ΗΠΑ: Επαναφέρουν την παιδική εργασία στο όνομα των «γονεϊκών δικαιωμάτων»

Μια συνταγματική τροπολογία που εγκρίθηκε πριν εκατό χρόνια με μεγάλη πλειοψηφία και από τα δύο σώματα του Κογκρέσου και στάλθηκε στις πολιτείες για επικύρωση, θύμισε το άρθρο του Portside «Αυτή η εβδομάδα στην ανθρώπινη ιστορία» (στη φωτογραφία από το US Department of Labor, επάνω, παιδί εργάζεται σε εργοστάσιο επεξεργασίας κρέατος για λογαριασμό εταιρείας καθαρισμού).

Είναι η Τροπολογία για την Παιδική Εργασία που παραχωρεί στο Κογκρέσο το δικαίωμα να ρυθμίζει την «εργασία ατόμων κάτω των 18 ετών» και μέχρι σήμερα παραμένει πρόταση, δεν έχει γίνει νόμος, διότι δεν την αποδέχτηκαν τ’ απαραίτητα τρία τέταρτα των Πολιτειών.

Κατά 69% αυξήθηκε από το 2018 ο αριθμός των ανηλίκων που εργάζονται κατά παράβαση του ομοσπονδιακού νόμου

«Η προσπάθεια των συντηρητικών να αναθεωρήσουν τους νόμους για την παιδική εργασία» είναι ο τίτλος έρευνας της Washington Post

Οι προσπάθειες, όμως, για την προστασία των ανηλίκων από τις επικίνδυνες εργασίες συνεχίστηκαν, με τον νόμο περί Δίκαιων Εργασιακών Προτύπων του 1938 να προβλέπει την απαγόρευσή τους για παιδιά κάτω των 14 ετών στα περισσότερα επαγγέλματα, με ξεχωριστούς (ελαστικότερους) κανόνες για τον αγροτικό τομέα.

Ελλειψη εργατικού δυναμικού

Σήμερα, ωστόσο, αυτές οι διατάξεις που περιορίζουν τις ώρες και τα είδη εργασίας τα οποία μπορούν να εκτελεστούν από παιδιά δεν εφαρμόζονται αυστηρά και το πρόβλημα έχει γίνει πολύ πιο έντονο από τότε που ξεκίνησε η πανδημία – οπότε παρουσιάστηκε έλλειψη εργατικού δυναμικού, ενώ μεγάλος αριθμός ανηλίκων εισήλθε χωρίς έγγραφα στις Ηνωμένες Πολιτείες αναζητώντας εργασία.

Ορισμένοι εργοδότες που παλεύουν με τη στενότητα της αγοράς και την πίεση από τον πληθωρισμό έχουν στραφεί σε νεότερους εργαζόμενους, αντί ν’ αυξήσουν τους μισθούς ή τις παροχές για να προσελκύσουν μεγαλύτερες ηλικίες, λένε οι ειδικοί.

Είναι ενδεικτικό, άλλωστε, το γεγονός ότι το ποσοστό ανεργίας μεταξύ των ατόμων ηλικίας 16 έως 24 ετών μειώθηκε σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με ομοσπονδιακές στατιστικές.

Το υπουργείο Εργασίας, επίσης, έχει καταγράψει από το 2018 αύξηση κατά 69% των ανηλίκων που απασχολούνται κατά παράβαση του ομοσπονδιακού νόμου, ανέφεραν αξιωματούχοι.

«Συγκλονίζει τη συνείδηση»

Τον Ιούνιο του 2023, το ίδιο υπουργείο μήνυσε τη Hyundai διότι εντόπισε 13χρονη να εργάζεται 50 έως 60 ώρες την εβδομάδα σε μια γραμμή συναρμολόγησης στην Αλαμπάμα (CBS, 31/5/24). Το γεγονός αυτό «συγκλονίζει τη συνείδηση», αντέδρασε ένας αξιωματούχος

Πριν απ’ αυτό, η Βουλή των Αντιπροσώπων στη Λουιζιάνα είχε ψηφίσει την κατάργηση του νόμου που απαιτεί από τους εργοδότες να προσφέρουν μεσημεριανά γεύματα σε ανήλικους εργαζόμενους (MSNBC, 19/4/24).

Πολλά από τα παιδιά που εργάζονται για μένα δεν θέλουν να σταματούν για μεσημεριανό φαγητό, ισχυρίστηκε ο Ρότζερ Ουάιλντερ, εισηγητής του νομοσχεδίου, ρεπουμπλικάνος πολιτειακός βουλευτής, και ιδιοκτήτης μερικών franchise smoothie στην περιοχή.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τα νομοθετικά σώματα σε τουλάχιστον 28 πολιτείες εισήγαγαν νομοσχέδια για την αποδυνάμωση της προστασίας της παιδικής εργασίας, ενώ σε 12 πολιτείες θεσπίστηκαν ανάλογοι νόμοι.

Το Ιδρυμα Κυβερνητικής Λογοδοσίας

Εχει ιδιαίτερη σημασία, ωστόσο, το γεγονός ότι οι πρωτοβουλίες αυτές έχουν συνδεθεί σε μεγάλο βαθμό μ’ ένα αναπτυσσόμενο κίνημα που καθοδηγείται από μια συντηρητική ομάδα υποστήριξης, το Ιδρυμα Κυβερνητικής Λογοδοσίας (Foundation for Government Accountability).

«Οι Ρεπουμπλικάνοι στη Λουιζιάνα ψηφίζουν να τερματιστεί το μεσημεριανό φαγητό για τα εργαζόμενα παιδιά», γράφει το msnbc.com

Πρόκειται για μια δεξαμενή σκέψης με έδρα τη Φλόριντα και τον βασικό της βραχίονα άσκησης πίεσης, το Πρόγραμμα Λύσεων Ευκαιριών (Opportunity Solutions Project), που έχουν γνωρίσει αξιοσημείωτη επιτυχία στους κόλπους των Ρεπουμπλικάνων, σε μια προσπάθεια να χαλαρώσουν τους κανονισμούς που εμποδίζουν τα παιδιά να εργάζονται πολλές ώρες σ’ επικίνδυνες συνθήκες.

Το FGA είναι μια από τις πολλές συντηρητικές ομάδες που έχουν βάλει εδώ και καιρό στο στόχαστρο κάθε είδους κυβερνητικούς κανονισμούς ή προγράμματα κοινωνικής ασφάλειας. Χρηματοδοτείται από ένα ευρύ φάσμα υπερσυντηρητικών και ρεπουμπλικάνων δωρητών, όπως το Ed Uihlein Family Foundation και το 85 Fund, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, οι οποίοι έχουν ομοίως υποστηρίξει και άλλες πολιτικές συντηρητικές ομάδες.

Το Ιδρυμα αξιοποίησε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα συντηρητικά πολιτικά δίκτυα συγκέντρωσης κεφαλαίων και αύξησε την αρχική του χρηματοδότηση από τα 50.000 στα 4 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα φορολογικά στοιχεία και το διαφημιστικό υλικό του.

Τα «γονεϊκά δικαιώματα»

Το 2020, το πιο πρόσφατο έτος για το οποίο ήταν διαθέσιμα τα πλήρη οικονομικά πεπραγμένα του FGA και των χρηματοδοτών του, πάνω από το 70% των εσόδων του που αγγίζουν τα 10,6 εκατομμύρια δολάρια προήλθε από 14 συντηρητικές ομάδες.

Οι δημοσιογράφοι Τζέικομπ Μπόγκατζ και Μαρία Λουίζα Πολ της Ουάσιγκτον Ποστ (23/04/2023) αποκάλυψαν σε έρευνά τους τον τρόπο με τον οποίο η ομάδα εργάστηκε συστηματικά, αν και μυστικά, για να στρέψει προς τα δεξιά την πολιτική των πολιτειών, σε θέματα όπως ο περιορισμός της πρόσβασης σε προγράμματα κατά της φτώχειας και της επέκτασης του συστήματος υγείας Medicaid.

Πέρα απ’ αυτό που φαίνεται, μια ευρεία ατζέντα απελευθέρωσης, το FGA, με περίπου 115 λομπίστες σε 22 πολιτείες, υποβάλλει νομοσχέδια για εργαζόμενα παιδιά στο πλαίσιο μιας πολιτισμικής συζήτησης για τα «γονεϊκά δικαιώματα».

Στόχος τους είναι ν’ αφαιρέσουν «την άδεια εργασίας που βάζει την κυβέρνηση εμπόδιο ανάμεσα στους γονείς και στην επιθυμία του εφήβου τους να εργαστεί», όπως ισχυρίστηκε ένας από τους βουλευτές.

Εξάλειψη αδειών εργασίας

Η μεγαλύτερη επιτυχία του Ιδρύματος σημειώθηκε τον Μάρτιο του 2023, καθώς διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό ενός νόμου στο Αρκανσο για την εξάλειψη των αδειών εργασίας και της ηλικιακής επαλήθευσης εργαζομένων κάτω των 16 ετών.

Η εισηγήτρια του νομοσχεδίου, η πολιτειακή ρεπουμπλικάνα βουλευτής Ρεμπέκα Μπερκς, δήλωσε στη διάρκεια ακρόασης ότι το νομοσχέδιο «ήρθε σε μένα από το Ιδρυμα για την Κυβερνητική Λογοδοσία».

Παρομοίως, η Μινεσότα και το Οχάιο εισήγαγαν προτάσεις που επιτρέπουν στους έφηβους να εργάζονται περισσότερες ώρες ή σε πιο επικίνδυνα επαγγέλματα όπως οι κατασκευές. Νομοσχέδιο στην Τζόρτζια προέβλεπε την απαγόρευση στην πολιτειακή κυβέρνηση ν’ απαιτεί από έναν ανήλικο απόκτηση άδειας εργασίας.

Το CBS αναφέρεται στις κατηγορίες του υπουργείου Εργασίας κατά της Hyundai για χρησιμοποίηση παιδιών στη γραμμή παραγωγής της επιχείρησης

Η γερουσία της πολιτείας της Αϊόβα ενέκρινε σχέδιο νόμου, χειραγωγούμενο από το FGA, που επιτρέπει σε παιδιά ηλικίας έως 14 ετών να δουλεύουν νυχτερινές βάρδιες.

Βέβαια, δεν είναι όλα τα μέτρα ίδια. Σ’ ορισμένες πολιτείες, οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να καταργήσουν τις απαιτήσεις επαλήθευσης ηλικίας για τους εργοδότες. Σ’ άλλες, θέλουν οι ανήλικοι να μπορούν να εργάζονται σε μπαρ, σερβίροντας αλκοόλ.

Σε μια έρευνα της Washington Post, πέρυσι, τονιζόταν ότι ορισμένοι κρατικοί αξιωματούχοι του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος εξέτασαν επίσης προτάσεις για να επιτραπεί σε ανήλικους έως 14 ετών να «εργάζονται σ’ ορισμένες θέσεις εργασίας σ’ εργοστάσια συσκευασίας κρέατος και οι επιχειρήσεις ν’ απαλλάσσονται της αστικής ευθύνης σε περίπτωση που ένα εργαζόμενο παιδί αρρωστήσει».

«Φιλολαϊκό πρόσωπο»

Από μια πρώτη ματιά, το FGA εμφανίζεται να παρουσιάζει τα νομοσχέδια για τους ανηλίκους στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συζήτησης γύρω από τα γονεϊκά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων της εκπαίδευσης και της παιδικής μέριμνας.

Αλλά οι εκστρατείες που διεξάγει από πολιτεία σε πολιτεία, όπως παραδέχτηκε ο αντιπρόεδρος του Ιδρύματος και επισκέπτης συνεργάτης στο Opportunity Solutions Project, Νικ Στέλε, προσφέρουν ευκαιρίες για μεγαλύτερη αποδόμηση κυβερνητικών κανονισμών.

«Η επιτυχία στις πολιτείες είναι κρίσιμη για την επίτευξη αλλαγών σε εθνικό επίπεδο, καθώς συχνά ανοίγει την πόρτα για την ομοσπονδιακή μεταρρύθμιση», έγραψε ο Τάρεν Μπράγκντον, ιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του FGA στην έκθεσή του για το 2021.

«Μόλις αρκετές πολιτείες εφαρμόσουν επιτυχώς μια μεταρρύθμιση, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη δυναμική και τα αποδεδειγμένα αποτελέσματά της και ν’ ασκήσουμε πίεση για ρυθμιστικές αλλαγές» τόνισε.

«Ο λόγος που αυτές οι μάλλον αντιδημοφιλείς πολιτικές πετυχαίνουν είναι επειδή περνούν απαρατήρητες» δήλωσε ο Ντέιβιντ Κάμπελ, καθηγητής της αμερικανικής δημοκρατίας στο Πανεπιστήμιο Notre Dame, και πρόσθεσε. «Συνήθως, εισάγονται με πολύ αθόρυβο τρόπο ή σιγά σιγά από ομάδες με φιλολαϊκό πρόσωπο».

«Ειλικρινά, κάθε πολιτεία, συμπεριλαμβανομένου του Μιζούρι, θα πρέπει ν’ ακολουθήσει το παράδειγμα του Αρκανσο για να επιτρέψει στους γονείς και τους εφήβους τους να συζητήσουν για την εργασία και να λάβουν οι ίδιοι αυτήν την απόφαση» επέμεινε ο Στέλε.

Αυξανόμενη δυναμική

Το FGA αρνήθηκε να του δώσει στη συνέχεια άδεια, όπως και σε άλλους εκπροσώπους του, να παραχωρήσουν συνεντεύξεις στα μέσα ενημέρωσης.

Τα νομοσχέδια για τις προσλήψεις ή την απασχόληση των νέων, όπως συχνά τιτλοφορούνται, αντιπροσωπεύουν μια αυξανόμενη δυναμική μεταξύ των συντηρητικών, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι γονείς και όχι η κυβερνητική πολιτική θα πρέπει να καθορίζουν εάν και πού θα εργάζονται τα παιδιά ηλικίας 14 και 15 ετών.

«Οταν πείτε ότι ένα νομοσχέδιο θα επιτρέψει στα παιδιά να εργάζονται περισσότερο ή υπό επικίνδυνες συνθήκες, ακούγεται εξωφρενικά αντιδημοφιλές», είπε ο Κάμπελ. «Πρέπει να υποστηρίξετε πως, όχι, πρόκειται πραγματικά για τα γονεϊκά δικαιώματα, έναν πολύ προσεκτικά επιλεγμένο όρο με τον οποίο είναι δύσκολο να διαφωνήσεις».

Η 17χρονη σήμερα Σοφία, καπνεργάτρια, σ’ ένα χωράφι καπνού στη Βόρεια Καρολίνα, άρχισε να εργάζεται στα 13 της (φωτογραφία Benedict Evans/Human Rights Watch)

«Η κύρια ώθηση γι’ αυτήν τη μεταρρύθμιση δεν προήλθε από τις μεγάλες επιχειρήσεις», έγραψε ο Στέλε, σ’ ένα άρθρο του για το Fox News, αλλά «από οικογένειες όπως η δική μου, οι οποίες θέλουν περισσότερη ελευθερία που θα προσφέρει στα παιδιά μας τη δυνατότητα ν’ ακμάσουν».

Οι υποστηρικτές των προτάσεων για την εργασία των ανηλίκων λένε ότι μειώνουν τη γραφειοκρατία γύρω από τη διαδικασία πρόσληψής τους. Εκπρόσωπος της κυβερνήτριας του Αρκανσο, Σάρα Χάκαμπι Σάντερς, ανερχόμενου αστέρα των Ρεπουμπλικάνων, δήλωσε ότι ο νόμος της πολιτείας απαλλάσσει τους γονείς από «παρωχημένα» και «αυθαίρετα βάρη».

Ανήλικοι χωρίς γονείς και έγγραφα

Οι υποστηρικτές της παιδικής πρόνοιας, από την άλλη, τόνισαν ότι η νέα νομοθεσία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα παιδιά που εργάζονται και να δελεάσει άλλα να εγκαταλείψουν το σχολείο για να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό.

Οι κίνδυνοι αυτοί είναι ακόμα μεγαλύτεροι για τους ανήλικους που φθάνουν χωρίς έγγραφα και γονείς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σχεδόν το 15% αυτών των παιδιών απελευθερώνονται από την ομοσπονδιακή κράτηση και παραδίδονται σε μακρινούς συγγενείς ή σε μη συγγενείς αναδόχους, κατέθεσε η Ρόμπιν Νταν Μάρκος, διευθύντρια του Γραφείου Επανεγκατάστασης Προσφύγων, σε επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων. Αυτό τα καθιστά πιο ευάλωτα στην εμπορία εργασίας, λένε οι ειδικοί.

«Δεν νομίζω ότι γνωρίζουμε τον αριθμό των παιδιών που απελευθερώνονται μ’ αυτόν τον τρόπο και στη συνέχεια πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης», δήλωσε ο Ριντ Μακί, Διευθυντής Θεμάτων Παιδικής Εργασίας και Συντονιστής του Συνασπισμού Παιδικής Εργασίας.

Μια λευκή βίβλος που συνέταξε το FGA τον Ιανουάριο του 2022 υποδείκνυε τα σημεία στα οποία θα έπρεπε να στέκονται οι νομοθέτες κατά τη συζήτηση των νομοσχεδίων.

Στο κείμενο οι ανήλικοι χαρακτηρίζονταν ως «κρίσιμη πηγή εργασίας και τονιζόταν ότι «Τώρα είναι η ώρα για τους νομοθέτες των πολιτειών να εξαλείψουν τα περιττά εμπόδια στην εφηβική εργασία και ν’ αφήσουν τη λήψη των αποφάσεων στους γονείς».

Εκτός προστασίας

Ο λομπίστας του Opportunity Solutions Project, Τζέιμς Χάρις, σε συνέντευξή του είπε ότι η προστασία της παιδικής εργασίας σε πολλές πολιτείες βασίζεται σε «απαίσιες εργασιακές πρακτικές» που εφαρμόζονταν πριν περισσότερο από έναν αιώνα, ενώ «τα σημερινά περιβάλλοντα εργασίας είναι τα πιο ασφαλή που υπήρξαν ποτέ».

Σήμερα, υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ, μόνο στον αγροτικό τομέα, εργάζονται σχεδόν 500.000 ανήλικοι, ορισμένοι έως και 12 ετών.

Και τούτο διότι τα παιδιά προστατεύονται λιγότερο από τον νόμο στον αγροτικό τομέα σε σύγκριση με άλλους τομείς. Από το 1938, οι ομοσπονδιακοί εργατικοί νόμοι έχουν αποκλείσει τα παιδιά εργάτες γης από την προστασία της εργασίας που παρέχεται σε άλλα εργαζόμενα παιδιά.

12χρονη εργάζεται στη συγκομιδή αγγουριών σε φάρμα στο Μίτσιγκαν (φωτογραφία Romano/hrw.org)

Για παράδειγμα, σ’ αντίθεση με άλλα επαγγέλματα, τα παιδιά δώδεκα ετών και μικρότερα ακόμα (με ειδικές εξαιρέσεις) μπορούν νόμιμα να εργαστούν στη γεωργία, σύμφωνα με τα πρότυπα που έχει θέσει το υπουργείο Εργασίας.

Δύο μέτρα και δύο σταθμά

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για δύο μέτρα και δύο σταθμά. Οπως εξηγεί η Ενωση Προγραμμάτων Ευκαιριών για Αγρότες (AFOP), «αυτή η ανισότητα επιτρέπει στους νέους ηλικίας κάτω των 14 ετών που εργάζονται σε αγροκτήματα να εκτελούν εργασία για πολλές ώρες και σε ακραίες συνθήκες, όταν ο ίδιος νόμος απαγορεύει σε τόσο μικρά παιδιά να εργάζονται σε κλιματιζόμενο γραφείο».

Η γεωργική εργασία είναι σκληρή και, πέρα από την ανεπαρκή εργατική νομοθεσία, τα παιδιά που εργάζονται στον αγροτικό τομέα έχουν ν’ αντιμετωπίσουν την έκθεση σ’ επικίνδυνες καιρικές συνθήκες, εξοπλισμό, μηχανήματα και φυτοφάρμακα.

Οπως και οι άλλοι εργάτες γης, πέρα από τα μυοσκελετικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθώς βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης, βιώνουν ακραίες συνθήκες που σχετίζονται με τις υψηλές θερμοκρασίες εξαιτίας της συνεχούς έκθεσης στον ήλιο.

Κινδυνεύουν να υποστούν θερμική εξάντληση, θερμοπληξία, αφυδάτωση, ακόμη και θάνατο. Σ’ αυτήν την ηλικία μπορεί, επίσης, να έχουν μειωμένη επίγνωση των λειτουργιών του σώματός τους και συνεπώς να είναι λιγότερο ικανά ν’ αναγνωρίσουν μια επικίνδυνη γι’ αυτά κατάσταση.

Παιδιά και φυτοφάρμακα

Ο ήλιος, ωστόσο, δεν είναι το πιο επικίνδυνο πράγμα για τα παιδιά. Η έκθεση σε τοξικά φυτοφάρμακα σ’ αυτήν την τρυφερή ηλικία μπορεί να έχει επιπτώσεις στα εργαζόμενα παιδιά για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Σ’ ένα άρθρο του 1995, οι Landrigan και Carlson διαπίστωναν ότι τα παιδιά «εκτίθενται δυσανάλογα στα φυτοφάρμακα σε σύγκριση με τους ενήλικες λόγω της μεγαλύτερης πρόσληψης τροφής, νερού και αέρα ανά μονάδα σωματικού βάρους».

Οπως και οι γενικοί εργατικοί νόμοι, έτσι και αυτοί που αναφέρονται επικίνδυνες ουσίες δεν επαρκούν για την προστασία των ανηλίκων από σοβαρές βλάβες. Τα φυτοφάρμακα ομαδοποιούνται σε διαφορετικές κατηγορίες με βάση την τοξικότητά τους και οι νόμοι καταρτίζονται για την προστασία των ενήλικων σωμάτων, και όχι των υπό ανάπτυξη παιδικών.

Εκτός από τις σωματικές επιπτώσεις, είναι σημαντικό ν’ αναγνωρίσουμε την ψυχολογική και συναισθηματική πίεση που μπορεί να ασκεί η γεωργική εργασία στα παιδιά. Σε μια δουλειά που είναι εγγενώς ασταθής, μερικοί ανήλικοι αφήνονται να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους καθώς ακολουθούν τη συγκομιδή για να κερδίσουν όσα περισσότερα μπορούν.

Μερικά παιδιά μεταναστεύουν με τις οικογένειές τους, άλλα μόνα τους, και αυτή η τάση φαίνεται ν’ αυξάνεται. Πηγαίνουν στις ΗΠΑ προκειμένου να εργαστούν και να στείλουν χρήματα πίσω στην πατρίδα τους, στις οικογένειές τους, ένα φαινόμενο «όλο και πιο κοινό», επισημαίνει το AFOP.