B’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Μάχη της Αγγλίας μέσα από τους πρωταγωνιστές της

Στις 10 Ιουλίου 1940 ξεκινά μία από τις πιο καθοριστικές μάχες στην ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Μάχη της Αγγλίας. Η Ναζιστική Γερμανία έχει κυριαρχίσει σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ευρώπη και πλέον στρέφει την προσοχή της προς τη μεγάλη της αντίπαλο, την Αγγλία.

Ο Αδόλφος Χίτλερ και οι επιτελείς του αποφασίζουν ότι η οριστική επικράτηση θα έρθει με την εισβολή των ναζιστικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Νησί. Για να το πετύχουν φυσικά αυτό, θα έπρεπε πρώτα να καμφθεί η βρετανική αεροπορία μέσω αερομαχιών και μέσω ανηλεών βομβαρδισμών των βρετανικών αεροδρομίων.

«ΤΑ ΝΕΑ», 30.1.1968, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Aπό τους βασικούς πρωταγωνιστές της γερμανικής επίθεσης υπήρξε ο Άντολφ Γκάλλαντ, αρχηγός της γερμανικής αεροπορίας στο Δυτικό Μέτωπο, που επιφορτίστηκε από το νούμερο 2 της Ναζιστικής ηγεσίας, τον Χέρμαν Γκέρινγκ να συντρίψει με τα αεροπλάνα του τη Μεγάλη Βρετανία.

«ΤΑ ΝΕΑ» της 30ης Ιανουαρίου 1968 δημοσιεύουν μέρος των απομνημονευμάτων του Γκάλλαντ:

«Η γερμανική αεροπορία θα ανελάμβανε να απομονώση την Βρεταννία, να καταστρέψη το Λονδίνο και την βρεταννική αεροπορία και να υποχρεώση τον Τσώρτσιλ να συνάψη ανακωχή.

»Από τους πρώτους μήνες καταλάβαμε ότι η Αγγλία δεν είναι Πολωνία και ότι η συντριβή της ΡΑΦ, της Βρεταννικής Βασιλικής Αεροπορίας, δεν θα ήταν εύκολη υπόθεσι.

»Όταν αργότερα οι Άγγλοι εχρησιμοποίησαν το ραντάρ, τότε η επιχείρησί μας έγινε ακόμη πιο δύσκολη.

»Υπολογίζαμε ότι το θέρος του 1940, η μάχη της Αγγλίας θα τερματιζόταν. Οι προσπάθειές μας εστράφησαν από την αρχή στην καταβύθιση των βρεταννικών πολεμικών καθώς και των διαφόρων εμπορικών πλοίων, που μετέφεραν πολεμοφόδια στην Αγγλία.

»Δεν μπορούσαμε να είμαστε ευχαριστημένοι από την πρώτην αυτή φάσιν της υποχωρήσεως, η οποία έληξε στις 8 Αυγούστου.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 14.9.1946, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Τι είπαν οι ηγέτες και επικεφαλής

Όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο του στο «ΒΗΜΑ», στις 14 Σεπτεμβρίου 1946, ο αντιστράτηγος Αλέξανδρος Μερεντίτης:

«Ο Γερμανός στρατάρχης Κέσερλινγκ, διοικητής των προορισμένων διά την επίθεσιν κατά της Αγγλίας Αεροπορικών δυνάμεων, ανεκοίνου:

“Η μεγάλη επίθεσις θα είναι τόσον απρόοπτος όσον μία αστραπή εις καθαρόν ουρανόν”

(…)

Άγγλος στρατιώτης εκτελεί χρέη αεράμυνας στο Λονδίνο

»Βραδύτερον, ο στρατάρχης Γκαίρινγκ εδήλου εις δημοσίαν ομιλίαν του ότι:

“Ο Αδόλφος Χίτλερ μού ενεπιστεύθη την αποστολήν να προσβάλλω την καρδίαν της Βρεττανικής Αυτοκρατορίας. Από το Στρατηγείον μου ημπορώ να βλέπω τα κύματα των αεροπλάνων άτινα θα εφορμούν κατά της Αγγλίας”».

Εκείνη την περίοδο, ο Τσόρτσιλ εκφώνησε και μία από τις πιο ιστορικές του φράσεις.

«Εις την Αγγλίαν, ο μεγάλος Κυβερνήτης της Ουΐνστων Τσώρτσιλ εδήλου προς τον Αγγλικόν λαόν:

“Δεν έχω τίποτε άλλο να σας υποσχεθώ παρά μόνον δάκρυα, στερήσεις και αίμα…Θα αγωνισθώμεν εις τα παράλια, εις τους αγρούς, εις τας πόλεις. Προτιμώ να ιδώ το Λονδίνον εις ερείπια, παρά να υποστή το όνειδος μιας ατίμου δουλείας”.

»Εις δε τας παραμονάς του αγώνος η ακόλουθος διαταγή εκοινοποιείτο προς τα πληρώματα της Αγγλικής Αεροπορίας:

“Η Μάχη της Αγγλίας πρόκειται να αρχίση. Άνδρες της Αγγλικής Αεροπορίας έχετε υπ’ όψιν σας ότι εις χείρας σας ευρίσκεται η μοίρα των μελλουσών γενεών μας”».

Ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Χέρμαν Γκέρινγκ, 1938

Η μοιραία απόφαση των Γερμανών και η θυσία των Άγγλων

Η Μάχη της Αγγλίας εξελίχθηκε σε 4 φάσεις και κορυφώθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου όταν η γερμανική αεροπορία αλλάζει στρατηγική και θέτει ως στόχο της να ισοπεδώσει μέσω βομβαρδισμών το Λονδίνο.

Το Λονδίνο και άλλες πόλεις της Αγγλίας θα δεχτούν για τους επόμενους μήνες σφοδρότατους βομβαρδισμούς, ο βρετανικός λαός όμως θα αντέξει. Και ήδη από τον Σεπτέβριο του 1940 ο Χίτλερ θα έχει παραιτηθεί από την προσπάθειά του να κατακτήσει την Αγγλία.

Στις 15 Σεπτεμβρίου του 1949, «ΤΟ ΒΗΜΑ» δημοσιεύει ανακοίνωση του βρετανικού υπουργείου Αεροπορίας σχετική με το πόσο κρίσιμο ήταν το χρονικό σημείο κατά το οποιό οι Γερμανοί πήραν την απόφαση να σταματήσουν να χτυπούν τα αεροδρόμια της νοτιας Αγγλίας και να στραφούν προς το Λονδίνο.

«Οι Γερμανοί ηναγκάσθησαν να σταματήσουν τας καταστρεπτικάς όντως διά την Αγγλίαν επιδρομάς των εναντίον των αεροδρομίων της νοτιοανατολικής Αγγλίας, καθ’ ην στιγμήν ακριβώς η Μεγάλη Βρεταννία εκινδύνευε να χάση την μάχην.

»Αι ιδαιτέρως κρίσιμοι εβδομάδες της μάχης υπήρξαν αι μεταξύ 24 Αυγούστου και 6 Σεπτεμβρίου, οπόταν οι Γερμανοί εσταμάτησαν τας ως άνω επιθέσεις των.

»Ως προς τας απωλείας των Βρεταννών, η ανακοίνωσις του υπουργείου αποκαλύπτει, ότι η καταδιωκτική αεροπορία απώλεσε κατά την μάχην το ήμισι σχεδόν της αρχικής της εκ χιλίων πιλότων αποτελουμένης δυνάμεως.

»Αι απώλειαι εις αεροπλάνα, εκ των οποίων κατερρίφθησαν 195, υπήρξεν έτι σοβαρωτέρα, δεδομένου, ότι η καταδιωκτική αεροπορία δεν διέθετε παρά 640 μόνον αεροσκάφη δια ημερησίας επιχειρήσεις, ενώ η εβδομαδιαία απόδοσις εις παραγωγήν νέων αεροπλάνων και επιδιωρθώσεις βλαβών δεν ανήρχετο παρά εις 130 αεροπλάνα.

»Την 7ην Σεπτεμβρίου, οι Γερμανοί εγκαταλείψαντες τας επιθέσεις των εναντίον των αεροδρομίων, εστράφησαν εναντίον του Λονδίνου, η κίνησίς των δε αυτή ημπορεί να θεωρηθή, ότι έσωσε την βρετανικήν καταδιωκτικήν αεροπορίαν και την Αγγλίαν.

»Κατά τας τρεις εβδομάδας, αι οποίαι επηκολούθησαν, αι βρεταννικαί απώλειαι υπήρξαν: 119 φονευθέντες και αγνοούμενοι και 101 τραυματισθέντες πιλότοι και 357 αεροπλάνα. Το ποσοστόν των απωλειών εις αεροπλάνα και πιλότους ήτο ακριβώς ολίγον το κατώτερον του δυνάμενου ν’ αναπληρωθή».

Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ τον Ιούνιο του 1941

Ο απολογισμός του Τσόρτσιλ

Πέντε χρόνια περίπου αργότερα, εντεκα μόλις ημέρες μετά την παράδοση της Γερμανίας στους Συμμάχους, στις 4 Μαΐου 1945, «ΤΟ ΒΗΜΑ» δημοσιεύει στο πρωτοσέλιδο της 15ης Μαΐου 1945 το ραδιοφωνικό διάγγελμα που είχε εκφωνήσει ο άγγλος πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ, στις 13 Μαΐου 1945, ως ανασκόπηση του αιματηρού πολέμου.

Αναφερόμενος, λοίπον, στη Μάχη της Αγγλίας, ο Τσόρτσιλ είπε:

«Τον Ιούλιον, τον Αύγουστον και τον Σεπτέμβριον του 1940, 40 ή 50 σμήνη αγγλικών καταδιωκτικών αεροπλάνων εις την μάχην της Αγγλίας συνέτριψαν τους οδόντας της γερμανικής αρμάδος του αέρος με αναλογίαν δυνάμεων επτά ή οκτώ προς ένα.

»Ας μου επιτραπή να επαναλάβω τους λόγους, τους οποίους εχρησιμοποίησα κατά την φοβεράν εκείνην ώραν: “Ουδέποτε εις τας συγκρούσεις της ανθρωπότητος, ωφείλοντο τόσα πολλά από τόσον πολλούς”.

»Ουδέποτε επίστευσα ότι με τον εφοδιασμόν που είχεν εκείνην την εποχήν ο εχθρός, θα ήτο έργον ευκόλου πραγματοποιήσεως η εισβολή εις την Αγγλίαν. Με τας καταιγίδας του φθινοπώρου, ο άμεσος κίνδυνος εισβολής του 1940, είχε παρέλθει.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 15.5.1945, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

»Τότε ήρχισε το “μαλίτς”, ο αστραπιαίος πόλεμος και ο Χίτλερ είπεν ότι θα εσάρωνε τας πόλεις μας. Διότι αυτό είπε: Θα τας εσάρωνε. Τον αστραπιαίον αυτόν πόλεμον τον υπέμειναν χωρίς μίαν λέξιν γογγυσμού ή το ελάχιστον έστω σημείον κάμψεως, πλείστοι όσοι άνθρωποι – τιμή εις όλους αυτούς- οι οποίοι απέδειξαν ότι το Λονδίνον θ’ αντείχε. Και κατά τον ίδιον τρόπον αι άλλαι πόλεις μας υπέστησαν καταστροφάς.

»Εις τα αρχάς όμως του 1941 ευρισκόμεθα ακόμη εν κινδύνω. Τα αεροπλάνα του εχθρού ημπορούσαν να ίπτανται διά μέσου προσβάσεων των νήσων, όπου 46 εκατομμύρια ανθρώπων ήσαν υποχρεωμένα να εισάγουν το ήμισυ του επιουσίου των άρτου και όταν τα υλικά των οποίων είχον ανάγκην είτε εις την περίοδον της ειρήνης, είτε την πολεμικήν περίοδον.

»Τα εχθρικά αεροπλάνα ημπουρούσαν να ίπτανται διά μέσου των διόδων, από της Βρέστης εις την Νορβηγίαν εις μίαν συνεχή πτήσιν μετ’ επιστροφής. Ο εχθρός ημπορούσε να στρέφη κατά των νηοπομπών μας τον μέγαν και διαρκώς αυξανόμενον αριθμόν των υποβρυχίων, που είχε διασπείρει ανά τον Ατλαντικόν.

»Οι επίγονοι ή διάδοχοι των υποβρυχίων εκείνων περισυλλέγονται τώρα εις αγγλικούς λιμένας».