Πόσο απειλητικός είναι στην πραγματικότητα ο καρκίνος; Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης είναι τροποποιήσιμοι. Αυτό σημαίνει ότι είναι στο χέρι μας να αυξήσουμε ή αντίστοιχα να μειώσουμε τον κίνδυνο να νοσήσουμε ανάλογα με τον τρόπο ζωής που επιλέγουμε να ακολουθήσουμε. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η σωματική αδράνεια και η κακή διατροφή. Δεδομένου πως για όλα αυτά, μπορούμε να κάνουμε κάτι, η απειλή μετριάζεται.
Ως προς τη διατροφή συγκεκριμένα, ορισμένα τρόφιμα περιέχουν καρκινογόνες ουσίες και μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εάν τα υπερκαταναλώνουμε. Ωστόσο, η σχέση μεταξύ διατροφής και καρκίνου δεν είναι τόσο απλή. Για παράδειγμα, κάποια τρόφιμα μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2, καταστάσεις που συνδέονται με ορισμένους τύπους καρκίνου.
Τι να αποφεύγουμε
Κόκκινα κρέατα
Ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) κατατάσσει το κόκκινο κρέας στην ομάδα των «πιθανώς καρκινογόνων» τροφίμων. Κόκκινο κρέας θεωρείται το μοσχαρίσιο (βοδινό/βόειο) κρέας, το χοιρινό, το αρνί και το κατσίκι, καθώς και οποιοδήποτε παράγωγο αυτών, όπως ο κιμάς και τα παϊδάκια.
Οι ειδικοί έχουν βρει ισχυρές ενδείξεις για τη σχέση μεταξύ του καρκίνου του παχέος εντέρου και της κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων κόκκινου κρέατος. Τα στοιχεία δείχνουν επίσης συσχέτιση με καρκίνους του παγκρέατος και του προστάτη. Ως εκ τούτου, Ο ΠΟΥ συνιστά να μην καταναλώνουμε περισσότερα από 500 γραμμάρια μαγειρεμένου κόκκινου κρέατος την εβδομάδα, ενώ προτείνει –στο μέτρο του δυνατού– την πλήρη αποχή από την κατανάλωση αλλαντικών.
Επεξεργασμένα κρέατα
Επεξεργασμένο κρέας θεωρείται οποιοδήποτε κρέας έχει συντηρηθεί και διατίθεται στο εμπόριο έπειτα από προσθήκη αλατιού και συντηρητικών, όπως το μπέικον, το σαλάμι, το λουκάνικο και το πατέ.
Κις με σπανάκι και φέτα
Τα μπιφτέκια, τα κεφτεδάκια και άλλα αντίστοιχα προϊόντα κατατάσσονται στην κατηγορία του επεξεργασμένου κρέατος μόνο εάν έχουν υποστεί κάποιου είδους επεξεργασία με προσθήκη χημικών συστατικών ή/και συντηρητικών.
Ο ΠΟΥ αναφέρει ότι υπάρχουν «πειστικά στοιχεία» ότι τα επεξεργασμένα κρέατα προκαλούν καρκίνο. Σύμφωνα με ανασκόπηση του 2019, η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Οι επιστήμονες το συνδέουν επίσης με τον καρκίνο του στομάχου και του μαστού.
Προτιμήστε:
Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις για τα επεξεργασμένα κρέατα, συμπεριλαμβανομένων των φρέσκων ψαριών και του κοτόπουλου. Υπάρχουν επίσης χορτοφαγικά υποκατάστατα κρέατος όπως το τόφου.
Υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα
Η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα ανάλυση δεδομένων συνδέει τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα με 32 ασθένειες.
Αυτές οι τροφές έχουν συνήθως υψηλή περιεκτικότητα σε «κακά» λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη ενώ είναι φτωχές σε βιταμίνες και φυτικές ίνες, με αποτέλεσμα η υψηλότερη κατανάλωσή τους να μας θέτει, μεταξύ άλλων, σε μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, δήλωσαν οι επιστήμονες.
Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν συστατικά που οι άνθρωποι συνήθως δεν προσθέτουν όταν μαγειρεύουν στο σπίτι, αναφέρουν οι ερευνητές. Αυτά τα συστατικά περιλαμβάνουν χρωστικές και γλυκαντικές ουσίες καθώς και συντηρητικά τα οποία παρατείνουν τη διάρκεια ζωής τους. Τυπικά, υφίστανται πολλαπλές βιομηχανικές διεργασίες που η έρευνα έχει δείξει ότι υποβαθμίζουν τη φυσική δομή των τροφίμων και οδηγούν σε ταχεία απορρόφηση.
Σαν αποτέλεσμα, αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα, μειώνεται ο κορεσμός και επιβαρύνεται το μικροβίωμα του εντέρου, τα «καλά» βακτήρια που «κατοικούν» σε αυτό και από τα οποία εξαρτάται ως ένα μεγάλο βαθμό η καλή μας υγεία, τονίζουν οι επιστήμονες.
Η ανασκόπηση που διεξήχθη από ακαδημαϊκούς του πανεπιστημίου «Deakin» στην Αυστραλία, κατέληξε συγκεκριμένα στα ευρήματα πως η υψηλότερη πρόσληψη αυτών των τροφών συνδέεται με:
- 50% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο.
- 12% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
- 48% έως 53% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης υπέρμετρου άγχους.
- 40% έως 66% αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας (παράγοντας εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου και όχι μόνο), εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και προβλημάτων ύπνου.
- 22% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.
Συνολικά, η κατανάλωση περισσότερων υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες θανάτου από οποιαδήποτε αιτία κατά 21%, με τους ερευνητές να παρομοιάζουν τους κινδύνους που ενέχουν αυτά τα τρόφιμα με αυτούς του τσιγάρου.
Αποφύγετε τα κατεψυγμένα γεύματα, τα σνακ με ζάχαρη, τα έτοιμα γλυκά και το fast food.
Προτιμήστε:
- Φρούτα
- Λαχανικά
- Ξηρούς καρπούς και σπόρους
- Προϊόντα ολικής αλέσεως
Αλκοόλ
Οι ειδικοί συνδέουν το αλκοόλ με διάφορους τύπους καρκίνου, όπως του ήπατος και του παχέος εντέρου. Και όσο περισσότερο πίνουμε τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος.
Ζάχαρη
Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένη ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες, όπως καραμέλες, λευκό ψωμί, ζυμαρικά και ζαχαρούχα ροφήματα, μπορούν έμμεσα να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ζάχαρης μπορεί να συμβάλει στην παχυσαρκία, τον διαβήτη τύπου 2 και τη χρόνια φλεγμονή – παράγοντες κινδύνου, όπως είπαμε, για καρκίνο.
Μελέτες δείχνουν ότι ο διαβήτης τύπου 2 αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο των ωοθηκών, του μαστού και της μήτρας. Επιπλέον, μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, έναν παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου.
Προσπαθήστε:
Να ετοιμάζετε φρέσκα, σπιτικά γεύματα και σνακ από ολόκληρα τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, άπαχες πρωτεΐνες, υγιή λιπαρά και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά.
Καμία μεμονωμένη τροφή δεν μπορεί να αποτρέψει τον καρκίνο, αλλά η κατανάλωση μιας ισορροπημένης, θρεπτικής συνολικά διατροφής μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό του κινδύνου.
Πηγή: Vita
