Τρεις γυναίκες πρωτοπόροι της εκπαίδευσης τον 20ο αιώνα

Δεν χωρά αμφισβήτηση το γεγονός ότι η παιδεία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της υγιούς κοινωνίας, τόσο για τη δημιουργία όσο και τη διατήρησή της. Θα μπορούσε κάλλιστα να συγκριθεί με τον «σπόρο», που όταν καλλιεργηθεί, προσφέρει στους ανθρώπους τη γνώση, αρετές, αξίες και ιδανικά. Αυτά όμως σε ένα πιο «γενικό» πλαίσιο για την εμφύσηση ανθρωπιστικών αξιών σε μία ευρύτερη κοινότητα.

Σε ένα πιο «ειδικό» πλαίσιο όμως η εκπαίδευση είναι που έρχεται να θέσει τις βάσεις ώστε μακροπρόθεσμα αυτά τα ιδανικά να μετουσιωθούν σε ύλη. Η εκπαίδευση γίνεται δηλαδή το «εργαλείο» στα χέρια των ανθρώπων που θα τους βοηθήσουν να αλλάξουν τον κόσμο.

Κομβικό ρόλο σε αυτό το εγχείρημα είχαν τρεις σπουδαίες γυναίκες του 20ου αιώνα, οι οποίες δικαιολογημένα μπορούν να χαρακτηριστούν ως «πρωτοπόροι» που διαμόρφωσαν το σύγχρονο εκπαιδευτικό τοπίο. Πρόκειται για τις Μάργκαρετ Χέιλι, Μαρία Μοντεσσόρι και Μαίρη Μακλέοντ Μπεθούνε.

Ο κομβικός τους ρόλος

Μάργκαρετ Χέιλι (1861-1939)

Η Μάργκαρετ Χέιλι υπήρξε ηγέτιδα της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών του Σικάγο, η οποία περέμεινε αφοσιωμένη στη διασφάλιση ότι οι δασκάλες (ως εργατικό δυναμικό του κλάδου, που μέχρι σήμερα εξακολουθεί να κυριαρχείται από γυναίκες) πρέπει να τυγχάνουν του σεβασμού και της δίκαιης αποζημίωσης. Επιθυμώντας να ενισχύσει την σημασία για την ανάγκη της διδασκαλίας, αναδιαμόρφωσε το εκπαιδευτικό σύστημα προσφέροντας επιπλέον επαγγελματικές ευκαιρίες στους εκπαιδευτικούς και δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης. Για τη διαμόρφωση της διαχείρισης των σχολείων συνεργάστηκε στενά με επαγγελματίες που είχαν το ίδιο όραμα με εκείνη.

Μαρία Μοντεσσόρι (1870-1952)

Ιταλίδα γιατρός και εκπαιδευτικός, υπήρξε πρωτοπόρος στη διαμόρφωση του σύγχρονου εκπαιδευτικού συστήματος, καθιερώνοντας μεθόδους που έχουν διαχρονικό αντίκτυπο στην εκπαίδευση σε όλο τον κόσμο, με πρότυπο τα σχολεία Μοντεσσόρι. Επινόησε νέες μεθόδους για να «δουλέψει» με μαθητές που έχουν μαθησιακές δυσκολίες, αμφισβητώντας την κυρίαρχη ρητορική της εποχής που έλεγε ότι η νοημοσύνη κάποιου είναι σταθερή και ότι μερικοί άνθρωποι δεν διδάσκονται. Η «κληρονομιά» της περιλαμβάνει τη διάδοση της χρήσης μαθησιακών μοντέλων με γνώμονα τους μαθητές.

Μαίρη Μακλέοντ Μπεθούνε (1875-1955)

Florida Photographic Collection

Αφροαμερικανή εκπαιδευτικός, ακτιβίστρια, πολιτικός και επιχειρηματίας που συνίδρυσε ένα «οικοτροφείο Μαύρων» που θα γινόταν το Κολλέγιο Bethune-Cookman (τώρα έχει μετατραπεί σε Πανεπιστήμιο). Ως το πρώτο παιδί της οικογενείας, απαλλάχθηκε από την υποδούλωση και έδρασε συμβάλλοντας καθοριστικά στην καθιέρωση προτύπων για τα κολλέγια μαύρων ατόμων και πανεπιστήμια σε όλο το έθνος, με τον αντίκτυπο του εγχειρήματος να ξεποερνά τα όρια του τομέα της εκπαίδευσης. Η Μπεθούνε έγινε πρόεδρος της Λέσχης Εθνικής Ένωσης Έγχρωμων Γυναικών και του Εθνικού Συμβουλίου Έγχρωμων Γυναικών. Διετέλσε αντιπρόεδρος της Εθνικής Ένωσης για την Προαγωγή των Έγχρωμων Ανθρώπων, καθώς και ανώτατος σύμβουλος κατά τη διάρκεια της προεδρίας Ρούσβελτ, όπου υπηρέτησε ως η «φωνή» για τη νεολαία και τους ενήλικες της κοινότητας των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ.