Λίγο μετά τις προεδρικές εκλογές του 2016, ο Oskar Eustis, ένα από τα πιο επιτυχημένα θεατρικά στελέχη της Νέας Υόρκης, ήξερε τι ήθελε να κάνει.

«Το έργο δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ξεκάθαρο για τις καταστροφικές συνέπειες της βίας»

Θα σκηνοθετούσε μια παραγωγή του έργου του Σαίξπηρ «Ιούλιος Καίσαρας» του 1599 – ένα αριστούργημα που, μεταξύ άλλων, προειδοποιεί έντονα όσους ασκούν πολιτική βία, ακόμη και αν φορούν τον μανδύα του πατριώτη, για τη ματαιότητα των πράξεών τους-, με τον πρωταγωνιστή (Γκρεγκ Χένρυ) να είναι ένα προκλητικό αλλά ανακριβές ομοίωμα του πρώην προέδρου Τραμπ.

«Αυτή είναι η δουλειά μας»

Ο Eustis δεν ήταν ο μόνος. Σε όλη τη χώρα, από την Οκλαχόμα έως το Όρεγκον, τα θέατρα ανέβασαν τον «Ιούλιο Καίσαρα» ως έναν τρόπο να καταπιαστούν με την πολιτική, την εξουσία, τη δημοκρατία και τον αυταρχισμό σε μια στιγμή που ένας λαϊκιστής ηγέτης έχει μετακομίσει στον Λευκό Οίκο.

Οι περισσότερες από τις παραστάσεις πραγματοποιούνταν χωρίς απρόοπτα, αλλά η παράσταση του κ. Eustis, έσπειρε θύελλα από τότε που ένα παράνομο βίντεο με τη δολοφονία του Καίσαρα (ο οποίος έμοιαζε με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ), άρχισε να κυκλοφορεί στο διαδίκτυο και κάποιοι που είχαν δει την παράσταση άρχισαν να διαμαρτύρονται.

«Γερουσιαστές μαχαιρώνουν τον Τραμπ μέχρι θανάτου στην παράσταση του Ιουλίου Καίσαρα του Σαίξπηρ στο Σέντραλ Παρκ»

Αυτό ώθησε τον Eustis να αφιερώσει την ομιλία του στην πρεμιέρα σε μια πλήρη υπεράσπιση της αποστολής του θεάτρου, την οποία προέτρεψε τους θεατές στο υπαίθριο θέατρο Delacorte να καταγράψουν με τα κινητά τους και να μοιραστούν. «Συχνά αυτό που αποκαλύπτουμε είναι ενοχλητικά, ανατρεπτικά, προκλητικά πράγματα. Δόξα τω Θεώ. Αυτή είναι η δουλειά μας».

Η σύγκρουση μεταξύ των υποστηρικτών του Τραμπ και ενός εμβληματικού καλλιτεχνικού ιδρύματος του Μανχάταν για το τι είδους τέχνη είναι κατάλληλη ήταν αναπόφευκτη. Το Public Theater είναι η γενέτειρα του «Hair» (το αντιπολεμικό μιούζικαλ της εποχής του Βιετνάμ) και του «Hamilton» (το χιπ-χοπ μιούζικαλ που τιμά τους μετανάστες). Και ο Eustis, ο τότε καλλιτεχνικός διευθυντής του Public, είναι ένας απροκάλυπτα αριστερός θεατρικός δημιουργός που πιστεύει στην αξία της προκλητικής τέχνης.

«Ήταν φρικτό»

Οι υπερασπιστές της παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων κριτικών θεάτρου, περιγράφουν τον «Ιούλιο Καίσαρα» του Public ως διαφοροποιημένο, σύνθετο και πιστό στο κείμενο του Σαίξπηρ – μια προειδοποιητική ιστορία για το κόστος της πολιτικής βίας.

Αλλά η παραγωγή είναι επίσης σαφής και χαρακτηριστική, με έναν ξανθό, σαν τον Τραμπ, Καίσαρα με κόκκινη γραβάτα, του οποίου το αιματηρό μαχαίρωμα θεωρείται προσβλητικό και ακατάλληλο για κάποιους που το έχουν δει.

Αυτοί, μαζί με το Breitbart News και το Fox News, οδήγησαν μια εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά του Public, η οποία ώθησε δύο εταιρικούς χορηγούς – τη Delta Air Lines και την Bank of America – να αποσύρουν την υποστήριξή τους στην παραγωγή και μια τρίτη, την American Express, να πάρει αποστάσεις.

«Ήταν φρικτό», δήλωσε η Λάουρα Σέιφερ σε ραδιοφωνική συνέντευξη. «Σοκαριστικό».

Η Σέιφερ, διευθύντρια πωλήσεων της Salem Media, ενός συντηρητικού ομίλου μέσων ενημέρωσης, είδε μια παράσταση στις 3 Ιουνίου. Τρεις ημέρες αργότερα περιέγραψε τον αποτροπιασμό της για την παραγωγή σε μια συζήτηση με τον συντηρητικό ραδιοφωνικό παρουσιαστή και κωμικό Τζο Πισκόπο, ενώ στη συνέχεια εξέφρασε ξανά την ανησυχία της στον ιστότοπο μέσων ενημέρωσης και πολιτικής Mediaite, δηλώνοντας: «Δεν αγαπώ τον πρόεδρο Τραμπ, αλλά αυτός είναι ο πρόεδρος. Δεν μπορείτε να τον δολοφονήσετε σε μια σκηνή».

«Αυτός ο διάλογος είναι η βάση μιας υγιούς δημοκρατίας»

Το Mediaite αξιοποίησε στο έπακρο την ιστορία, δημοσιεύοντάς την με τον τίτλο «Γερουσιαστές μαχαιρώνουν τον Τραμπ μέχρι θανάτου στην παράσταση του Ιουλίου Καίσαρα του Σαίξπηρ στο Σέντραλ Παρκ».

Η αντίδραση της καλλιτεχνικής κοινότητας δεν θα μπορούσε να είναι πιο διαφορετική. «Είναι μια περίεργη ανάγνωση να πούμε ότι υποκινεί τη βία, επειδή το κύριο μέρος της τραγωδίας του έργου είναι οι τραγικές επιπτώσεις της δολοφονίας», δήλωσε τότε ο Μπιλ Ράουχ, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Σαίξπηρ του Όρεγκον. «Το έργο δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ξεκάθαρο για τις καταστροφικές συνέπειες της βίας».

«Υποστηρίζουμε απόλυτα την παραγωγή του Ιουλίου Καίσαρα», είχε δηλώσει τότε ο Eustis σε ένα email προς τους υποστηρικτές του θεάτρου, μετά από μια ημέρα συναντήσεων σχετικά με τη διαμάχη. «Αναγνωρίζουμε ότι η ερμηνεία μας για το έργο έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις- κοινό, χορηγοί και υποστηρικτές έχουν εκφράσει διαφορετικές απόψεις και γνώμες. Μια τέτοια συζήτηση είναι ακριβώς ο στόχος του θεάτρου μας που ασχολείται με τους πολίτες- αυτός ο διάλογος είναι η βάση μιας υγιούς δημοκρατίας».

*Με πληροφορίες από NYT & VOX

Headlines