Στα μέσα του περασμένου Απριλίου, μια είδηση από την Κολομβία έκανε τον γύρο του κόσμου ως ένας κακός οιωνός για ολόκληρο τον πλανήτη: στην πρωτεύουσα Μπογκοτά, μια μεγαλούπολη 8 εκατομμυρίων κατοίκων, ανακοινώθηκε ότι το νερό θα δίνεται με δελτίο λόγω παρατεταμένης ξηρασίας και μεγάλης έλλειψης υδάτινων αποθεμάτων – σύμφωνα με τους υπολογισμούς το νερό στην περιοχή επαρκούσε μόνο για 54 μέρες.

Η υδροδότηση άρχισε να διακόπτεται εκ περιτροπής για τουλάχιστον 24 ώρες, επιχειρήσεις υπολειτουργούν ενώ ο δήμαρχος κάλεσε τους κατοίκους να κάνουν ντους… ανά ζευγάρια. Το μήνυμα από την Κολομβία έφτασε ηχηρό στην Ελλάδα, η οποία είναι φέτος αντιμέτωπη με συνθήκες έντονης ξηρασίας και με μια σοβαρή λειψυδρία να βρίσκεται προ των πυλών. Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις αυξανόμενες τουριστικές πιέσεις, από τις περιορισμένες βροχοπτώσεις της φετινής χρονιάς, τις υψηλές θερμοκρασίες και τη μικρή χιονοκάλυψη.

«Σε κατάσταση συναγερμού»

Στα τέλη Μαΐου, το 100% της ελληνικής επικράτειας χαρακτηριζόταν από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, ως «σε κατάσταση προειδοποίησης», ενώ τμήματά της ήταν «σε κατάσταση συναγερμού». Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η τεχνητή λίμνη του Μόρνου, από την οποία υδροδοτείται η Αττική, εμφανίζεται συρρικνωμένη κατά 15-20% σε σχέση με τη μέση τιμή των τελευταίων 14 ετών.

Σύμφωνα με τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε το climatebook, στις 2 Ιουλίου 2023, η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν περίπου 16,5 km², ενώ στις 26 Ιουνίου 2024 υπολογίστηκε σε περίπου 12,8 km². Το ίδιο συμβαίνει με τα αποθέματα νερού στον Μόρνο τα οποία είναι μειωμένα κατά 30% σε σχέση με πέρυσι. Συνολικά τα αποθέματα των ταμιευτήρων της ΕΥΔΑΠ σε ολόκληρη τη χώρα ήταν χθες σχεδόν 805 εκατ. κ.μ., ποσότητα μικρότερη κατά 24% σε σχέση με την αντίστοιχη μέρα του 2023 (περίπου 1.060 εκατ. κ.μ. νερού).

Μονάδες αφαλάτωσης

Πριν από λίγες μέρες η Λέρος κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για έναν μήνα εξαιτίας της λειψυδρίας, με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Λέρου Τιμόθεος Κωττάκης αποδίδει το πρόβλημα στην πλημμελή συντήρηση των μονάδων αφαλάτωσης του νησιού επιρρίπτοντας την ευθύνη στην προηγούμενη Δημοτική Αρχή.

«Η μία μονάδα έχει τεθεί εκτός λειτουργίας από τον Οκτώβριο ενώ η δεύτερη παράγει 11 κ.μ. νερό την ώρα ενώ όταν λειτουργούσαν κανονικά είχαμε ημερήσια παραγωγή 2.000 κ.μ. Αναγκαστικά υπεραντλούμε τις γεωτρήσεις, οι οποίες λόγω της κλιματικής αλλαγής έχουν πολύ λίγο νερό και δεν επαρκούν – παλαιότερα αρκούσαν χωρίς να χρησιμοποιούμε τις αφαλατώσεις. Αντιλαμβάνεστε ότι έχουμε θέμα.

Υστερα από καλή συνεργασία με τα υπουργεία Κλιματικής Αλλαγής και Νησιωτικής Πολιτικής αλλά και με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση για τη συντήρηση των μονάδων αφαλάτωσης και για την αγορά μιας νέας, όμως ώσπου να γίνουν όλα αυτά υδροφόρο πλοίο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας θα φέρνει νερό στο νησί από τη Ρόδο. Αναζητούμε και δεύτερο πλοίο για να καλυφθούν οι ανάγκες».

Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τη Λέρο

Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Λευκάδας Φίλιππο Σκληρό, το νησί αντιμετωπίζει φέτος σοβαρό κίνδυνο, καθώς η στάθμη του νερού στην κεντρική γεώτρηση έχει πέσει σε επίπεδα συναγερμού λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας.

Διακοπές υδροδότησης ανακοινώθηκαν λόγω της λειψυδρίας και στο Μεγανήσι. «Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός, η μείωση των βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια του χειμώνα και οι νωρίς αυξημένες θερμοκρασίες έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των υδάτινων αποθεμάτων. Πρόβλημα που πλέον αντιμετωπίζουμε και στη γεώτρηση της Βαυκερής, η οποία αποτελεί την κύρια πηγή υδροδότησης του Μεγανησίου» αναφέρει μεταξύ άλλων η ανακοίνωση της Δημοτικής Αρχής.

Οξύ πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Χίος

«Η φετινή χρονιά είναι χειρότερη από πέρυσι» λέει στα «ΝΕΑ» ο Βασίλης Μυριαγκός, μέλος του ΔΣ της ΔΕΥΑ Χίου. «Αν συνεχιστεί έτσι, δεν ξέρω τι θα γίνει το 2025» λέει. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη Νότια Χίο όπου βρίσκονται και τα χωριά της μαστίχας. Εκεί, στο φράγμα του Κατράρη, φέτος δεν μπήκε ούτε ένα λίτρο νερό. Ως το τέλος του καλοκαιρού το νερό θα έχει τελειώσει και θα έχουμε σοβαρό θέμα. Πρόβλημα εντοπίζεται, επίσης, στο Βροντάδος και στην περιοχή των Καμποχωρίων, όπου το νερό των γεωτρήσεων είναι πολύ λίγο και κακής ποιότητας. Και όλα αυτά ενώ η Χίος το καλοκαίρι υπερτριπλασιάζει τον πληθυσμό της φτάνοντας τους 150.000 κατοίκους».

Χωρίς βροχές και χιόνια

Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Κώστας Λαγουβάρδος, η φετινή χρονιά ήταν πολύ κακή από πλευράς βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων για την Ελλάδα. Και ήταν η δεύτερη συνεχόμενη κακή χρονιά. Σε κάποιες περιοχές, συμπεριλαμβανόμενης της Αθήνας, οι βροχές ήταν μειωμένες ακόμη και στο μισό. «Τη φετινή υδρολογική περίοδο, σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας με εξαίρεση τη Δυτική Μακεδονία και την Ηπειρο, είχαμε περιορισμένες βροχοπτώσεις, ειδικά στις Κυκλάδες και στην Ανατολική Κρήτη.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στις Μοίρες Ηρακλείου οι βροχοπτώσεις ήταν ίσες με το 40% της μέσης τιμής για τη δεκαετία 2010-19, στη Νεμέα και στον Πύργο ίσες με το 50%, στη Θεσσαλονίκη στο 52%, στον Αγιο Νικόλαο Κρήτης στο 55%, στην Αθήνα στο 57%, στην Τήνο στο 65%» επισημαίνει. «Για τα νησιά όπου ούτως ή άλλως οι βροχοπτώσεις είναι λίγες, μια κακή χρονιά προκαλεί σίγουρα πρόβλημα ενώ αρνητικό ρόλο παίζει και η χαμηλή χιονοκάλυψη που είχαμε φέτος στην Ελλάδα».

Premium Έκδοση Τα Νέα

Headlines