Το αδιέξοδο στο Κυπριακό και οι προσπάθειες για την επιτυχία μίας ρωγμής

Τη δυνατότητα να δημιουργήσει έστω ένα μικρό ρήγμα στο μπετόν του αδιεξόδου που έχει οικοδομηθεί στο Κυπριακό μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά το 2017, αλλά και την Πενταμερή διάσκεψη στη Γενεύη το 2021, θέλει τόσο ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, όσο και η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο, Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ.

Ένα ρήγμα που όπως όλοι ομολογούν στο παρασκήνιο μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν καταστεί δυνατό να υπάρξει κάποιο ικανό δέλεαρ για την Τουρκία που θα αποδεχθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Δεν είναι λίγοι ωστόσο αυτοί που παραδέχονται ότι το δέλεαρ προς την Άγκυρα δεν αποκλείεται να περιλαμβάνει «ψήγματα κυριαρχίας».

Περιμένοντας το Σεπτέμβρη

Οι κινήσεις στο Κυπριακό πάντως γίνονται με φόντο τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη και την προσπάθεια διοργάνωσης μίας διάσκεψης για το Κυπριακό η οποία θα δείξει εάν υπάρχει δυνατότητα επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και αν η επανεκκίνηση τους μπορεί να γίνει από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά.

Τετελεσμένα

Σε αυτό το πλαίσιο δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει ωστόσο τα ισχυρά τετελεσμένα που έχει δημιουργήσει το αδιέξοδο από το 2017 και μετά, αλλά και οι κόκκινες γραμμές των δύο πλευρών. Για την ελληνοκυπριακή πλευρά και την Αθήνα είναι σαφές ότι το όριο είναι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία και οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Αντίθετα η Τουρκία επιδιώκει αλλαγή βάσης λύσης, να επενδύει στην λογική της διχοτόμησης και να εκβιάζει απαιτώντας κυριαρχική ισότητα.

Η ελληνική πλευρά

Ο Γιώργος Γεραπετρίτης, σε επίπεδο δηλώσεων τουλάχιστον, έχει επιμείνει ότι θα επιδιώξει τη δημιουργία κινητικότητας που φαίνεται να θέλει να πετύχει τόσο ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες όσο και η προσωπική του απεσταλμένη για την Κύπρο Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ.

Και στη νέα συνάντηση που είχε στην Ουάσιγκτον με την Ολγκίν, ο Γεραπετρίτης εμφανίστηκε ικανοποιημένος για τις προσπάθειες επανεκκίνησης των συνομιλιών. Επανέλαβε δε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη, σε συνεργασία με την Κύπρο, να προσφέρει τις υπηρεσίες της για την επίτευξη δίκαιης και βιώσιμης λύσης.

Στο τραπέζει Γεραπετρίτη – Ολγκίν ήταν και η έκθεση για το Κυπριακό που υπέβαλε, την Τετάρτη, η προσωπική απεσταλμένη προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Η αναφορά του ΥΠΕΞ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ότι θεωρεί αυτονόητο ότι η διαδικασία στο πλαίσιο του Οργανισμού δεν μπορεί να αφίσταται από τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι μία υπενθύμιση των κόκκινων γραμμών Αθήνας και Λευκωσίας, σε μία περίοδο που οι συζητήσεις για μία πιο γενική διατύπωση ώστε να μπορέσουν να αρχίσουν επιστρέψουν ξανά οι δύο πλευρές στο τραπέζι του διαλόγου καθώς και για κινήσεις που θα επιτρέψουν στην Άγκυρα να συναινέσει εντείνονται διαρκώς.

Οι προτάσεις της Όλγκιν για το Κυπριακό είναι στα χέρια του Γκουτέρες

Συνάντηση Μητσοτάκη – Γκουτέρες

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη η ελληνική κυβέρνηση « εξακολουθεί και στηρίζει την επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ των δύο κοινοτήτων, προφανώς στη βάση των ψηφισμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Είναι μία θέση από την οποία η Αθήνα και η Λευκωσία, Λευκωσία και Αθήνα, δεν αποκλίνουν».

Όπως είπε την Παρασκευή στη συνάντηση του με τον Γκουτέρες θα συζητήσουν με ποιον τρόπο θα μπορεί και ο ΓΓ του ΟΗΕ «να εμπλακεί σε μία ακόμα προσπάθεια, την οποία θεωρούμε επιβεβλημένη να γίνει, για να μπορέσει επιτέλους αυτή η μεγάλη πληγή να κλείσει. Πενήντα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο επιτέλους η Κύπρος να πάψει να είναι το τελευταίο διαιρεμένο νησί το οποίο βρίσκεται εντός ευρωπαϊκής επικράτειας και να υπάρξει μία δίκαιη, βιώσιμη και διατηρήσιμη λύση του Κυπριακού ζητήματος».

Αισιόδοξος ο Χριστοδουλίδης

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, πάντως – στο πλαίσιο και της κινητικότητα που υπήρξε στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, το βράδυ της Πέμπτης εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι τις επόμενες μέρες θα υπάρξουν κινήσεις προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών. Την ίδια στιγμή αναμένονται και οι ανακοινώσεις που θα γίνουν από την πλευρά Γκουτέρες.

Ο εκπρόσωπος του ΓΓ ΟΗΕ στη δήλωσή του ανέφερε: «Ο Γενικός Γραμματέας έλαβε την έκθεση της κ. Ολγκίν για τις προσπάθειες για αναζήτηση κοινού εδάφους για να προχωρήσει η προσπάθεια στην Κύπρο. Ο Γενικός Γραμματέας στην παρούσα φάση μελετά τις εισηγήσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεσή της προκειμένου να προτείνει τα επόμενα βήματα με τον Ελληνοκύπριο και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη».

Σαφώς Γκουτέρες και Ολγκίν δεν έχουν πρόθεση να υπογράψουν το τέλος της διαδικασίας του Κυπριακού και σε αυτό το πλαίσιο επενδύουν τις δυνάμεις τους ώστε να υπάρξει κάποια κινητικότητα. Με τις εξελίξεις ιδιαίτερα από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και μετά να χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα κρίσιμες.
Ενώ με ενδιαφέρον αναμένονται και τα μηνύματα που θα σταλούν από την πλευρά Ερντογάν κατά την παρουσία του στα κατεχόμενα για τους εορτασμούς των 50 χρόνων της τουρκικής εισβολής στις 20 Ιουλίου και αν θα αφήσει κάποιο περιθώριο ελπίδας.