ΗΠΑ: Εάν σκέφτεστε να πάρετε διαζύγιο τότε πρέπει να έχετε πολύ σοβαρό λόγο

Ορισμένοι συντηρητικοί νομοθέτες τάσσονται υπέρ του τερματισμού του διαζυγίου χωρίς υπαιτιότητα, νόμος που υπάρχει και στις 50 πολιτείες των ΗΠΑ και επιτρέπει σε ένα άτομο να διαλύσει ένα γάμο χωρίς να χρειάζεται να αποδείξει ότι ο/η σύζυγος έκανε κάτι λάθος, όπως μοιχεία ή ενδοοικογενειακή βία.

Οι κοινωνικά συντηρητικοί, και συχνά θρησκευόμενοι αντίπαλοι αυτών των νόμων περί διαζυγίων υποστηρίζουν ότι η πρακτική αυτή στερεί από τους ανθρώπους —κυρίως τους άνδρες— τη δέουσα διαδικασία και βλάπτει τις οικογένειες και κατ’ επέκταση την κοινωνία.

Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες στη Λουιζιάνα, την Οκλαχόμα, τη Νεμπράσκα και το Τέξας έχουν συζητήσει την κατάργηση ή την αύξηση των περιορισμών στους νόμους περί διαζυγίου χωρίς υπαιτιότητα.

Άλλη μία προσπάθεια περιορισμού των δικαιωμάτων των γυναικών

Οι υπερασπιστές των νόμων, τους οποίους οι πολιτείες άρχισαν να ψηφίζουν πριν από μισό αιώνα, βλέπουν τη νομοθεσία και τα επιχειρήματα για την κατάργησή τους ως την τελευταία προσπάθεια περιορισμού των δικαιωμάτων των γυναικών —μετά την ανατροπή της απόφασης Roe v Wade και την ψήφιση απαγορεύσεων των αμβλώσεων σε όλη τη χώρα— και λένε ότι χωρίς τέτοια προστασία, η χώρα θα επιστρέψει σε μια παλαιότερη εποχή, όπου οι γυναίκες συχνά παγιδεύονταν σε γάμους με κακοποιητικούς συζύγους.

«Για μισό λεπτό. Δεν θέλω να πάρω διαζύγιο και δεν νομίζω ότι υπάρχουν λόγοι για διαζύγιο»

«Το διαζύγιο χωρίς υπαιτιότητα είναι κρίσιμο για την ικανότητα, ιδίως των γυναικών, να μπορούν να ασκούν αυτονομία στις σχέσεις τους, στη ζωή τους», δήλωσε η Denise Lieberman, επίκουρη καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, η οποία ειδικεύεται στις πολιτικές που αφορούν το φύλο, τη σεξουαλικότητα και τη σεξουαλική βία.

Πριν από το 1969, όταν ο τότε Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Ρόναλντ Ρίγκαν, ο οποίος είχε πάρει διαζύγιο, ενέκρινε τον πρώτο νόμο της χώρας για διαζύγια χωρίς υπαιτιότητα, οι γυναίκες, οι οποίες είναι πιο πιθανό να βιώσουν βία από τον σύντροφό τους, αναγκάζονταν συχνά να παραμένουν σε γάμους που δεν επιθυμούσαν.

Εάν δεν μπορούσαν να αποδείξουν ότι ο σύζυγός τους ήταν βίαιος ή να τον πείσουν να δώσει διαζύγιο, δεν θα μπορούσαν να πάρουν περιουσιακά στοιχεία από τον γάμο ή να ξαναπαντρευτούν, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Quarterly Journal of Economics.

Μείωση ποσοστών ενδοοικογενειακής βίας και γυναικοκτονιών

Σταδιακά ακολούθησαν και άλλες πολιτείες της Αμερικής, οι οποίες ψήφισαν παρόμοιους νόμους που επέτρεπαν το μονομερές διαζύγιο μέχρι το 2010, όταν η Νέα Υόρκη έγινε η τελευταία πολιτεία που ενέκρινε την πρακτική αυτή.

Μεταξύ 1976 και 1985, οι πολιτείες που ψήφισαν τους νόμους είδαν τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας κατά ανδρών και γυναικών να μειώνονται κατά 30% περίπου, ο αριθμός των γυναικών που δολοφονήθηκαν από σύντροφο μειώθηκε κατά 10% και τα ποσοστά αυτοκτονιών γυναικών μειώθηκαν κατά 8 έως 16%.

Χωρίς τέτοιους νόμους, «είναι δύσκολο να αποδείξεις ο,τιδήποτε στο δικαστήριο που αφορά μια οικογένεια, επειδή δεν έχεις μάρτυρες», δήλωσε η Kimberly Wehle, καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βαλτιμόρης. «Είναι πολύ δύσκολο να βρεις στοιχεία για να αποδείξεις την κακοποίηση των παιδιών», σημειώνει η ίδια.

Άδικο προς τους άνδρες

Συντηρητικοί σχολιαστές όπως ο Matt Walsh και ο Steven Crowder έχουν υποστηρίξει ότι οι νόμοι είναι άδικοι για τους άνδρες και βλάπτουν την κοινωνία, επειδή οδηγούν σε περισσότερα διαζύγια.

Το ποσοστό διαζυγίων στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε σημαντικά από το 1960, όταν ήταν 9,2 ανά 1.000 παντρεμένες γυναίκες, σε 22,6 το 1980. Αλλά μέχρι το 2022, το ποσοστό είχε μειωθεί στο 14,5.

Η Beverly Willett, συγγραφέας και δικηγόρος, υποστηρίζει ότι το μονομερές διαζύγιο χωρίς υπαιτιότητα είναι επίσης αντισυνταγματικό, διότι παραβιάζει το δικαίωμα του ατόμου στη 14η τροπολογία για τη δέουσα διαδικασία.

Ο εναγόμενος «δεν έχει καμία απολύτως δυνατότητα να πει: ‘Για μισό λεπτό. Δεν θέλω να πάρω διαζύγιο και δεν νομίζω ότι υπάρχουν λόγοι για διαζύγιο. Θα ήθελα να ακουστώ. Θα ήθελα να καλέσω μάρτυρες»», δήλωσε η Willett, η οποία βίωσε ένα διαζύγιο που δεν ήθελε επειδή πίστευε ότι ο γάμος της μπορούσε να σωθεί. «Πίστευα στους όρκους μου» και «δεν ήθελα να τα παρατήσω».

Αλλά το επιχείρημα της Willett βασίζεται στην ιδέα ότι «οι γυναίκες είναι είτε ιδιοκτησία είτε ότι κατά κάποιο τρόπο περιορίζεται η ελευθερία των ανδρών με το να μην τους επιτρέπεται να παραμείνουν σε έναν γάμο με κάποιον που δεν θέλει να παντρευτεί», δήλωσε η Wehle.

«Διαφωνώ με την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι κατά κάποιον τρόπο ιδιοκτησία των συζύγων τους. Αυτό είναι ένα απόκρυφο κατάλοιπο του δικαίου που δεν έχει θέση στη σύγχρονη κοινωνία», καταλήγει η ίδια.