ΗΠΑ: Ο πρόεδρος έχει αναχθεί σε «βασιλιά υπεράνω του νόμου» λένε προοδευτικοί δικαστές

Ο ένοικος του Λευκού Οίκου μπορεί να διατάσσει δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων χωρίς να φοβάται τη δίωξη. Ο ηγέτης της Αμερικής μπορεί πλέον να είναι απομονωμένος από ποινικές συνέπειες για ό,τι θέλει να κάνει στο αξίωμά του. Αυτά είπαν οι τρεις προοδευτικοί δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, διαφωνώντας με την απόφαση-ορόσημο της Δευτέρας που αναγνωρίζει για πρώτη φορά ευρεία ασυλία από την ποινική δίωξη για τους πρώην προέδρους.

Στην απόφαση που αφορά την ομοσπονδιακή ποινική υπόθεση εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ για τις προσπάθειές του να ανατρέψει την εκλογική του ήττα το 2020, το δικαστήριο έκρινε ότι δεν μπορεί να διωχθεί για επίσημες ενέργειες που έγιναν στο πλαίσιο των συνταγματικών του εξουσιών ως προέδρου. Οι ιδιωτικές ενέργειες, σύμφωνα με την απόφαση, δεν προστατεύονται. Οι έξι συντηρητικοί του δικαστηρίου αποτέλεσαν την πλειοψηφία στην απόφαση, με τις φιλελεύθερες Σόνια Σοτομαγιόρ, Έλενα Κάγκαν και Κετάντζι Μπράουν Τζάκσον να διαφωνούν.

«Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι το ισχυρότερο πρόσωπο στη χώρα και ενδεχομένως στον κόσμο. Όταν χρησιμοποιεί τις επίσημες εξουσίες του με οποιονδήποτε τρόπο, σύμφωνα με το σκεπτικό της πλειοψηφίας, θα είναι πλέον στο απυρόβλητο από τυχόν ποινική δίωξη», έγραψε η Σοτομαγιόρ, στην οποία προσχώρησαν οι Κάγκαν και Τζάκσον .

«Δίνει εντολή στην ομάδα Seal Team 6 του Πολεμικού Ναυτικού να δολοφονήσει έναν πολιτικό αντίπαλο; Ασυλία. Οργανώνει στρατιωτικό πραξικόπημα για να κρατηθεί στην εξουσία; Ασυλία. Λαμβάνει δωροδοκία με αντάλλαγμα μια χάρη; Ασυλία. Ασυλία, ασυλία, ασυλία. Αφήστε τον πρόεδρο να παραβιάζει το νόμο, αφήστε τον να εκμεταλλεύεται τα προσόντα του αξιώματός του για προσωπικό όφελος, αφήστε τον να χρησιμοποιεί την επίσημη εξουσία του για κακούς σκοπούς», έγραψε η Σοτομαγιόρ.

Μια απόφαση-σκάνδαλο στην οποία συμπεριλαμβάνονται δύο δικαστές που τοποθέτησε ο ίδιος ο Τραμπ

Η απόφαση, την οποία έγραψε ο αρχιδικαστής Τζον Ρόμπερτς, σημείωσε ότι οι πρόεδροι πρέπει να εκτελούν τα καθήκοντά τους «άφοβα και δίκαια» χωρίς την απειλή της δίωξης για τις πράξεις τους. «Διότι αν γνώριζε ότι μπορεί μια μέρα να αντιμετωπίσει ευθύνη για παραβίαση του νόμου, ίσως να μην ήταν τόσο τολμηρός και ατρόμητος όσο θα θέλαμε να είναι. Αυτό είναι το μήνυμα της πλειοψηφίας σήμερα», έγραψε η Σοτομαγιόρ.

Συνέχισε γράφοντας πως «ακόμα και αν αυτά τα εφιαλτικά σενάρια δεν επαληθευτούν ποτέ, και προσεύχομαι να μην επαληθευτούν ποτέ, η ζημιά έχει γίνει. Η σχέση μεταξύ του προέδρου και του λαού που υπηρετεί έχει μετατοπιστεί αμετάκλητα. Σε κάθε χρήση της επίσημης εξουσίας, ο πρόεδρος είναι πλέον ένας βασιλιάς υπεράνω του νόμου». Η Τζάκσον, γράφοντας μια ξεχωριστή διαφωνία, δήλωσε ότι η απόφαση ανατρέπει μακροχρόνιες αρχές του αμερικανικού δικαίου.

«Όλα αυτά σημαίνουν ότι η κυβέρνησή μας λειτουργεί εδώ και πολύ καιρό υπό το πρότυπο της λογοδοσίας, στο οποίο κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου, ο κατηγορούμενος είναι αθώος μέχρι αποδείξεως του εναντίου και οι κατηγορούμενοι μπορούν να προβάλλουν άμυνες, τόσο νομικές όσο και πραγματικές, προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες περιστάσεις τους, είτε πρόκειται για κυβερνητικούς αξιωματούχους είτε για απλούς πολίτες. Για πάνω από δύο αιώνες, το έθνος μας επιβίωσε με αυτές τις αρχές ανέπαφες», έγραψε η Κεντάτζι Τζάκσον.

Η Τζάκσον δήλωσε ότι η πλειοψηφία του δικαστηρίου με αυτή την απόφαση αντίθετα «ανοίγει νέο και επικίνδυνο έδαφος. Ξεφεύγοντας από το παραδοσιακό μοντέλο ατομικής λογοδοσίας, η πλειοψηφία επινόησε κάτι εντελώς διαφορετικό: ένα μοντέλο προεδρικής λογοδοσίας που δημιουργεί ασυλία – μια εξαίρεση από το ποινικό δίκαιο – που ισχύει μόνο για τον πιο ισχυρό αξιωματούχο της κυβέρνησής μας». Η Τζάκσον εστίασε στο ζήτημα του τι θα μπορούσε να συνιστά μια επίσημη ενέργεια που προστατεύεται από τη δίωξη.

Πλέον ένας πρόεδρος «Μπορεί να διατάξει δολοφονίες ή να υποκινήσει πραξικόπημα»

«Έτσι, ακόμη και ένας υποθετικός πρόεδρος που παραδέχεται ότι διέταξε τις δολοφονίες των πολιτικών του αντιπάλων ή επικριτών ή ένας που αναμφισβήτητα υποκινεί ένα ανεπιτυχές πραξικόπημα έχει μια ευκαιρία να λάβει ασυλία σύμφωνα με το νέο μοντέλο προεδρικής λογοδοσίας της πλειοψηφίας», δήλωσε η Τζάκσον.

Αυτό συμβαίνει διότι, πρόσθεσε η Τζάκσον, «το κατά πόσον η συμπεριφορά ενός προέδρου μπορεί να τον υποβάλει σε ποινική ευθύνη εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της επίμαχης ενέργειας που θα της προσδώσουν το καθεστώς της «επίσημης» ή της «ανεπίσημης» συμπεριφοράς».

«Στο τέλος, λοιπόν, σύμφωνα με το νέο παράδειγμα της πλειοψηφίας, το αν ο πρόεδρος θα απαλλάσσεται από τη νομική ευθύνη για φόνο, επίθεση, κλοπή, απάτη ή οποιαδήποτε άλλη καταδικαστέα και παράνομη εγκληματική πράξη», είπε η Τζάκσον, «θα εξαρτάται από το αν διέπραξε την πράξη αυτή υπό την επίσημη ιδιότητά του, έτσι ώστε η απάντηση στο ερώτημα της ασυλίας θα είναι πάντα και αναπόφευκτα: Εξαρτάται».