Ελαιόλαδο: Μια μάχη των παραγωγών με τον χρόνο – Η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

Οι πολλαπλές εκρήξεις τιμών που σημειώνονται στο ελαιόλαδο τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουν βυθίσει τις πωλήσεις στην καρδιά της Μεσογείου, ενώ πολλοί πολίτες στον ευρωπαϊκό νότο έχουν αναγκαστεί να βγάλουν από το καθημερινό τραπέζι τους το «πιο αγαπημένο γαστρονομικό συστατικό τους».

Οι παραγωγοί ελαιόλαδου, από την πλευρά τους, βελτιώνουν την άρδευση και αναζητούν νέες ποικιλίες ελιών για να διαφυλάξουν την παραγωγή, καθώς η κλιματική αλλαγή ανατρέπει τη συγκομιδή, προκαλώντας την προαναφερθείσα εκτίναξη των τιμών της βασικής μεσογειακής διατροφής.

Πάνω από το 90% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιόλαδου προέρχεται από τη λεκάνη της Μεσογείου

«Η κλιματική αλλαγή είναι ήδη πραγματικότητα και πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτήν», σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου (ΔΟΕ) Jaime Lillo.

Μίλησε στα εγκαίνια του τριήμερου συνεδρίου ελαιόλαδου στη Μαδρίτη, το οποίο συγκεντρώνει 300 συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο.

Η συγκέντρωση έγινε καθώς οι κορυφαίοι παραγωγοί ελαιόλαδου στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας, έχουν καταγράψει μια άνευ προηγουμένου πτώση στην παραγωγή τα τελευταία δύο χρόνια λόγω της ακραίας ξηρασίας και των επαναλαμβανόμενων καυσώνων.

Οι αυξήσεις τιμών στο ελαιόλαδο

Η παγκόσμια παραγωγή ελαιόλαδου μειώθηκε από 3,42 εκατομμύρια τόνους την περίοδο 2021-2022 σε 2,57 εκατομμύρια τόνους το 2022-2023, δείχνουν τα στοιχεία του ΔΟΕ.

Και σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν από τα 37 κράτη-μέλη του οργανισμού, αναμένεται να μειωθεί ξανά το 2023-2024 στους 2,41 εκατομμύρια τόνους.

Αυτό έχει προκαλέσει αύξηση των τιμών μεταξύ 50% και 70% κατά το περασμένο έτος.

«Η άνοδος των τιμών ήταν ένα ιδιαίτερα απαιτητικό τεστ αντοχής για τον κλάδο μας. Δεν έχουμε ξαναζήσει κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Pedro Barato, επικεφαλής της Ισπανικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου.

Παρομοίασε την «αναταραχή» που αντιμετώπισαν οι ελαιοπαραγωγοί με αυτή που γνώρισε ο τραπεζικός τομέας κατά την οικονομική κρίση του 2008.

Η προοπτική δεν είναι ενθαρρυντική.

Πάνω από το 90% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιόλαδου προέρχεται από τη λεκάνη της Μεσογείου.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) είπε ότι αυτή η περιοχή θερμαίνεται 20% ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Αυτή η κατάσταση μπορεί μακροπρόθεσμα να επηρεάσει την παγκόσμια παραγωγή.

Ελαιόλαδο: Πάνω απ’ όλα το νερό

«Η ελιά είναι ένα από τα φυτά που προσαρμόζονται καλύτερα σε ξηρό κλίμα. Αλλά σε μια ακραία ξηρασία, ενεργοποιεί μηχανισμούς για να προστατευτεί. Για να το πετύχει, παύει να παράγει καρπό. Για να καλλιεργηθούν ελιές, χρειάζεται μια ελάχιστη ποσότητα νερού», είπε ο Lillo.

Μεταξύ των πιθανών λύσεων που τέθηκαν στο συνέδριο της Μαδρίτης είναι η γενετική έρευνα.

Τα τελευταία χρόνια, εκατοντάδες ποικιλίες ελαιόδεντρων έχουν δοκιμαστεί για τον εντοπισμό των ειδών που προσαρμόζονται καλύτερα σε υψηλότερες θερμοκρασίες.

Ο στόχος είναι να βρεθούν «ποικιλίες που χρειάζονται λιγότερες ώρες κρύου το χειμώνα και που είναι πιο ανθεκτικές στην πίεση που προκαλείται από την έλλειψη νερού σε ορισμένες σημαντικές περιόδους» του έτους, όπως η άνοιξη, δήλωσε ο Juan Antonio Polo, επικεφαλής τεχνολογίας στο ΔΟΕ.

Ο τομέας επιδιώκει επίσης να βελτιώσει τη χρήση του νερού με την αποθήκευση όμβριων υδάτων, την ανακύκλωση των λυμάτων και τη χρήση τεχνολογίας για τη χρήση λιγότερου νερού για την άρδευση των δέντρων.

Αυτό σημαίνει εγκατάλειψη της «επιφανειακής άρδευσης» και αντικατάστασή της με χρήση «συστημάτων σταγόνων» που φέρνουν νερό «απευθείας στις ρίζες των δέντρων» για ν’ αποφευχθεί η απώλεια νερού, δήλωσε ο Κώστας Χαρτζουλάκης του Ελληνικού Ινστιτούτου Ελιάς.