Ο πυρετός της τεχνητής νοημοσύνης πυροδοτεί μια διεθνή κούρσα για την κατασκευή όλο και μεγαλύτερων κέντρων δεδομένων, με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Nvidia Τζ’ένσεν Χουάνγκ να προβλέπει ότι οι επενδύσεις σε data center θα διπλασιαστούν μέσα σε πέντε χρόνια για να φτάσουν τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ανά έτος.

Οι πόροι που απαιτούνται για την κατασκευή και λειτουργία αυτών των ψηφιακών εργοστασίων, και ειδικά η κατανάλωση ενέργειας, είναι ο περιοριστικός παράγοντας που τελικά θα βάλει όρια στην κούρσα της νέας τεχνολογίας.

Τα πρακτικά προβλήματα της AI γίνονται εμφανή στην περιοχή του Νορθάμπερλαντ στη Βρετανία, όπου η Blackstone, η μεγαλύτερη εταιρεία εμπορικών ακινήτων του κόσμου, αγόρασε έκταση 950 στρεμμάτων και σκοπεύει να κατασκευάσει κέντρα δεδομένων κόστους 13 δισ. δολαρίων.

Δεν έχει όμως εξασφαλίσει ηλεκτροδότηση και πρέπει να διαπραγματευτεί το ζήτημα με τον διαχειριστή του βρετανικού δικτύου. Η κατάληξη των συνομιλιών δεν μπορεί να θεωρηθεί βέβαιη, αναφέρει το Reuters.

Είναι εξάλλου δύσκολο να εξασφαλιστούν τα 20 με 50 μεγαβάτ ισχύος που απαιτούν τα μεγαλύτερα data centers.

To μερίδιο της ΑΙ μεγαλώνει

Το πρόβλημα είναι ότι οι εφαρμογές παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, για παράδειγμα το δημοφιλές ChatGPT, απαιτούν πολύ περισσότερη ενέργεια σε σχέση με άλλες διαδικτυακές υπηρεσίες.

Κάθε αίτημα κειμένου που υποβάλλεται στο ChatGPT απαιτεί δεκαπλάσια ενέργεια σε σχέση με μια αναζήτηση στην Google, υπολογίζουν αναλυτές της Goldman Sachs. Η δε παραγωγή συνθετικών εικόνων με μοντέλα ΑΙ καταναλώνει περίπου το ήμισυ της ενέργειας που απαιτείται για τη φόρτιση ενός κινητού, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon στις ΗΠΑ.

Οι εταιρείες τεχνολογίας σχεδιάζουν πλέον κέντρα δεδομένων με κατανάλωση 200 έως 500 μεγαβάτ, με τη Morgan Stanley να υπολογίζει το κόστος τα 10 εκατ. δολάρια ανά μεγαβάτ.

Αυτό σημαίνει ότι η ΑΙ θα γίνεται όλο και πιο ενεργοβόρα. Τα κέντρα δεδομένων κατανάλωσαν το 2022 περίπου 460 τεραβατώρες ενέργειας, νούμερο που αντιστοιχεί στο 2% της παγκόσμιας παραγωγή.

Ειδικά στην Ευρώπη, η Morgan Stanley εκτιμά ότι το ποσοστό θα αυξηθεί από το 1 στο 4 τοις εκατό έως το 2035.

Σε κάποιες χώρες όμως το νούμερο είναι ήδη μεγαλύτερο. Στην Ιρλανδία, για παράδειγμα, αυξήθηκε από το 5% το 2015 στο 18% το 2022 και προβλέπεται να εκτοξευτεί στο 28% το 2031. Για τον λόγο αυτό η κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού επέβαλε μορατόριουμ στην κατασκευή νέων data center έως το 2028.

Μέχρι το 2033, αναλυτές της Goldman Sachs προβλέπουν ότι τα κέντρα δεδομένων θα χρειάζονταν 370 επιπλέον τεραβατώρες ανά έτος, αριθμός που αντιστοιχεί στη συνολική κατανάλωση της Βρετανίας και της Ολλανδίας το 2023.

Επιφυλάξεις

Μια λύση είναι η κατασκευή κέντρων δεδομένων σε περιοχές με κρύο κλίμα και άφθονη υδροηλεκτρική ενέργεια, όπως η Σκανδιναβία. Οι κυβερνήσεις όμως είναι σήμερα επιφυλακτικές.

Η Σουηδία, κάποτε αγαπημένος προορισμός των εταιρειών τεχνολογίας, κατάργησε τις φοροαπαλλαγές και επέβαλε νέο φόρο ανά κιλοβατώρα.

Τα κέντρα δεδομένων σε τέτοιες απομακρυσμένες περιοχές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, δεν είναι όμως κατάλληλα για την εξυπηρέτηση των χρηστών λόγω της απόστασης που αυξάνει την καθυστέρηση.

Και αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης αναζητούν όχι μόνο επαρκή τροφοδοσία ενέργειας αλλά και γη για τις πελώριες εγκαταστάσεις τους.

Μένει να φανεί στο μέλλον αν θα καταφέρουν να υλοποιήσουν τα φιλόδοξα σχέδιά τους.

Πάντως ο Σαμ Άλτμαν, ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, θεωρεί ότι οι ενεργειακές απαιτήσεις της ΑΙ είναι τόσο υψηλές ώστε η καταλληλότερη λύση είναι η πυρηνική ενέργεια.

Headlines