Το 10λεπτο Μητσοτάκη και Ερντογάν – Ο ελέφαντας στο δωμάτιο και οι χαμηλές προσδοκίες

Ούτε εφ’ όλης της ύλης, ούτε με «βαριά» ατζέντα το αποψινό ραντεβού 3+3 στην Ουάσιγκτον – «Δεν έχουν αλλάξει ριζικά οι θέσεις της Τουρκίας» – Σε 10 μέρες οι δυο ηγέτες θα συνυπάρξουν στην Κύπρο

Αμέσως μετά τη λήξη των σημερινών εργασιών της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, περίπου στις 15:30 τοπική ώρα (22:30 ώρα Ελλάδας), θα συναντηθούν για πέμπτη φορά τον τελευταίο χρόνο ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το φορμάτ του νέου αλλά πιο σύντομης διάρκειας από ποτέ ελληνοτουρκικού ραντεβού δεν θα αλλάξει σε σχέση με εκείνο που καταγράφεται σε όλα τα προηγούμενα: το μοντέλο 3+3.

Αυτό σημαίνει ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός και Τούρκος Πρόεδρος θα συνοδεύονται από τους υπουργούς Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν καθώς και από τους διπλωματικούς συμβούλους τους Άννα Μαρία Μπούρα και Τσαγατάι Κιλίτς. Ορατό είναι το ενδεχόμενο οι υπουργοί να παραμείνουν λίγο παραπάνω στην αίθουσα για πριβέ διάλογο, ανάλογα με τις εντολές που θα πάρουν από τους ηγέτες για να προγραμματίσουν τα επόμενα βήματα και να μπουν στα… πρακτικά του εν εξελίξει διαλόγου Αθήνας – Άγκυρας.

Το γεγονός ότι η Αθήνα προσπαθήσει να κρατήσει χαμηλά τη μπάλα, κοινώς οι χαμηλές προσδοκίες από τη συνάντηση, πιστοποιείται από την αποστροφή αρμόδιων πηγών ότι «οι βασικές επαφές» μεταξύ των δύο ηγετών θα προγραμματιστούν για τον προσεχή Σεπτέμβριο στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Εκτός απροόπτου τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο αναμένεται η διοργάνωση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας.

Συνεπώς οι ηγέτες και υπουργοί θα βρεθούν στην Άγκυρα, στο Ακ Σαράι όπου ο Μητσοτάκης βρέθηκε τον περασμένο Μάιο για να σηματοδοτηθεί μια νέα φάση ελληνοτουρκικής «κανονικότητας».

Και μετά στον Λευκό Οίκο

Επί της ουσίας αναμένεται επί αμερικανικού εδάφους ένα… γεμάτο 10λεπτο συνομιλίας ανάμεσα στις δύο πλευρές – μια συζήτηση που δεν θα είναι εφ’ όλης της ύλης, ούτε προφανώς να περάσει στα… βαθιά της «βαριάς» ατζέντας. Στόχος, να εκπεμφθεί σημειολογικά ένα κοινό σινιάλο για νηνεμία σε θάλασσα και αέρα, το λιγότερο, δηλαδή, επί του πεδίου και οπωσδήποτε να αποφευχθούν τυχόν εκπλήξεις.

Περίπου τρεις ώρες μετά το πέρας των συνομιλιών, Μητσοτάκης και Ερντογάν θα συνυπάρξουν και στον Λευκό Οίκο, καθώς συμμετέχουν στο δείπνο που παραθέτει προς τιμήν των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων (μετά τις 2 τα ξημερώματα ώρα Ελλάδας) ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Σημειωτέον, για τον Ερντογάν θα είναι η πρώτη φορά επί Μπάιντεν που θα περάσει την είσοδο του Λευκού Οίκου.

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο

Είναι σαφές ότι η συγκυρία δεν μπορεί να προσπεραστεί. Ο ελέφαντας στο δωμάτιο θα είναι το Κυπριακό. Ενδεικτικές οι νέες προκλήσεις Ερντογάν, ο οποίος προτού αναχωρήσει για την Ουάσιγκτον ζήτησε εκ νέου από τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει το ψευδοκράτος. «Είναι μια κατεχόμενη ευρωπαϊκή χώρα» τόνισε ο Μητσοτάκης στο πλαίσιο συζήτησής του με τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Ντάνιελ Σπέκχαρντ (Council of Foreign Affairs) και επανέλαβε την ανάγκη επίλυσης στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Μάλιστα σήμερα η ειδική απεσταλμένη του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες (τον συναντά ο Μητσοτάκης στη Νέα Υόρκη την Παρασκευλη), Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ παραδίδει την έκθεσή της.

Με Μπαχτσελί

Πενήντα χρόνια μετά τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, ανήμερα της 20ης Ιουλίου ο Μητσοτάκης θα βρίσκεται στη Λευκωσία, προσκεκλημένος του Κύπριου Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη. Την ίδια ώρα στα κατεχόμενα θα βρίσκεται ο Ερντογάν, επιμένοντας στη λύση δύο κρατών.

Και δεν θα είναι εκεί μόνος του, αφού εκτός από το γεγονός ότι θα μεταβεί με τη μισή κυβέρνησή του και την ηγεσία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, θα τον συνοδεύει επιπλέον ο ηγέτης του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικής Δράσης (ΜΗΡ) Ντεβλέτ Μπαχτσελί.

«Δεν έχουν αλλάξει…»

Το πνεύμα της αποψινής συνάντησης πάντως έδωσε ο Μητσοτάκης στη χθεσινοβραδινή δημόσια συζήτηση με τον Σπέκχαρντ. Οι αναθεωρητικές απόψεις της Τουρκίας «δεν έχουν αλλάξει ριζικά», σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, αλλά δεν μπορούν, κατά τον ίδιο, να μην αναγνωρίζονται τα θετικά βήματα κυρίως όσον αφορά τις προκλήσεις επί του πεδίου και το μεταναστευτικό.

«Περάσαμε δύσκολες στιγμές τρία χρόνια, όμως τον τελευταίο ενάμιση χρόνο τα πράγματα έχουν βελτιωθεί σημαντικά και πρέπει να το αναγνωρίσουμε. Ταυτόχρονα αναγνωρίζουμε ότι ορισμένες από τις θεμελιώδεις τουρκικές θέσεις όσον αφορά στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν αλλάξει» σημείωσε, με την επισήμανση ότι «σε μια εποχή που αντιμετωπίζουμε σημαντικές προκλήσεις εντός του ΝΑΤΟ, αυτό είναι κάτι που κινεί τη βελόνα προς μια θετική κατεύθυνση».