Σπηλιά ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στη Σελήνη – Ιδανικό καταφύγιο για αστροναύτες

Όχι πολύ μακριά από την περιοχή όπου προσσεληνώθηκαν ο Νιλ Άρμστρονγκ και ο Μπαζ Όλντριν πριν από 55 χρόνια, ερευνητές πιστεύουν ότι ανακάλυψαν το πρώτο σπήλαιο στη Σελήνη, και υποψιάζονται ότι εκατοντάδες ακόμα παρόμοιες κοιλότητες θα μπορούσαν να προσφέρουν καταφύγιο για τις μελλοντικές ανθρώπινες αποστολές.

«Η θεωρίες για τις σπηλιές αυτές κυκλοφορούν εδώ και πάνω από 50 χρόνια, αυτή όμως είναι η πρώτη φορά που δείξαμε την ύπαρξή τους» δήλωσε ο Λορένζο Μπροτσόνε του Πανεπιστημίου του Τρέντο στην Ιταλία, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο Nature Astronomy.

Το σπήλαιο εντοπίστηκε χάρη σε νέες τεχνικές για την επεξεργασία δεδομένων από το ραντάρ της αποστολής LRO της NASA που κινείται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Η ανάλυση υποδεικνύει την ύπαρξη ενός ανοίγματος μέσα στον βαθύτερο γνωστό λάκκο της σεληνιακής επιφάνειας. Βρίσκεται στη «Θάλασσα της Ηρεμίας» (Mare Tranquillitatis), μόλις 250 χιλιόμετρα από το σημείο όπου προσεδαφίστηκε το Apollo 11.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της μελέτης, το άνοιγμα έχει πλάτος τουλάχιστον 40 μέτρα και οδηγεί σε μια «στοά λάβας» μήκους δεκάδων μέτρων.

Στοά λάβας στην Καλιφόρνια. Τα αυλάκια στα τοιχώματα δείχνουν τη στάθμη της λάβας (Dave Bunnell / Under Earth Images)

Τέτοιες σήραγγες σχηματίζονται στη Γη από ποτάμια λάβας που κινούνται κάτω από στερεοποιημένη επιφάνεια. Αν το ποτάμι τελικά στερέψει, η λάβα αφήνει πίσω της ένα μακρόστενο σπήλαιο.

Η Θάλασσα της Ηρεμίας είναι μια μεγάλη πεδιάδα στερεοποιημένης λάβας στην οποία έχουν ανακαλυφθεί εκατοντάδες ακόμα παρόμοιοι λάκκοι. Σύμφωνα με τους ερευνητές, πολλοί από αυτούς μπορεί να οδηγούν σε σπήλαια.

Τέτοιοι λάκκοι δεν αποκλείεται να υπάρχουν και στην περιοχή του νότιου πόλου της Σελήνης που θα εξερευνήσουν οι αστροναύτες του αμερικανικού προγράμματος Artemis, με την πρώτη προσσελήνωση να προγραμματίζεται για το 2026 το νωρίτερο.

Δυνητικά, οι στοές λάβας θα προσέφεραν ιδανικό καταφύγιο και θα προστάτευαν τους αστροναύτες από τη δραματική εναλλαγή θερμοκρασιών, καθώς στη διάρκεια της σεληνιακής ημέρας το θερμόμετρο φτάνει τους 127 βαθμούς Κελσίου, ενώ τη νύχτα βυθίζεται στους -173 βαθμούς. Η κοσμική και ηλιακή ακτινοβολία φτάνει σε θανάσιμα επίπεδα, 150 φορές πιο έντονη από τη Γη. Σαν να μην έφταναν αυτά, υπάρχει και ο διαρκής κίνδυνος πρόσκρουσης μετεωριτών.

Επιπλέον, η μελέτη των στοών λάβας θα μπορούσε να αποκαλύψει νέες πληροφορίες για τον σχηματισμό της Σελήνης και την ηφαιστειακή δραστηριότητα που σήμερα έχει σταματήσει.