Η απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλντ Τραμπ ήταν η πρώτη κατά προέδρου ή προεδρικού υποψήφιου στις ΗΠΑ έπειτα από εκείνη του Ρόναλντ Ρίγκαν, το 1981.

Ήταν επίσης το 300ο επεισόδιο μαζικών πυροβολισμών φέτος στις ΗΠΑ.

Πέρα από το πολιτικά δηλητηριώδες κλίμα ενόψει των κρίσιμων εκλογών του Νοεμβρίου, η σοκαριστική επίθεση φέρνει στο προσκήνιο ένα από τα μείζονα εσωτερικά ζητήματα στις ΗΠΑ, πλην παραδόξως θαμμένα κάτω από το προεκλογικό «χαλί»: την ακατάσχετη οπλοκατοχή.

Υπάρχει δε ένας κοινός παρονομαστής μεταξύ της απόπειρας πολιτικής δολοφονίας του Ντόναλντ Τραμπ -κατά την οποία σκοτώθηκε ένας πολίτης και τραυματίστηκαν σοβαρά άλλοι δύο- και των ανά τις δεκαετίες μακελειών στις ΗΠΑ.

Δεν είναι άλλο από το ημιαυτόματο πυροβόλο όπλο τύπου AR-15.

Αυτό έφερε ο 20χρονος επίδοξος δολοφόνος του Αμερικανού πρώην και πιθανότητα επόμενου προέδρου.

Είναι επίσης καταχωρημένο ως το «αγαπημένο» των μακελάρηδων στις ΗΠΑ.

Δέκα από τις 17 πιο πολύνεκρες ένοπλες επιθέσεις στις ΗΠΑ από το 2012 έγιναν με AR-15.

Η Εθνική Ένωση Όπλων (NRA) -από τα ισχυρότερα λόμπι στη χώρα- το αποκαλεί «το τουφέκι της Αμερικής».

Σύμβολο λατρείας της εθνικιστικής σκληροπυρηνικής Δεξιάς, αποτελεί οιονεί πολιτικό «τοτέμ» για τους Ρεπουμπλικανούς, που αντιτίθενται παγίως σε οποιαδήποτε αυστηροποίηση της νομοθεσίας για την οπλοχρησία και την οπλοκατοχή.

Αντιθέτως, πέντε βουλευτές τους κατέθεσαν πέρυσι νομοσχέδιο για να ανακηρυχθεί το AR-15 «Εθνικό Όπλο».

Όχι τυχαία, έρευνα της Washington Post κατέδειξε ότι 1 στους 20 ενήλικες Αμερικανούς είχε στην κατοχή του ένα AR-15 το 2023.

Φθηνό -μπορεί κανείς να το αγοράσει με μόλις 500 δολάρια στην απλή εκδοχή του- φονικό, αλλά και νόμιμο, παραμένει το όπλο με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στις ΗΠΑ.

Τόσο, ώστε σχεδόν κάθε μεγάλος κατασκευαστής όπλων να έχει στους καταλόγους πωλήσεων του διάφορες παραλλαγές.

Σήμερα τα ημιαυτόματα τύπου AK-15 κυριαρχούν παντού: από τις προθήκες οπλοπωλείων και τις ιστοσελίδες εμπόρων όπλων, έως τα βιντεοπαιχνίδια, καθιστώντας τα έτσι δημοφιλή και στις νέες γενιές.

Με το δάχτυλο στη σκανδάλη

Κατασκευασμένο σε αρχική φάση από την εταιρεία Armalite, το AK-15 σχεδιάστηκε για τις ανάγκες του στρατού των ΗΠΑ, στα τέλη της δεκαετίας του 1950.

Ως «εξαιρετικό όπλο με εκπληκτική φονικότητα» το περιέγραφε σε εσωτερική έκθεση το αμερικανικό Πεντάγωνο.

Σύντομα έγινε βασικό εξάρτημα των στρατιωτών στον πόλεμο του Βιετνάμ, στη διάρκεια του οποίου το ελαφρύ ημιαυτόματο όπλο απέκτησε πιο εξελιγμένη μορφή και όνομα, ως M16.

Επιτρέπει στον σκοπευτή να πυροβολεί κατ’ επανάληψη όταν πατήσει τη σκανδάλη, με βεληνεκές που δυνητικά κυμαίνεται μεταξύ 350 έως 600 μέτρων.

Λίγοι κατασκευαστές όπλων μπορούσαν να φανταστούν ότι ένα τέτοιο όπλο -με την καλυμμένη κάννη, τη λαβή πιστολιού και γεμιστήρα που προεξέχει- θα γινόταν ανάρπαστο για χρήση από πολίτες μερικές δεκαετίες μετά.

Δεν ήταν κατάλληλο για κυνήγι και σίγουρα θεωρούνταν τότε  υπερβολικό για χρήση από πολίτες στο πλαίσιο της αυτοάμυνας -ένα αναγνωρισμένο ατομικό δικαίωμα του κάθε Αμερικανού, σύμφωνα με νεότερη ερμηνεία της Δεύτερης Τροπολογίας του Συντάγματος από τους πλειοψηφούντες υπερσυντηρητικούς δικαστές στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.

Η άρση το 2004 της δεκαετούς απαγόρευσης των όπλων εφόδου, που είχε επιβληθεί επί προεδρίας Κλίντον, άλλαξε άρδην τα δεδομένα.

Έκτοτε οι διχασμένες ΗΠΑ δεν κατάφεραν ποτέ να αναβιώσουν προηγούμενους ομοσπονδιακούς περιορισμούς στα ημιαυτόματα τουφέκια.

Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι φονικά όπλα, όπως το AR-15, εξελίχθηκαν σε πρωταγωνιστές μαζικών «τυφλών» επιθέσεων σε δρόμους, κοινότητες και σχολεία.

Ειδικά η άνοδος της δημοφιλίας του AR-15 ήταν το αποτέλεσμα μιας πλήρους μεταστροφής και προωθητικής στρατηγικής των μεγαλύτερων κατασκευαστικών όπλων και του αντίστοιχου ισχυρού λόμπι στη χώρα.

Σήμερα υπολογίζεται ότι έως και 44 εκατομμύρια όπλα αυτού του τύπου βρίσκονται στα χέρια πολιτών των ΗΠΑ.

Της μοναδικής χώρας στον κόσμο όπου συνολικά τα χρησιμοποιούμενα μη στρατιωτικά πυροβόλα όπλα είναι αναλογικά περισσότερα από τον πληθυσμό της.

«Θεός, όπλα και Τραμπ» αναγράφεται σε προεκλογικό πανό-σημαία υποστηρικτών του πρώην και επίδοξου επόμενου προέδρου των ΗΠΑ, σε συγκέντρωση λίγο μετά την απόπειρα δολοφονίας του, στην Πενσιλβάνια (REUTERS/Etienne Laurent)

Πολιτική βία και κουλτούρα όπλων

Από όπλο κατασκευασμένο για μάχη, το AR-15 εξελίχθηκε συν τω χρόνω όχι μόνο σε best seller, αλλά και σε σύμβολο των «πολιτιστικών πολέμων» και της πολιτικής αντιπαράθεσης στις πολωμένες ΗΠΑ.

«Κάθε επίθεση του Μπάιντεν κατά των κατασκευαστών και κατόχων όπλων θα τερματιστεί από την πρώτη κιόλας εβδομάδα που θα επιστρέψω στην εξουσία, ίσως από την πρώτη ημέρα», είχε διακηρύξει νωρίτερα φέτος ο Ντόναλντ Τραμπ σε εκδήλωση της NRA στην πολιτεία της Πενσιλβάνια.

Την ίδια, όπου την περασμένη Κυριακή έγινε στόχος απόπειρας δολοφονίας.

Δεδομένης ωστόσο της αντίθεσης των Ρεπουμπλικανών και των ισχυρών δεσμών τους με την NRA, θεωρείται απίθανη η αλλαγή της πολιτικής τους κατά της επιβολής περιορισμών στη χρήση όπλων σε ομοσπονδιακό επίπεδο στις ΗΠΑ.

Ο ίδιος ο Τραμπ έχει αφαιρέσει σχεδόν κάθε αναφορά στα όπλα ή στη Δεύτερη Τροπολογία από το προεκλογικό του πρόγραμμα, έχοντας επίγνωση ότι θα μπορούσε να του στερήσει -είτε από τη μια πλευρά, είτε από την άλλη- ψήφους.

Παρά δε τις εφιαλτικές διαστάσεις των πολύνεκρων ένοπλων επιθέσεων στις ΗΠΑ -υπήρξαν πάνω από 600 μόνο μέσα στο 2023- οι προσπάθειες των Δημοκρατικών για αυστροποίηση της νομοθεσίας ως προς την αγορά και χρήση πυροβόλων όπλων έχουν πέσει στο κενό.

Αν και ορισμένες αμερικανικές πολιτείες έχουν επιβάλει αυστηρούς κανονισμούς, στις περισσότερες η αγορά ενός πυροβόλου όπλου παραμένει μια εφιαλτικά επικίνδυνα απλή διαδικασία.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε πρόσφατα νέα μέτρα για τη μείωση του αριθμού των πυροβόλων όπλων που πωλούνται είτε παράνομα, είτε χωρίς καν ελέγχους ιστορικού.

Όμως ακόμη και στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών -όπου επικρατεί έκδηλη προεκλογική αμηχανία- χρειάστηκε να περάσουν τρία 24ωρα μετά την απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ, μέχρι να ξαναφέρει ο πρόεδρος Μπάιτεν το θέμα στο προσκήνιο.

«Βοηθήστε με«, είπε σε προεκλογική συγκέντρωση στο Λας Βέγκας, «να απαλλάξουμε τους δρόμους της Αμερικής από αυτά τα όπλα».

Headlines