Στη διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου και «εφόσον συναινούν ο εισαγγελέας, οι διάδικοι και συντρέχει ουσιώδες δημόσιο συμφέρον» περνά με ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε στις 5 Ιουλίου η «ολική ή μερική μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως μέσω της τηλεόρασης, ραδιοφώνου, διαδικτύου και γενικά οποιουδήποτε τεχνολογικού μέσου, καθώς και η κινηματογράφηση, μαγνητοσκόπηση, ηχογράφηση και αποτύπωση της δίκης σε γραπτό κείμενο μέσω ειδικού λογισμικού που μετατρέπει τον προφορικό λόγο σε γραπτό, ενώπιον ποινικού, αστικού ή διοικητικού δικαστηρίου», εγείροντας ζητήματα για τη σωστή ενημέρωση του κοινού.

Η εφαρμογή του μέτρου πλήττει ξεκάθαρα τα Παρατηρητήρια που κάλυψαν σημαντικές δίκες (βλέπε: Δίκη Χρυσής Αυγής και Δίκη Ζακ Κωστόπουλου) που παρείχαν πολύτιμη ενημέρωση στο κοινό σε τεράστιες κοινωνικής σημασίας υποθέσεις.

Ηχηρές αντιδράσεις προκαλεί το ΦΕΚ που δημοσιεύτηκε στις 5 Ιουλίου και το εδάφιο (άρθρο 31) περιλαμβάνεται στον νόμο 5119/2024

Ήδη πολλοί μιλούν για «σιωπητήριο στην ενημέρωση» ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει πως πρόκειται για «ένα κατασταλτικό μέτρο».

Δίκη της «Χρυσής Αυγής» σε δεύτερο βαθμό στο Εφετείο Αθηνών.

Το επίμαχο εδάφιο και η αντίδραση του κόμματος της Κουμουνδούρου

Το εν λόγω εδάφιο (άρθρο 31) περιλαμβάνεται στον νόμο 5119/2024 σχετικά με την τροποποίηση του π.δ. 18/1989 «Κωδικοποίηση διατάξεων νόμων για το Συμβούλιο της Επικρατείας» (Α’ 8) – Μεταφορά διαφορών στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια – Ρυθμίσεις για πιλοτική ή κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας – Άλλες διατάξεις».

Η τροποποίηση «είναι ένα κατασταλτικό μέτρο που αν δεν ανατραπεί θα «φιμώσει» και τα «παρατηρητήρια» δικών εύλογου δημόσιου ενδιαφέροντος (…)» τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.

Και προσθέτει: «Η σπουδή της κυβέρνησης Μητσοτάκη και δη του ανεκδιήγητου υπ. Δικαιοσύνης Γ. Φλωρίδη να απαγορεύσουν στην ουσία την ακριβή πληροφόρηση για τέτοιες δίκες αποτελεί πλήγμα στη θεμελιώδη αρχή της δημοσιότητας της δίκης, «φιμώνει» τους δημοσιογράφους, «μαυρίζει» κι άλλο το τοπίο της ενημέρωσης στην Ελλάδα της θέσης 107 στην ελευθερία του Τύπου».

Το κόμμα της Κουμουνδούρου καλεί τους δικηγορικούς συλλόγους και τις δημοσιογραφικές ενώσεις «να αντιδράσουν στην αυταρχική νομοθετική ρύθμιση, την οποία πρέπει η κυβέρνηση άμεσα να αποσύρει» και καταλήγει: «Ας μη μαυρίσει κι άλλο η δημοκρατία».

Στα «κάγκελα» το Παρατηρητήριο στη δίκη της Χρυσής Αυγής

Έντονη είναι η αντίδραση και του «Golden Dawn Watch» του παρατηρητηρίου που κάλυψε τη Δίκη της Χρυσής Αυγής.

«Εκφράζουμε την πιο έντονη διαμαρτυρία μας. Βρίσκεται σε εξέλιξη απόπειρα γενικής απαγόρευσης κάθε προσπάθειας ενημέρωσης του κοινού για μείζονος σημασίας δίκες (…)» σημειώνει.

Ακόμα και εάν η διάταξη αφορά σε λογισμικά speech to text τα οποία μετατρέπουν τον προφορικό λόγο σε γραπτό, «η διατύπωση επιτρέπει τη γενική απαγόρευση μετάδοσης πληροφοριών από τη δίκη, ακόμα και μέσω παραθεμάτων σε μεταγενέστερο άρθρο» συμπληρώνει.

Προσθέτει μεταξύ άλλων πως «όπως κανείς δεν διανοήθηκε να ελέγξει τις ιδιότητες όσων παρευρίσκονται ως δημόσιο ακροατήριο σε μια δίκη, παρά μόνο κατ’ εξαίρεση και για λόγους ασφάλειας, έτσι είναι αδιανόητο να θεωρείται ότι πρέπει να ελέγχεται ποιο είναι το κοινό που μπορεί να ενημερώνεται για την εξέλιξη μιας δίκης τεράστιας κοινωνικής σημασίας».

Το Παρατηρητήριο καταγγέλλει «με τον πιο έντονο τρόπο την απόπειρα φίμωσης, η οποία οδηγεί στην απουσία ελέγχου και λογοδοσίας» και καταγγέλλει «όλους τους φορείς και τα αρμόδια θεσμικά όργανα να ενεργήσουν για την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα της δίκης».

Η αντίδραση του υπουργείου Δικαιοσύνης

Tο  υπουργείο Δικαιοσύνης,  σε ανακοίνωση-απάντηση στον ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνει ότι στην Κουμουνδούρου «εδώ και καιρό έχουν χάσει την επαφή με την πραγματικότητα και δεν μπορούν να διαβάσουν απλές διατυπώσεις μια ισχύουσας από το 2002 ρύθμισης».

Αναλυτικότερα, σημειώνει:

«Το ότι στον ΣΥΡΙΖΑ εδώ και καιρό έχουν χάσει την επαφή με την πραγματικότητα είναι γνωστό. Το να μην μπορούν, όμως, να διαβάσουν τις απλές διατυπώσεις μια ισχύουσας από το 2002 ρύθμισης (άρθρο 8 του νόμου 3090/2002), καταντά γελοίο».

Παραπέμπει στη διάταξη του παραπάνω άρθρου που ισχύει εδώ και 22 χρόνια και σημειώνει ότι «με την πρόσφατη ρύθμιση, προστέθηκε και η μετάδοση μέσω Ίντερνετ».