Η ιστορία μιας ταραχώδους εξωσυζυγικής σχέσης (οι εραστές ήταν οι Άννα Καρένινα και Αλεξέι Κιρίλοβιτς Βρόνσκι) και των μακρόπνοων συνεπειών της, με φόντο την ραγδαία εξελισσόμενη ρωσική κοινωνία του 19ου αιώνα, με τίτλο «Άννα Καρένινα» (1878) γραμμένη από την πολυκύμαντη πένα του Λέοντα Τολστόι, θεωρείται ευρέως ένα από τα σπουδαιότερα λογοτεχνικά έργα του κόσμου.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι όταν ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του Αμερικανικού Νότου, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, ερωτήθη ποια θεωρεί ότι είναι τα τρία κορυφαία μυθιστορήματα όλων των εποχών, απάντησε χαρακτηριστικά: «Άννα Καρένινα, Άννα Καρένινα και Άννα Καρένινα».

Ο πραγματικός εραστής της, Τζον Γκίλμπερτ, συμπρωταγωνιστεί ως Βρόνσκι, γεγονός που αποτέλεσε ένα σημαντικό ατού κατά την κυκλοφορία της ταινίας

Η ρομαντική νουβέλα του Λέοντα Τολστόι είναι ένα από τα πιο συχνά διασκευασμένα λογοτεχνικά έργα όλων των εποχών, με περισσότερες από τριάντα ταινίες να έχουν γυριστεί για να αποτυπώσουν την μαγεία ενός μυθιστορήματος που ακροβατεί ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το μοντερνιστικό.

Η «Άννα Καρένινα» (2012) του Τζο Ράιτ, η οποία συζητήθηκε πολύ, φαίνεται να είναι μια άκρως πρωτότυπη εκδοχή του κλασικού έργου του Λέοντα Τολστόι, αλλά σίγουρα δεν είναι η πρώτη φορά (ούτε καν η τέταρτη) που το ρωσικό ρομάντζο μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη.

Πολλοί θεωρούν ότι ανάμεσα στις ερμηνείες της Άννα Κ. που έχουμε απολαύσει στον κινηματογράφο όλα αυτά τα χρόνια, εκείνη που ξεχωρίζει είναι της Γκρέτα Γκάρμπο (1927 και 1935).

Είναι όμως αλήθεια;

Γκρέτα Γκάρμπο

Η 21χρονη Γκρέτα Γκάρμπο πρωταγωνιστεί για πρώτη φορά ως Άννα στη βωβή εκδοχή «Αγάπη» του 1927. Ο πραγματικός εραστής της, Τζον Γκίλμπερτ, συμπρωταγωνιστεί ως Βρόνσκι, γεγονός που αποτέλεσε ένα σημαντικό ατού κατά την κυκλοφορία της ταινίας: Οι μαρκίζες κραύγαζαν «Ο Γκίλμπερτ και η Γκάρμπο είναι ερωτευμένοι» και η πρωτότυπη αφίσα έγραφε «Ο Τζον Γκίλμπερτ είναι ερωτευμένος με την Γκρέτα Γκάρμπο».

«Δεν είναι η ιστορία, αλλά το ύφος και οι ιδέες που κάνουν την «Άννα Καρένινα» του Τολστόι ένα σπουδαίο μυθιστόρημα και όχι μια σαπουνόπερα»

Η ταινία κυκλοφόρησε επίσης με δύο φινάλε και οι διοργανωτές αποφάσισαν ποιο από τα δύο θα προβαλλόταν σε ποιες πόλεις. Το τραγικό τέλος, ευγενική προσφορά του Τολστόι, παιζόταν ως επί το πλείστον σε αστικές περιοχές, ενώ το γλυκανάλατο τέλος προβαλλόταν ουσιαστικά οπουδήποτε αλλού στη χώρα.

Ο προϋπολογισμός της ταινίας εκτιμάται ότι ήταν μόλις 500 χιλιάδες δολάρια, και απέφερε τα διπλάσια σε εγχώριο επίπεδο, ενώ διεθνώς έφερε 731 χιλιάδες δολάρια. Μια τεράστια επιτυχία.

Στην «Άννα Καρένινα» του 1935, η Γκρέτα Γκάρμπο πρωταγωνιστεί στον ομώνυμο ρόλο, με τον Φρέντρικ Μαρτς να υποδύεται τον Βρόνσκι. Ο Κλάρενς Μπράουν σκηνοθετεί. Ο προϋπολογισμός της ταινίας εκτιμάται λίγο πάνω από το ένα εκατομμύριο δολάρια, με τις εγχώριες εισπράξεις να ανέρχονται σε 865 χιλιάδες δολάρια.

Ο ζωγράφος και κριτικός Εμμανουήλ Λέβι, έγραψε τότε για την δεύτερη ερμηνεία της:

«Στην 23η ταινία της, η φωτεινή ερμηνεία της Γκάρμπο, ως η μοιχαλίδα πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος του Τολστόι, είναι πολύ πάνω από το μέτριο επίπεδο της αφήγησης και της σκηνοθεσίας. Η ταινία είναι ένα ριμέικ της «Αγάπης», στην οποία η Γκάρμπο πρωταγωνιστούσε στο πλευρό του τότε εραστή της Τζον Γκίλμπερτ. Άλλοι κριτικοί εκτιμούσαν ότι, μετά από χρόνια κακής διανομής, η Γκάρμπο βρήκε «τη δική της ιδιαίτερη επαρχία γοητείας και σπαραγμού».

Βίβιαν Λι

Ο λαμπρός Γάλλος σκηνοθέτης Ζυλιέν Ντυβιβιέ πήγε στο Ηνωμένο Βασίλειο για να σκηνοθετήσει την «Άννα Καρένινα» (1948) με πρωταγωνίστρια τη Βίβιαν Λι. Ο Κίρον Μουρ υποδύεται τον Βρόνσκι και ο Ραλφ Ρίτσαρντσον να υποδύεται τον απατημένο σύζυγο Αλεξέι Καρένιν. Η ταινία έχει ένα χλιαρό αν και αξιοπρεπές 6,5 στο IMDb, αλλά ο κριτικός κινηματογράφου των NY Times Μπόσλεϊ Κρόουθερ έγραψε για την ταινία κατά την κυκλοφορία της:

«Με όλο το σεβασμό για μια ηθοποιό που θα αναλάμβανε πρόθυμα έναν ρόλο που έχει γίνει δύο φορές αθάνατος από την Γκρέτα Γκάρμπο μέσα στα τελευταία είκοσι χρόνια, η «Άννα Καρένινα» της Βίβιαν Λι είναι μια αρκετά θλιβερή απογοήτευση, σε σύγκριση ή όχι. Ταυτόχρονα, πρέπει να παραδεχτεί κανείς ότι η δεσποινίς Λι δεν ευθύνεται εξ ολοκλήρου. Πρόκειται για ένα αρκετά θλιβερό κομμάτι κινηματογραφικής ταινίας. Η δεσποινίς Λι [όντως] διαλύεται σιγά σιγά σε μια κλαψιάρα, γλυκανάλατη, ματαιόδοξη, αξιολύπητη κυρία».

Σοφί Μαρσό

Στην «Άννα Καρένινα» του 1997 (παραγωγή της Warner Bros) πρωταγωνιστεί η γεννημένη στο Παρίσι ηθοποιός, Σοφί Μαρσό, στον ομώνυμο ρόλο, με τον Μπερνάρ Ρόουζ να σκηνοθετεί και τον Σον Πεν να υποδύεται τον Βρόνσκι. Η ταινία ναυάγησε, με προϋπολογισμό 35 εκατομμυρίων δολαρίων και ούτε καν 800 χιλιάδες δολάρια εισπράξεις στην εγχώρια αγορά.

Ο διάσημος κριτικός κινηματογράφου για την εφημερίδα Chicago Sun Τimes, Ρότζερ Έμπερτ, έγραψε τότε για την ταινία:

«Δεν είναι η ιστορία, αλλά το ύφος και οι ιδέες που κάνουν την «Άννα Καρένινα» του Τολστόι ένα σπουδαίο μυθιστόρημα και όχι μια σαπουνόπερα. Δεν υπάρχει έλλειψη ιστοριών για βαριεστημένες πλούσιες γυναίκες που εγκαταλείπουν τους ηλικιωμένους συζύγους τους και τα φτιάχνουν με playboys. Αυτή η νέα κινηματογραφική εκδοχή του μυθιστορήματος το καθιστά σαφές αυτό εστιάζοντας στην ιστορία, η οποία χωρίς τη σοφία του Τολστόι είναι μια ζοφερή και μελοδραματική υπόθεση. Εδώ είναι μια γυναίκα μεθυστικής ομορφιάς και βαθύ πάθος, και γίνεται τόσο σκυθρωπή και κουραστική που στο τέλος, θα προτιμούσαμε να πέσει κάτω από ένα τρένο».

*Με πληροφορίες από: Indie Wire | South China Morning Post | New York Times

Headlines