Ιερά Συμμαχία στη Γαλλία – Οι «εχθροί» που γίνονται «φίλοι» για μπλόκο στην Ακροδεξιά

Οι ψηφοφόροι στη Γαλλία αντιμετωπίζουν μια κρίσιμη επιλογή στις 7 Ιουλίου, στον δεύτερο γύρο των πρόωρων κοινοβουλευτικών εκλογών, οπότε και είναι πιθανό είτε να δουν την πρώτη ακροδεξιά κυβέρνηση στη χώρα μετά τη ναζιστική κατοχή κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είτε να μην προκύπτει πλειοψηφία.

Τα επίσημα αποτελέσματα δείχνουν ότι το αντιμεταναστευτικό, εθνικιστικό και ευρωσκεπτικιστικό κόμμα Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν έχει καλές πιθανότητες να κερδίσει τις περισσότερες έδρες στην Εθνοσυνέλευση της Κάτω Βουλής για πρώτη φορά, αλλά το αποτέλεσμα παραμένει αβέβαιο λόγω του περίπλοκου εκλογικού συστήματος και των πολιτικών αναταραχών.

Όσοι αντιτίθενται στην Ακροδεξιά προσπαθούν να την αποτρέψουν από το να αποκτήσει απόλυτη πλειοψηφία

Στον πρώτο γύρο, της Κυριακής (1/7), ο Εθνικός Συναγερμός και οι σύμμαχοί της κατέλαβαν την πρώτη θέση λαμβάνοντας το 33% των ψήφων. Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο -ένας συνασπισμός που σχηματίστηκε βιαστικά με στόχο να νικήσει την Ακροδεξιά κι ενώνει αριστερές δυνάμεις με κεντροαριστερές δυνάμεις και τους Πρασίνους- κατέλαβαν τη δεύτερη θέση με σχεδόν 28%, σημαντικά μπροστά από την κεντρώα συμμαχία του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν με 20%.

Δεκάδες υποψήφιοι που κέρδισαν τουλάχιστον το 50% των ψήφων την Κυριακή εξελέγησαν οριστικά. Όλες οι άλλες «κούρσες» οδηγούνται σε δεύτερο γύρο στις 7 Ιουνίου με δύο ή τρεις προκριθέντες υποψηφίους.

Εκ των πρωταγωνιστών της προοδευτικής «αντίστασης» ο Ζαν-Λικ Μελανσόν

Οι δημοσκοπικές προβλέψεις δείχνουν ότι ο Εθνικός Συναγερμός θα έχει τις περισσότερες έδρες στην επόμενη Εθνοσυνέλευση, αλλά δεν είναι σαφές εάν θα λάβει την απόλυτη πλειοψηφία των 289 από τις 577 έδρες – δηλαδή αν θα έχει αυτοδυναμία.

Γαλλία: Τα κόμματα αγωνίζονται να μπλοκάρουν την Ακροδεξιά

Όσον αφορά στην τελική δύναμη που λαμβάνει το κάθε κόμμα, το γαλλικό σύστημα σ’ εκλογές εθνικού επιπέδου προβλέπει ότι υποψήφιοι εκλέγονται ανά Περιφέρεια και κάθε υποψήφιος που λαμβάνει περισσότερο από 12,5% των ψήφων προκρίνεται στον δεύτερο γύρο.

Όσοι αντιτίθενται στην Ακροδεξιά προσπαθούν ν’ αποτρέψουν το ν’ αποκτήσει αυτοδυναμία. Ο αριστερός συνασπισμός έχει πει ότι θα αποσύρει τους υποψηφίους του από τις Περιφέρειες όπου οι ίδιοι τερμάτισαν στην τρίτη θέση ή χαμηλότερα, προκειμένου να υποστηρίξει τους υποψηφίους που είναι σε καλύτερη θέση ν’ αντιταχθούν στην Ακροδεξιά σ’ εκείνη την περιοχή. Η κεντρώα συμμαχία του Μακρόν είπε επίσης ότι ορισμένοι από τους υποψηφίους της θα παραιτηθούν πριν από τον δεύτερο γύρο, προκειμένου να παλέψουν για το τέλος της πορείας της Εθνικής Συσπείρωσης προς την εξουσία. Δεκάδες υποψήφιοι βουλευτές που την Κυριακή πήραν την πρόκριση για τον δεύτερο γύρο των γαλλικών βουλευτικών εκλογών, έχουν ήδη ανακοινώσει την απόσυρσή τους, ούτως ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες επικράτησης του ακροδεξιού κόμματος της Μαρίν Λεπέν

Αυτή η τακτική λειτούργησε στο παρελθόν, όταν το κόμμα της Λεπέν και ο προκάτοχός του, το Εθνικό Μέτωπο, θεωρούντο από πολλούς πολιτικός παρίας. Όμως, μετά από μια ριζική αλλαγή ονόματος και μια εκστρατεία «αποδαιμονοποίησής» του, το κόμμα της Λεπέν έχει τώρα ευρύτερη υποστήριξη σε ολόκληρη τη χώρα.

Ενώ η Γαλλία έχει μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και είναι μια σημαντική διπλωματική και στρατιωτική δύναμη, πολλοί Γάλλοι ψηφοφόροι παλεύουν με τον πληθωρισμό και τα χαμηλά εισοδήματα, αλλά και την αίσθηση ότι έχουν μείνει πίσω από την υπόθεση της παγκοσμιοποίησης.

Το κόμμα της Λεπέν, το οποίο κατηγορεί τη μετανάστευση για πολλά από τα προβλήματα της Γαλλίας, έχει εκμεταλλευτεί αυτήν την απογοήτευση των ψηφοφόρων και έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο υποστήριξης σ’ εθνικό επίπεδο, ιδίως σε μικρές πόλεις και αγροτικές κοινότητες όπου οι πολίτες νιώθουν αποκομμένοι από τον Μακρόν και το πολιτικό κατεστημένο του Παρισιού.

«Συγκατοίκηση»

Εάν ο Εθνικός Συναγερμός ή άλλο πολιτικό μπλοκ λάβει την πλειοψηφία, ο Μακρόν θ’ αναγκαστεί να διορίσει έναν πρωθυπουργό που ανήκει σε αυτό το κόμμα ή τον συνασπισμό.

Σε μια τέτοια κατάσταση -που ονομάζεται «συγκατοίκηση» στη Γαλλία- η κυβέρνηση θα εφαρμόσει πολιτικές που αποκλίνουν από το σχέδιο του προέδρου.

Η Πέμπτη Δημοκρατία της Γαλλίας έχει βιώσει τρεις συγκατοικήσεις, η τελευταία υπό τον συντηρητικό πρόεδρο Ζακ Σιράκ, ο οποίος είχε ως πρωθυπουργό το σοσιαλιστή Λιονέλ Ζοσπέν από το 1997 έως το 2002.

Ο πρωθυπουργός είναι υπόλογος στο κοινοβούλιο, ηγείται της κυβέρνησης και εισάγει νομοσχέδια.

Ο πρόεδρος είναι αποδυναμωμένος στο εσωτερικό κατά τη διάρκεια της συγκατοίκησης, αλλά εξακολουθεί να κατέχει ορισμένες εξουσίες στην εξωτερική πολιτική, τις ευρωπαϊκές υποθέσεις και την άμυνα και είναι υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις και την επικύρωση διεθνών συνθηκών.

Ο πρόεδρος είναι επίσης ο ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων της χώρας και είναι αυτός που κατέχει τους κωδικούς για τα πυρηνικά όπλα.

Η Εθνοσυνέλευση, η Κάτω Βουλή, είναι η πιο ισχυρή από τις δυο Βουλές του γαλλικού κοινοβουλίου. Έχει τον τελευταίο λόγο στη νομοθετική διαδικασία για τη Γερουσία, στην οποία κυριαρχούν οι συντηρητικοί.

Ο Μακρόν έχει προεδρική εντολή μέχρι το 2027 και είπε ότι δεν θα παραιτηθεί πριν από το τέλος της θητείας του. Αλλά ένας αποδυναμωμένος Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε να περιπλέξει πολλά ζητήματα στην παγκόσμια σκηνή.

Κατά τις προηγούμενες συγκατοικήσεις, η άμυνα και η εξωτερική πολιτική θεωρούντο άτυπα το «αποκλειστικό πεδίο» του προέδρου, ο οποίος συνήθως μπορούσε να βρει συμβιβασμούς με τον πρωθυπουργό για να επιτρέψει στη Γαλλία να μιλήσει με μία φωνή στο εξωτερικό.

Σενάρια

Ωστόσο, σήμερα, οι απόψεις τόσο της Ακροδεξιάς όσο και του αριστερού συνασπισμού σε αυτούς τους τομείς διαφέρουν ριζικά από την προσέγγιση του Μακρόν και πιθανότατα θ΄αποτελέσουν αντικείμενο έντασης κατά τη διάρκεια μιας πιθανής συγκατοίκησης.

Ο ηγέτης της Ακροδεξιάς Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος μπορεί να γίνει πρωθυπουργός εάν το κόμμα του κερδίσει την πλειοψηφία των εδρών, δήλωσε ότι είναι αντίθετος στην αποστολή γαλλικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, αλλά και στις γαλλικές παραδόσεις πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς και άλλων όπλων ικανών να πλήξουν στόχους εντός της Ρωσίας.

Ο πρόεδρος μπορεί να ορίσει έναν πρωθυπουργό από την κοινοβουλευτική ομάδα με τις περισσότερες έδρες στην Εθνοσυνέλευση, ακόμη κι αν δεν έχει αυτοδυναμία – όπως ίσχυε από το 2022 με την περίπτωση της κεντρώας συμμαχίας του Μακρόν.

Ωστόσο, η Εθνική Συσπείρωση είχε ήδη δηλώσει ότι θα απέρριπτε μια τέτοια επιλογή, επειδή αυτό θα σήμαινε ότι μια ακροδεξιά κυβέρνηση θα μπορούσε ν’ ανατραπεί μέσω μιας πρότασης μομφής, εάν συμμετάσχουν και άλλα πολιτικά κόμματα.

Μια άλλη επιλογή θα ήταν ο διορισμός «μιας κυβέρνησης εμπειρογνωμόνων» που δεν συνδέεται με πολιτικά κόμματα, αλλά η οποία θα πρέπει να γίνει αποδεκτή από την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Μια τέτοια κυβέρνηση πιθανότατα θ’ ασχολείται κυρίως με τις καθημερινές υποθέσεις παρά με την εφαρμογή μεγάλων μεταρρυθμίσεων.

Εάν οι πολιτικές συνομιλίες διαρκέσουν πολύ εν μέσω των καλοκαιρινών διακοπών και των Ολυμπιακών Αγώνων από τις 26 Ιουλίου έως τις 11 Αυγούστου στο Παρίσι, η κεντρώα κυβέρνηση του Μακρόν θα μπορούσε να διατηρήσει μια μεταβατική κυβέρνηση εν αναμονή περαιτέρω αποφάσεων.