Στο σημαντικό διεθνές οικονομικό φόρουμ «24ο Rencontres économiques» της Αιξ-αν-Προβάνς, που πραγματοποιείται σήμερα 5 και αύριο 6 Ιουλίου στην Γαλλία, με στόχο τη «Σύνδεση των κόσμων», συμμετέχει ο πρώην πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, μαζί με περισσότερες από 350 διεθνείς προσωπικότητες, που μιλούν για μία σειρά επίκαιρων θεμάτων, όπως η νεολαία, οι συντάξεις και η διαχείριση του χρέους.

Σε ένα πυρετώδες και αβέβαιο πολιτικό σκηνικό, όπως αναφέρουν τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης, το φόρουμ φιλοδοξεί να διαδραματίσει έναν κατευναστικό ρόλο.

Μεταξύ των 350 ομιλητών που συμμετέχουν στα στρογγυλά τραπέζια, μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα, είναι η Κριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, δΔιοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, ο Μάριο Μόντι, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο Πατρίκ Πουγιάν, διευθύνων σύμβουλος της TotalEnergies, και πολλές άλλες ηγετικές προσωπικότητες από τον επιχειρηματικό και ακαδημαϊκό κόσμο.

Τσίπρας: Η Αριστερά οφείλει να παράγει πλούτο και να τον μοιράζει δίκαια

Ο Αλέξης Τσίπρας συμμετείχε στη συζήτηση με τον Ζακ Αταλί, οικονομολόγο-σύμβουλο του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Μιτεράν (1981-1991), την οποία συντόνισε η Marie Visot, αρχισυντάκτρια της εφημερίδας Le Figaro.

«Κάποτε ο Όσκαρ Ουάιλντ είχε πει: ‘Οι τεχνοκράτες ξέρουν τα πάντα για τις τιμές, αλλά σχεδόν τίποτα για την αξία των πραγμάτων’. Και όταν μιλάω για την αξία, εννοώ την αξία των δημόσιων αγαθών, την αξία της δημοκρατίας, τις μεγάλες αξίες. Την αξία της κοινωνικής δικαιοσύνης, την αξία της ηθικής, της πολιτικής, την αξία της αλληλεγγύης», τόνισε στην αρχή της παρέμβασής του ο κ. Τσίπρας.

Για να διευκρινίσει πως «ασφαλώς είναι απαραίτητη η συνδρομή των οικονομολόγων και των τεχνοκρατών στη διαμόρφωση της πολιτικής, αλλά δεν μπορεί να υπάρξει εφαρμοσμένη πολιτική μόνο με τη ματιά των τεχνοκρατών και των οικονομολόγων».

Ωστόσο, όπως σημείωσε ο πρώην πρωθυπουργός, «από την άλλη μεριά, υπάρχει και το εξής επιχείρημα, που είναι εξίσου δυνατό και το συμμερίζομαι. Ότι τα πάντα γύρω μας έχουν σχέση με την οικονομία και ότι δεν μπορείς να ξεχωρίσεις την πολιτική από την οικονομία».

Υπό αυτή την έννοια, ανέφερε χαρακτηριστικά, «θεωρώ ότι αυτή η σύγκρουση που διαφαίνεται στις μέρες μας είναι σε μεγάλο βαθμό μια σύγκρουση τεχνητή, ψεύτικη. Οι πολιτικοί χρειάζονται πέρα από το όραμα, την εικόνα μεσοπρόθεσμα, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα της οικονομικής σταθερότητας. Και πρέπει οι πολιτικές τους να έχουν ορίζοντα τη σταθερότητα. Τα πάντα λοιπόν είναι οικονομία. Άρα, για να παραφράσω άλλο ένα πολύ σοβαρό ρητό, αυτό του Κέινς: Οι πολιτικοί εκείνοι, οι οποίοι δεν συμμερίζονται την ανάγκη να ακούνε τους οικονομολόγους, ενδεχομένως είναι σκλάβοι κάποιων ξεπερασμένων οικονομολόγων».

«Στην Ελλάδα λειτούργησαν λάθος οι αγορές, γιατί από το 2005 ως το 2009, ενώ βλέπανε τις μακροοικονομικές ανισορροπίες, λέγανε ότι το ελληνικό χρέος είναι ταυτόσημο, το αξιολογούσαν ισότιμο με το γερμανικό»

«Συνεργασία οικονομολόγων κα πολιτικών, αν έχει στόχο το κοινό καλό»

Ο Αλέξης Τσίπρας, στη συνέχεια, έκανε δύο διαχωρισμούς: «Υπάρχουν οικονομολόγοι και πολιτικοί που κοιτάνε το συμφέρον, το πρόσκαιρο. Υπάρχουν πολιτικοί οι οποίοι σκέφτονται μονάχα τη δημοφιλία τους. Υπάρχουν πολιτικοί οι οποίοι σκέφτονται μονάχα τις δημοσκοπήσεις και λένε ευχάριστα πράγματα στον κόσμο. Και οικονομολόγοι, οι οποίοι είναι ουσιαστικά υπάλληλοι μεγάλων χρηματοπιστωτικών ομίλων. Και υπάρχουν και πολιτικοί που έχουν όραμα και έχουν στόχο το κοινό καλό. Και οι οικονομολόγοι που δεν κοιτάνε μονάχα το δικό τους συμφέρον», σημείωσε.

Και υπογράμμισε πως το ζητούμενο «είναι να βρούμε εκείνο το μείγμα πολιτικής, που θα προτάσσει τις ηθικές αξίες και το κοινό καλό πάνω από τα συγκεκριμένα ιδιοτελή και πρόσκαιρα συμφέροντα. Ναι λοιπόν στη συνεργασία οικονομολόγων και πολιτικών, οικονομίας και πολιτικής, αν αυτή έχει στόχο το κοινό καλό».

«Κερδοσκοπικός ο ρόλος των αγορών»

Μιλώντας για τις αγορές, ο Αλέξης Τσίπρας, αφού ανέφερε πως «οι αγορές αυτό το οποίο θέλουν είναι να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους», είπε χαρακτηριστικά πως «είναι κερδοσκοπικός ο ρόλος τους και, στην αγαθότερη έκφρασή τους, θέλουν να μην έχουν ζημιές. Στην πιο συνηθισμένη, θέλουν να έχουν και αισχροκέρδεια, αγνοώντας αν το κόστος, το κοινωνικό, το πολιτικό, το οικονομικό είναι πάρα πολύ μεγάλο».

«Το ερώτημα το κρίσιμο, είναι ποιος είναι ο ρόλος της πολιτικής και όχι ποιος ο ρόλος των αγορών. Και πώς θα δημιουργήσουμε θεσμικά αντίβαρα απέναντι στη λειτουργία των αγορών για να μην καταλύουν την ίδια τη δημοκρατία. Εγώ κατανοώ πλήρως ότι η πολιτική έχει αλλάξει εντελώς τα τελευταία 40 χρόνια. Αλλιώς ήταν την περίοδο του Φρανσουά Μιτεράν και αλλιώς χάραζε εθνικές πολιτικές η Γαλλία τότε κι αλλιώς χαράσσει σήμερα σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία», εξήγησε ο κ. Τσίπρας.

Για να υπογραμμίσει: «Όμως προσέξτε, η ορθόδοξη οικονομική ανάλυση, ότι οι αγορές λένε πάντα το σωστό, δεν ισχύει. Ας μην έχουμε αυταπάτες. Ναι, πράγματι, στην περίπτωση της Λιζ Τρας στη Βρετανία λειτούργησαν σωστά, αλλά στην περίπτωση της συναλλαγματικής κρίσης το ‘93 στη Γαλλία, λειτούργησαν λάθος».

«Στην Ελλάδα οι αγορές λειτούργησαν λάθος»

«Στην Ελλάδα λειτούργησαν λάθος, γιατί από το 2005 ως το 2009, ενώ βλέπανε τις μακροοικονομικές ανισορροπίες, λέγανε ότι το ελληνικό χρέος είναι ταυτόσημο, το αξιολογούσαν ισότιμο με το γερμανικό», σημείωσε.

Προσέθεσε πως υπάρχουν και περιπτώσεις που «οι αγορές σπεκουλάρουν. Κάνουν δηλαδή μια επιθετική πολιτική, διότι έχουν τζογάρει στη χρεοκοπία ορισμένων χωρών. Με δεδομένα λοιπόν αυτά, νομίζω ότι οι πολιτικοί, πρώτον, πρέπει να ορίσουμε θεσμικά αντίβαρα. Το οποίο είναι, για παράδειγμα η ποσοτική χαλάρωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, είναι ένα αντίβαρο στη λειτουργία των αγορών. Δεύτερον, να γνωρίζουμε τη μεγάλη σημασία της αξιοπιστίας της πολιτικής μας. Οι πολιτικές μας να μη δημιουργούν προοπτική μεσοπρόθεσμης επιβάρυνσης των μακροοικονομικών δεδομένων. Για να γίνει αυτό όμως, χρειάζονται δύο προϋποθέσεις. Η πρώτη προϋπόθεση είναι η πολιτική μας να παράγει νέο πλούτο, να μεγαλώνει η πίτα. Και η δεύτερη προϋπόθεση να έχουμε δίκαιο μοίρασμα αυτού του νέου πλούτου, δηλαδή δίκαιη φορολογία».

«Η Αριστερά όταν κυβερνά οφείλει να συγκρούεται με τα συμφέροντα»

Όπως τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας «αυτό απαιτεί βούληση για συγκρούσεις με τα μεγάλα, με τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Να λοιπόν που δεν είναι όλες οι πολιτικές ίδιες. Να η διαφορά ανάμεσα στην προοδευτική και τη συντηρητική πολιτική, στη Δεξιά και στην Αριστερά, που δεν είναι τόσο ευδιάκριτη. Ότι η Αριστερά οφείλει να παράγει πλούτο και να τον μοιράζει δίκαια. Οφείλει να έχει ένα φορολογικό σύστημα φορολόγησης του πλούτου και άρα να είναι έτοιμη να συγκρουστεί με τα μεγάλα συμφέροντα».

«Και να και κάτι που, όπου η ακροδεξιά αναλαμβάνει, αποδεικνύεται ότι είναι το καλύτερο παιδί του συστήματος. Κι έτσι συμβαίνει κι έχει συμβεί και στην Ιστορία. Παντού όπου βρέθηκε μπροστά στις ευθύνες της εξουσίας», όπως είπε.

Αναφερόμενος στην Ευρώπη, ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε αρχικά πως «πέτυχε κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Ας μην το υποτιμούμε. Το να είμαστε για πάρα πολλές δεκαετίες, 70 χρόνια σχεδόν, σε συνθήκες ευημερίας και ειρήνης».

«Πολιτική εμβάθυνση και στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης»

Σημείωσε, ωστόσο, πως τώρα «βρισκόμαστε σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή, σε ένα σταυροδρόμι και αυτό που πρέπει σίγουρα να αλλάξουμε είναι ότι πρέπει να εμβαθύνουμε περισσότερο στην πολιτική ενοποίηση, άρα πολιτική εμβάθυνση και, δεύτερον, στρατηγική αυτονομία».

«Σε έναν πολυπολικό κόσμο, σύνθετο, δεν μπορεί να υπάρξεις αν δεν έχεις στρατηγική αυτονομία. Τα συμφέροντά μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής πολλές φορές είναι κοινά, πολλές φορές όμως δεν ταυτίζονται. Και όταν δεν ταυτίζονται, οφείλουμε να υπηρετούμε τα δικά μας συμφέροντα, τα οποία βεβαίως πρέπει πάντοτε να ορίζονται από τις μεγάλες αξίες, τα λεγόμενα ευρωπαϊκά ιδεώδη, που δεν μπορεί να είναι άλλα από την ειρήνη, τη δημοκρατία, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη», υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας.

Και ανέφερε χαρακτηριστικά: «Άρα λοιπόν, αυτό σημαίνει ότι σε πολλά και κρίσιμα ζητήματα οφείλουμε να ξανασκεφτούμε ποια ακριβώς είναι η σωστή πλευρά της Ιστορίας και ποιες πρέπει να είναι οι παρεμβάσεις της Ευρώπης για την ειρηνική επίλυση διεθνών διενέξεων».

«Οι ανισότητες δίνουν τροφή στην ακροδεξιά»

Και τέλος, σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας, πρέπει να υπάρχει «δημοκρατία και κοινωνική συνοχή στο εσωτερικό. Η διεύρυνση των ανισοτήτων ανάμεσα στα κράτη μέλη, αλλά και εντός των κρατών μελών, είναι αυτή ακριβώς που δίνει το έδαφος, που δίνει τροφή στην ακροδεξιά, η οποία σήμερα νομίζω ότι βρίσκεται προ των πυλών της εξουσίας, με ενδεχόμενο να οδηγήσει σε μια ευρύτερη αποσταθεροποίηση και την Ευρώπη και την ίδια την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Άρα εδώ βρισκόμαστε μπροστά σε έναν υπαρξιακό κίνδυνο».

Τα θέματα του φόρουμ

Το «24ο Rencontres économiques d’Aix-en-Provence», ένα σημαντικό φόρουμ που φέτος έχει μειωθεί κατά μία ημέρα για να μην συμπέσει με τον δεύτερο γύρο των γαλλικών βουλευτικών εκλογών, έχει ως στόχο να «συνδέσει τους κόσμους» παρά το ταραγμένο πολιτικό κλίμα στη χώρα που το φιλοξενεί.

Έχουν προσδιοριστεί επτά βασικά θέματα συζήτησης στο φόρουμ: νεολαία, συντάξεις, διαχείριση του χρέους, ο ρόλος της εργασίας, ευρωπαϊκή καινοτομία, δεσμοί μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής και χρηματοδότηση των μεταβάσεων.