ο μέσος Αμερικανός πότης πίνει τέσσερις έως πέντε ημέρες το μήνα, κάτι που ίσως δείχνει περισσότερη κοινωνική κατανάλωση.

Ο μέσος καταναλωτής κάνναβης, ωστόσο, το κάνει μεταξύ 15 και 16 ημερών το μήνα, κάτι που ίσως δείχνει επίσης όχι μόνο την κοινωνική κατανάλωση, αλλά και τη μοναχική κατανάλωση. Από όλους εκείνους που παραδέχονται ότι έχουν καταναλώσει κάνναβη τον τελευταίο μήνα, το 42,3% το αναγνωρίζει ότι το κάνει σε τακτική βάση (καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά), έναντι 10,9% για το αλκοόλ. Μεταξύ των καθημερινών χρηστών, το 28,2% όσων επιλέγουν τη μαριχουάνα και το 3,8% όσων προτιμούν το αλκοόλ το λένε. Ήταν μια ριζική αλλαγή σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Από το 1992, το χαμηλότερο σημείο κατανάλωσης κάνναβης που έχει καταγραφεί από τη διεξαγωγή της έρευνας, ο αριθμός των τακτικών χρηστών κάνναβης έχει δεκαπενταπλασιαστεί. Από το 2008, η αύξηση της τακτικής κατανάλωσης μαριχουάνας παρέμεινε υψηλή, κατά 269%, ενώ η κατανάλωση αλκοόλ μειώθηκε κατά 7%.

«Οι παρατηρούμενες τάσεις αντικατοπτρίζουν τις ρυθμιστικές αλλαγές, με μειώσεις σε περιόδους μεγαλύτερου περιορισμού και ανάπτυξη σε περιόδους ρυθμιστικής ελευθέρωσης», λέει ο Caulkins. Ο ειδικός επισημαίνει τέσσερις φάσεις: την πρώτη, της απελευθέρωσης, τη δεκαετία του 1970, μετά την επέκταση της χρήσης κάνναβης στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, η οποία οδήγησε τον τελευταίο πρόεδρο εκείνης της δεκαετίας, Τζίμι Κάρτερ, να ανοίξει τη συζήτηση για αποποινικοποίηση της κατανάλωσης· το δεύτερο, μεταξύ 1980 και 1992, οι προεδρίες των Ρεπουμπλικανών, Ρόναλντ Ρίγκαν και Τζορτζ Μπους, ο οποίος ξεκίνησε τον λεγόμενο «πόλεμο κατά των ναρκωτικών», μια σκληρή καταστολή της εμπορίας και της κατανάλωσης που κατέληξε με εκατομμύρια ανθρώπους –ειδικά από τις κοινότητες των μαύρων και των ισπανόφωνων– στη φυλακή και με μεγάλη μείωση της συνήθειας.

Την τελευταία δεκαετία οι πολιτείες άρχισαν να είναι ελαστικές στην ιατρική χρήση της μαριχουάνας, ενάντια στην ομοσπονδιακή νομοθεσία. Σημειώνεται τέλος η περίοδος που ξεκίνησε το 2009, κατά την οποία οι ομοσπονδιακές αρχές σταμάτησαν την ποινική δίωξη της κάνναβης αφού παρατάθηκε η νομιμοποίηση της ιατρικής και ψυχαγωγικής κατανάλωσής του.

Νόμιμη σε 38 από τις 50 πολιτείες

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, 38 πολιτείες και η Περιφέρεια της Κολούμπια έχουν νομιμοποιήσει την ιατρική χρήση κάνναβης, αλλά σε ομοσπονδιακό επίπεδο η χρήση της παραμένει απαγορευμένη για οποιονδήποτε σκοπό.

Συνολικά, σήμερα, η μαριχουάνα είναι νόμιμη για ψυχαγωγική χρήση σε 24 από τις 50 πολιτείες –η Φλόριντα θα μπορούσε να ενταχθεί αυτόν τον Νοέμβριο– και για ιατρική χρήση σε 38 πολιτείες. Το 74% των Αμερικανών ζει σε μια πολιτεία όπου η μαριχουάνα είναι νόμιμη τουλάχιστον για ιατρική χρήση και το 54% το κάνει σε μέρη όπου είναι νόμιμη και για ψυχαγωγική χρήση.

Ο Caulkins δεν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι κανονιστικές αλλαγές βρίσκονται πίσω από την επέκταση της κατανάλωσης. Αλλά αυτό που δεν αμφιβάλλει είναι ότι «η κατανάλωση κάνναβης είναι πλέον σε εντελώς διαφορετική κλίμακα από ό,τι πριν από τη νομιμοποίηση». Αντιμέτωπος με αυτή τη μεγάλη επέκταση της μαριχουάνας, μια αντίφαση του ίδιου μεγέθους: Νόμιμη για το σπίτι, αλλά για την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ένα επικίνδυνο ναρκωτικό. Η μαριχουάνα δεν είναι νόμιμη για τις ομοσπονδιακές αρχές, παρά τις δύο κυβερνήσεις – αυτή του Μπαράκ Ομπάμα και η τωρινή του Τζο Μπάιντεν – που έχουν μειώσει τις βαρύτατες ποινές εναντίον της.

Τον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε την απόφασή της να μετακινήσει την κάνναβη από τα ναρκωτικά της ομάδας 1 – όπου η ηρωίνη, το LSD ή το έκσταση θεωρούνται υψηλού κινδύνου σε περίπτωση κατάχρησης – στην ομάδα 3, όπου περιλαμβάνονται λιγότερο επικίνδυνες ουσίες, όπως π.χ. κεταμίνη ή αναβολικά στεροειδή (το αλκοόλ δεν ανήκει σε καμία από τις πέντε υπάρχουσες κατηγορίες).

Ανακοινώνοντας την πρόταση, ο Μπάιντεν το χαρακτήρισε «μνημειώδες» βήμα και επέκρινε ότι «πάρα πολλές ζωές έχουν καταστραφεί από μια λανθασμένη προσέγγιση στη μαριχουάνα», είπε για τη μαζική φυλάκιση ανθρώπων που εμπλέκονται στην παράνομη πώλησή της.

Αυτό που μένει να φανεί τώρα είναι ένας άλλος ζωτικός αντίκτυπος: οι συνέπειες στους εθισμούς, τους κινδύνους για την υγεία ή την ανάπτυξη των νευρώνων για τους νεότερους καταναλωτές, εν μέσω μιας ταχύτατης και άγνωστης εξάπλωσης της κάνναβης.

Οι χώρες που έχουν νομιμοποιήσει την ιατρική χρήση της κάνναβης, είναι οι: Αργεντινή, Αυστραλία, Καναδάς, Χιλή, Κολομβία, Κροατία, Κύπρος, Γερμανία, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Τζαμάικα, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Βόρεια Μακεδονία, Νορβηγία, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Περού, Πολωνία, Ελβετία και Ταϊλάνδη. Άλλες έχουν πιο περιοριστικούς νόμους, που επιτρέπουν μόνο τη χρήση ορισμένων φαρμακευτικών ουσιών που προέρχονται από κάνναβη, όπως Sativex, Marinol ή Epidiolex.

Στην Ελλάδα, η παραγωγή και κυκλοφορία ιατρικής κάνναβης είναι νόμιμη από το 2018, σύμφωνα με το Νόμο 4523, όμως η αξία των σκευασμάτων δεν αποζημιώνεται από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

Η νομιμότητα της κάνναβης για ιατρική και ψυχαγωγική χρήση ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα, όσον αφορά την κατοχή, τη διανομή και την καλλιέργειά της και, όσον αφορά την κάνναβη ως φάρμακο, πώς μπορεί να καταναλωθεί και για ποιες ιατρικές παθήσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί.