Εκατοντάδες ρατσιστικές ονομασίες φυτών αλλάζουν έπειτα από ιστορική ψηφοφορία

Οι επιστημονικές ονομασίες περισσότερων από 200 φυτών, μυκήτων και φυκών αλλάζουν ώστε να απαλειφθεί μια ρατσιστική αναφορά, έπειτα από ιστορική ψηφοφορία στο Διεθνές Συνέδριο Βοτανικής που πραγματοποιείται στη Μαδρίτη.

Τα επίμαχα ονόματα περιλαμβάνουν τη λέξη «caffra»ή παράγωγά της, έναν προσβλητικό όρος για τους μαύρους που χρονολογείται στην εποχή του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Αντικαθίστανται τώρα με παράγωγα του προθέματος «afr» που αναγνωρίζει την αφρικανική προέλευση των εν λόγω ειδών.

«Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας στους συναδέλφους από όλο τον κόσμο που στήριξαν τις προσπάθειές μας να απαλλάξουμε τη βοτανική νομενκλατούρα από μια άθλια, ρατσιστική προσβολή» δήλωσε στον δικτυακό τόπο του Science ο Γκίντεον Σμιθ, ειδικός της ταξινομικής φυτών στο Πανεπιστήμιο «Νέλσον Μαντέλα» της Αφρικής, ο οποίος υπέβαλε την πρόταση μετονομασίας.

Στη Μαδρίτη, η πρόταση τέθηκε σε μυστική ψηφοφορία, στην οποία το 63% των παριστάμενων ειδικών τάχθηκε υπέρ.

Το αφρικανικό φυτό Erythrina caffra μετονομάζεται σε Erythrina affra

Ορισμένοι βοτανικοί ζητούσαν πιο δραστικά μέτρα, όπως τη μετονομασία των ειδών του γένους Hibbertia, όνομα που τιμά τον Άγγλο αποικιοκράτη Τζορτζ Χίμπερτ, υπέρμαχο της δουλείας που πλούτισε από τις φυτείες του στις τότε Δυτικές Ινδίες.

Κάποιοι πίεσαν μάλιστα για κατάργηση των ονομασιών που αναφέρονται σε φυσικά πρόσωπα, συνάντησαν όμως αντίσταση από συναδέλφους τους που επέμειναν ότι η επιστημονική ονοματολογία δεν πρέπει να επηρεάζεται από κοινωνικά αιτήματα.

Ανάλογες συζητήσεις διεξάγονται εδώ και χρόνια και σε άλλους κλάδους της Βιολογίας.

Το 2003, η Διεθνής Επιτροπή Ζωολογικής Ονοματολογίας (ICZN) ξεκαθάρισε ότι δεν θα εξετάζει αιτήματα μετονομασίας για πολιτιστικούς ή ηθικούς λόγους, καθώς μια τέτοια κίνηση θα αφορούσε δυνητικά εκατοντάδες χιλιάδες είδη, για τα οποία θα υπήρχε μια παλιά και μια νέα ονομασία.

Αυτό θα προκαλούσε σύγχυση και θα απειλούσε τη σταθερότητα του συστήματος ονοματολογίας, βασικό πυλώνα οποιουδήποτε συστήματος ταξινόμησης.

Εκπρόσωπος της Επιτροπής άφησε πάντως ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξει η ονομασία του Anophthalmus hitleri, γνωστού και ως «σκαθαριού του Χίτλερ», το οποίο λόγω του ονόματός του είναι περιζήτητο μεταξύ των νεοναζί και κινδυνεύει με εξαφάνιση.

Στη Μαδρίτη, οι βοτανικοί αποφάσισαν επίσης να αναθέσουν σε ειδική επιτροπή την αξιολόγηση και απόρριψη ονομάτων που θα μπορούσαν να θεωρηθούν προσβλητικά.

Η πρόταση εγκρίθηκε αλλά αποδυναμωμένη, καθώς η επιτροπή θα εξετάζει ονομασίες που καταχωρούνται από το 2026 και μετά.