Πότε ανακαλύφθηκε πραγματικά η Αμερική; Νέα ευρήματα μεταφέρουν την ανθρώπινη παρουσία χιλιάδες χρόνια πίσω

Ίχνη κοπής από λίθινα εργαλεία που βρέθηκαν στα οστά ενός μεγαλόσωμου προϊστορικού ζώου μαρτυρούν ότι οι άνθρωποι βρίσκονταν ήδη στη Νότια Αμερική πριν από 21.000 χρόνια, πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε ως τώρα, όταν η Γη διένυε το αποκορύφωμα της τελευταίας εποχής των παγετώνων.

Τα απολιθωμένα οστά ήρθαν τυχαία στο φως στη διάρκεια εργασιών με εκσκαφέα στη όχθη του ποταμού Ρεκονκίστα, κοντά στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής.

Ανήκουν σε ένα μεγάλο «θωρακισμένο» φυτοφάγο θηλαστικό με την ονομασία Neosclerocalyptus, μέλος της ομάδας των γλυπτοδόντων που κατοικούσαν στην Αμερική για 30 εκατομμύρια χρόνια, πριν τελικά εξαφανιστούν στο τέλος της εποχής των παγετώνων πριν από περίπου 11.000 χρόνια.

Οι γλυπτόδοντες ήταν συγγενείς των σημερινών αρμαδίλλων αλλά πολύ πιο μεγαλόσωμα, με κάποια είδη να έφταναν σε μέγεθος αυτοκινήτου. Έφεραν οστέινες πλάκες σαν καβούκι χελώνας στην ράχη και το κεφάλι, διέθεταν μεγάλη και δυνατή ουρά και κοντά πόδια. Πιθανότατα κουλουριάζοντας σε μπάλα για να αμυνθούν από εχθρούς.

Με γαλάζια σκίαση σημειώνονται τα οστά του γλυπτόδοντα που βρέθηκαν στην Αργεντινή (Miguel Eduardo Delgado et al. / PLoS ONE)

Ο Neosclerocalyptus ήταν ένα από τα πιο μικρόσωμα είδη της ομάδας. Το ζώο που εξετάζει η νέα μελέτη είχε μήκος γύρω στα 180 εκατοστά και βάρος περίπου 300 κιλά.

Το καθάρισμα των οστών αποκάλυψε 32 γραμμικά ίχνη τα οποία σύμφωνα με τους ερευνητές αποκλείεται να προήλθαν από δαγκώματα άλλων ζώων. Τα ευρήματα χρονολογήθηκαν με τη μέθοδο του άνθρακα-14.

«Η θέση αυτών των ιχνών τομής βρίσκεται σε συμφωνία με μια αλληλουχία τεμαχισμού που στοχεύει περιοχές πυκνής σάρκας. Τα ίχνη δεν ήταν τυχαία κατανεμημένα αλλά εστιάζονταν στα στοιχεία του σκελετού που έφεραν μεγάλους μυς όπως η λεκάνη και η ουρά. Είναι ένα τυπικό μοτίβο που παρατηρείται στη διαδικασία τεμαχισμού» δήλωσε ο ανθρωπολόγος Μιγκέλ Ναλγάδο του Εθνικού Πανεπιστημίου του Λα Πλάτα, τελευταίος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στο PLoS ONE.

Πολυάριμα ίχνη κοπής βρέθηκαν στα κόκκαλα του γλυπτόδοντα (Reuters)

Το πότε έφτασαν οι πρώτοι Homo sapiens στην Αμερική αποτελεί αντικείμενο διαμάχης εδώ και καιρό, όπως συμβαίνει και με τον ρόλο των ανθρώπων στην εξαφάνιση των μεγαλόσωμων θηλαστικών που ζούσαν στην ήπειρο την εποχή των παγετώνων.

«Μέχρι πρόσφατα, το παραδοσιακό μοντέλο έλεγε ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι εισήλθαν στην Αμερική πριν από 16.000 χρόνια [..] Εδώ και λίγα χρόνια όμως έχουν προκύψει ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι η ανθρώπινη παρουσία ήταν παλαιότερη» σχολίαζε ο Ντελγάδο.

Τα απολιθώματα βρέθηκαν στις όχθες του ποταμού Ρεκονκίστα κοντά στο Μπουένος Άιρες (Reuters)

«Για την περίπτωση της Νότιας Αμερικής γνωρίζουμε ότι αξιόπιστες ενδείξεις βρέθηκαν στη Βραζιλία από τα 23.000 χρόνια πριν, πρέπει όμως να σημειωθεί ότι στη Βόρεια Αμερική έχουν ανακαλυφθεί τοποθεσίες με υλικό που χρονολογείται μεταξύ 21 και 23 χιλιάδων ετών. Ακόμα αρχαιότερες τοποθεσίες έχουν βρεθεί στην Κεντρική Αμερική και χρονολογούνται μεταξύ των 26 και 19 χιλιάδων ετών».

Τα τελευταία ευρήματα, οι αρχαιότερες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην Αργεντινή, έρχονται να προστεθούν στην ανακάλυψη ανθρώπινων πατημασιών 21.000 ετών στο Νιου Μέξικο των νότιων ΗΠΑ.

Μέχρι στιγμής πάντως παραμένει ασαφές το πώς ο Homo sapiens κατέκτησε την Αμερική.

Η δημοφιλέστερη θεωρία θέλει τους πρώτους αποίκους να έφτασαν μέσω μιας γέφυρας ξηράς που εμφανίστηκε ανάμεσα στην Ασία και την Αλάσκα λόγω πτώσης της στάθμης του Ειρηνικού την Εποχή των Παγετώνων.

Μια άλλη θεωρία είναι ότι οι Homo sapiens έφτασαν από την Ασία στην Δυτική Ακτή των ΗΠΑ διά θαλάσσης.