Κλιματική αλλαγή: Σοκάρει η πρόβλεψη των επιστημόνων – Οι θάνατοι από ζέστη θα τετραπλασιαστούν

Σε ένα πλαίσιο χρηματοδότησης από δωρητές που αποτυγχάνουν να συμβαδίσουν με τις αυξανόμενες ανθρωπιστικές ανάγκες που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, η αναπληρώτρια γενική γραμματέας της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συλλόγων Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC), Nena Stoiljkovic, ζήτησε οι ανθρωπιστικές λύσεις να «προσαρμοστούν και να γίνουν όσο το δυνατόν πιο τοπικού χαρακτήρα».

Οι κοινωνίες των ευρωπαϊκών χωρών  βρίσκονται αυτήν τη στιγμή σε συναγερμό για μια επικίνδυνη, ακραία ζέστη

Μιλώντας την Τετάρτη (26/6) στο Τμήμα Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (HAS) του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου του ΟΗΕ (ECOSOC) για το 2024, η Nena Stoiljkovic είπε ότι «η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τους πάντες, αλλά όχι εξίσου» – ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, με τα ρεκόρ θερμοκρασίας να καταρρίπτονται το ένα μετά το άλλο εν μέσω πρωτοφανών καυσώνων παγκοσμίως, είναι η πρόσβαση στον κλιματισμό.

«Η συντηρητική πρόβλεψη των επιστημόνων είναι ότι οι ετήσιοι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη θα τετραπλασιαστούν μέχρι τα μέσα του αιώνα, με την έκθεση στη θερμότητα να αναμένεται να αυξήσει τις ώρες δυνητικής εργασίας που χάνονται παγκοσμίως κατά 50%.

«Πρέπει να αναρωτηθούμε: είμαστε πραγματικά προετοιμασμένοι για ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Και καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, ποιος μένει πίσω;».

Ο αποτελεσματικός μετριασμός και η προσαρμογή βασίστηκαν σε τοπική δράση και τοπικές λύσεις, πρόσθεσε, επειδή οι κλιματικές επιπτώσεις «είναι πολύ διαφορετικές σε σχετικά μικρές γεωγραφικά περιοχές, επομένως οι δράσεις πρέπει να έχουν ΄΄ρίζες΄΄ και να συνδέονται με τις κοινότητες».

Ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας της IFRC για Παγκόσμιες Σχέσεις, Ανθρωπιστική Διπλωματία και Ψηφιοποίηση παρουσίαζε μια ανάλυση των προκλήσεων που προκάλεσε η κλιματική κρίση σε σύσκεψη ομάδας υψηλού επιπέδου του HAS σχετικά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε ανθρωπιστικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

«Προκαθορισμένη χρηματοδότηση» για την κλιματική αλλαγή

Η επιτροπή διερεύνησε «προληπτικές προσεγγίσεις, συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και μείωση του κινδύνου καταστροφών και σχετική χρηματοδότηση», ανέφερε ο ΟΗΕ, καθώς και «το τρέχον τοπίο καταστροφών… συμπεριλαμβανομένων των ειδικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και τα κορίτσια».

Επικεντρώθηκε επίσης στην «αυξανόμενη διασταύρωση μεταξύ κλίματος, επισιτιστικής ανασφάλειας, εκτοπισμού και συγκρούσεων».

Όσον αφορά τις λύσεις που προέρχονται από την IFRC, η Nena Stoiljkovic ζήτησε, πρώτον, την κλιμάκωση της «προκαθορισμένης χρηματοδότησης», η οποία επί του παρόντος αντιπροσώπευε μόλις το 3% της συνολικής χρηματοδότησης κρίσεων. «Αυτό πρέπει να αυξηθεί εάν θέλουμε να χρηματοδοτήσουμε έγκαιρες προειδοποιήσεις που οδηγούν σε έγκαιρες ενέργειες σε επίπεδο κοινότητας».

Η IFRC, πρόσθεσε, «αναπτύσσει 75 νέα πρωτόκολλα έγκαιρης δράσης για να αυξήσει σημαντικά την προληπτική δράση σε όλο το δίκτυό μας. Η επιστήμη και τα δεδομένα μάς έχουν δώσει τα εργαλεία για να προειδοποιήσουμε τις κοινότητες και να δράσουμε νωρίτερα, για να σώσουμε αμέτρητες ζωές και μέσα διαβίωσης. Τώρα πρέπει να ακολουθήσει η χρηματοδότηση…».

Δεύτερον, είπε, ενώ «χρησιμοποιούμε ασφάλιση στην καθημερινή μας ζωή για να διαχειριστούμε μια σειρά κινδύνων… η χρήση της είναι σχετικά σπάνια στον ανθρωπιστικό τομέα», και η IFRC ήταν μια από τις λίγες ανθρωπιστικές οργανώσεις που είχαν δημιουργήσει μια σχέση με τον ασφαλιστικό τομέα, ειδικά για την ενίσχυση του Ταμείου Έκτακτης Ανάγκης Αντιμετώπισης Καταστροφών (DREF)

Κλιματική αλλαγή και νέα τεχνολογία

Τρίτον, με τα μεγαλύτερα κενά στη χρηματοδότηση του κλίματος να προκύπτουν από την έλλειψη επενδύσεων σε τοπικές κοινότητες, ιδιαίτερα σε εύθραυστες και πληγείσες από συγκρούσεις χώρες, η IFRC «ενώνει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες απαντήσεις για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στο κλίμα σε επίπεδο κοινότητας» μέσω της παγκόσμιας πλατφόρμας κλιματικής ανθεκτικότητας και των IFRC και DREF.

Μέσω της πλατφόρμας, η φιλοδοξία τώρα ήταν ν’ αυξηθούν τα 186 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα που διοχετεύονται σε κοινότητες σε 92 ευάλωτες στο κλίμα χώρες σε 1 δισεκατομμύριο ελβετικά φράγκα τα επόμενα πέντε χρόνια σε 100 χώρες.

Από το 1998, το HAS του ECOSOC παρέχει μια βασική ευκαιρία στα κράτη, το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, τους αναπτυξιακούς παράγοντες, τον ιδιωτικό τομέα και άλλους ανθρωπιστικούς εταίρους «να συζητήσουν τρέχουσες και αναδυόμενες ανθρωπιστικές προκλήσεις και θέματα προτεραιότητας και να μοιραστούν εμπειρίες και διδάγματα», λέει ο ΟΗΕ.

Η εν λόγω σύσκεψη -στην οποία μίλησε η Nena Stoiljkovic- ήταν η μία από τις τέσσερεις φετινές συσκέψεις ομάδων υψηλού επιπέδου του HAS, με τις προηγούμενες να καλύπτουν:

• την 75η επέτειο των Συμβάσεων της Γενεύης,
• την καινοτομία και τη νέα τεχνολογία στην ανθρωπιστική βοήθεια και τις γυναίκες και τα κορίτσια στο επίκεντρο της πρόληψης, και
• την ανταπόκριση και της προστασία.

Οι κοινωνίες των ευρωπαϊκών χωρών  βρίσκονται αυτήν τη στιγμή σε συναγερμό για μια επικίνδυνη, ακραία ζέστη. Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός είναι ο πρόσφατος που έχει ενεργοποιήσει ένα πρωτόκολλο έγκαιρης δράσης για τον καύσωνα.