Γερμανός άνδρας που υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση μυελού των οστών πιθανότατα ιάθηκε από τον ιό HIV, μια επιτυχία που μέχρι σήμερα είχε αναφερθεί μόνο έξι ακόμα φορές στα 40 χρόνια της πανδημίας AIDS.

Ο ασθενής, ο οποίος προτίμησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, υποβλήθηκε στη μεταμόσχευση το 2015 προκειμένου να αντιμετωπιστεί η οξεία μυελογενής λευχαιμία από την οποία έπασχε ανεξάρτητα από τον HIV.

Σταμάτησε να λαμβάνει αντιρετροϊκή αγωγή το 2018 και έκτοτε όλες οι εξετάσεις υψηλής ευαισθησίας δείχνουν μηδενικό ιικό φορτίο.

«Ένας υγιής άνθρωπος έχει πολλές ευχές, ένας άρρωστος μόνο μία» είπε ο ασθενής σε γραπτή ανακοίνωσή του.

Η περίπτωσή του, αναφέρει το αμερικανικό δίκτυο NBC, επρόκειτο να παρουσιαστεί την Τετάρτη από τον δρ Κρίστιαν Γκέμπλερ, ερευνητή του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Charité του Βερολίνου, στο 25ο Διεθνές Συνέδριο AIDS που πραγματοποιείται στο Μόναχο.

«Όσο περισσότερο καιρό βλέπουμε αποδρομή του HIV χωρίς θεραπεία, τόσο πιο βέβαιοι είμαστε ότι βλέπουμε μια περίπτωση πλήρους εξάλειψης του HIV» δήλωσε ο δρ Γκέμπλερ.

Μόνο για λίγους

Όπως και στις προηγούμενες περιπτώσεις ίασης, η επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε ο ασθενής δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί γενικά για την αντιμετώπιση του HIV, αλλά μόνο σε φορείς του ιού που εμφάνισαν ανεξάρτητους αιματολογικούς καρκίνους.

Κι αυτό επειδή η μέθοδος είναι επικίνδυνη και η εφαρμογή της σε κατά τα άλλα υγιείς ασθενείς του HIV θα ήταν ανήθικη.

Ο λόγος είναι ότι η μεταμόσχευση πραγματοποιείται μετά τη χορήγηση βαριάς χημειοθεραπείας που σκοτώνει τον μυελό των οστών του ασθενή μαζί με τον καρκίνο.

Αντίγραφα του ΗΙV (κίτρινο) προσβάλλουν Τ-κύτταρο του ανοσοποιητικού συστήματος σε εικόνα ηλεκτρονικού μικροσκοπίου (NIAID / NIH)

Επιπλέον, το μόσχευμα μυελού των οστών πρέπει να λαμβάνεται από συμβατούς δότες που έχουν την τύχη να φέρουν σπάνιες μεταλλάξεις στο γονίδιο CCR5, μεταλλάξεις που εμποδίζουν τη λοίμωξη από HIV.

Τα λευκά αιμοσφαίρια που παράγει ο μυελός των οστών είναι αυτά που μολύνονται από τον ιό, ο οποίος ενσωματώνει το γενετικό υλικό στο DNA των κυττάρων και είναι αδύνατο να εκριζωθεί.

Ελπίδα για νέες θεραπείες

Στην τελευταία περίπτωση στη Γερμανία, πάντως, ο δότης έφερε μόνο ένα αντίγραφο του προστατευτικού γονιδίου CCR5, αντί για δύο αντίγραφα σε προηγούμενες περιπτώσεις, ένα από κάθε γονέα.

Και σε μια άλλη περίπτωση ασθενούς που υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση στη Γενεύη, ο δότης δεν είχε κανένα αντίγραφο του προστατευτικού γονιδίου.

Αυτό υποδεικνύει ότι η επέμβαση οδήγησε στην εκρίζωση του ιού μέσω κάποιου μηχανισμού που δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί.

«Το επίπεδο προστασίας που θα περίμενε κανείς από τη μεταμόσχευση δεν θα έπρεπε να είναι αρκετό για να εμποδίσει την επιβίωση του ιού» σχολίασε ο δρ Στίβεν Ντικς, αναγνωρισμένος ειδικός του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο.

«Υπάρχουν αρκετές θεωρίες που μπορούν να υποβληθούν σε έλεγχο, οπότε είμαι αισιόδοξος ότι θα μάθουμε κάτι που θα μπορούσε να διαμορφώσει τη νέα γενιά μελετών ίασης».

Η πρώτη περίπτωση ίασης του HIV σε ασθενή με λευχαιμία αναφέρθηκε το 2008 και αφορούσε τον λεγόμενο «ασθενή του Βερολίνου», o οποίος όμως πέθανε το 2020 λόγω επανεμφάμνισης της λευχαιμίας.