Περιβάλλον: Έσοδα 5 δισ. ευρώ για την Ελλάδα από την πώληση δικαιωμάτων ρύπων

«Ζεστό» χρήμα περίπου 5 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα φέρουν οι ΑΠΕ από την πώληση δικαιωμάτων για τις εκπομπές ρύπων.

Η «υπερθέρμανση» της αγοράς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα αν και ανέδειξε προβλήματα που απαιτούν άμεσες λύσεις ως προς τη  χωρητικότητα των ηλεκτρικών δικτύων, τις αυξημένες περικοπές «πράσινης» ενέργειας και την ανάγκη επενδύσεων σε αποθήκευση ενέργειας για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του ηλεκτρικού συστήματος έχει δημιουργήσει και μια …παράπλευρη ωφέλεια.

Εκπομπές ρύπων

Η χώρα μας διαθέτει περί τους 40 εκατ. τόνους έξτρα δικαιώματα εκπομπών ρύπων που μπορεί να …μοσχοπουλήσει προς 129 ευρώ ανά τόνο σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία, μέχρι στιγμής, δεν έχουν πιάσει τους πράσινους στόχους τους, όπως η Γερμανία και η Ιταλία. Είναι η τιμή που εκτιμάται ότι θα φτάσει η τιμή τους, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από την ευρωπαϊκή ομάδα συμβούλων για καθαρές μεταφορές και ενέργεια T&E, η οποία για 30 χρόνια έχει συμβάλλει στη διαμόρφωση ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών οδηγιών, φιλόδοξων προτύπων CO2, ενώ μεταξύ άλλων,  συμμετείχε και στην αποκάλυψη του σκανδάλου “dieselgate”.

12 κράτη μέλη στο  «κόκκινο»

Αλλά δεν είναι μόνο η Γερμανία και η Ιταλία που θα κονταροχτυπηθούν για το ποιος θα αγοράσει πιστώσεις άνθρακα. Άλλα δέκα κράτη μέλη εκτιμούν οι μελετητές ότι δεν θα επιτύχουν τους κλιματικούς στόχους τους για το 2030 και αναγκαστικά θα οδηγηθούν στην εξαγορά πιστώσεων άνθρακα βάσει του Κανονισμού Καταμερισμού Προσπάθειας (ESR/ Effort Sharing Regulation) που είχε υιοθετηθεί στο πλαίσιο του Green Deal. Ωστόσο, τα διαθέσιμα δικαιώματα δεν είναι πολλά, οπότε η ζήτηση θα αυξήσει τις τιμές και πολλές χώρες θα μείνουν εκτός με συνέπεια να βρεθούν αντιμέτωπες με δικαστικές προσφυγές και πρόστιμα.

Σύμφωνα με της μελέτη της T&E, η Γερμανία και η Ιταλία είναι οι δύο χώρες με τις χειρότερες επιδόσεις, με τη Γαλλία να ακολουθεί σε πολύ μικρή απόσταση. Σύμφωνα με τους αναλυτές, η Γερμανία θα πρέπει να πληρώσει στις χώρες που έχουν υπερβεί στους στόχους για το 2030 έως και 16,2 δισ. ευρώ για να αγοράσει πιστώσεις άνθρακα και η Ιταλία 15,5 δισ. ευρώ, σε μια εποχή που οι προϋπολογισμοί τους είναι οδυνηρά περιορισμένοι.

Ουσιαστικά οι επιλογές για αυτές τις χώρες είναι δύο: ή καταβάλλουν δισεκατομμύρια σε άλλα κράτη για να ισοφαρίσουν το «χρέος» άνθρακα που έχουν ή να εφαρμόσουν άλλες πολιτικές (ηλεκτροκίνηση, ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων), αναφέρει η νέα μελέτη που αναλύει τα εθνικά σχέδια για το κλίμα των 27 κρατών μελών.

«Πράσινοι» πωλητές Ισπανία, Ελλάδα, Πολωνία 

Στις  12 χώρες που βρίσκονται στο «κόκκινο», ενδέχεται να προστεθούν έως το 2030 και άλλα επτά κράτη μέλη της ΕΕ που κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τους στόχους τους. Άρα απομένουν μόλις οκτώ κράτη το οποία βρίσκονται στην …πράσινη ζώνη, ωστόσο σημαντικό πλεόνασμα για πώληση πιστώσεων άνθρακα έχουν μόνο τρία – η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πολωνία – και ακολουθούν με πολύ μικρές ποσότητες έξτρα πιστώσεων για πώληση η Τσεχία, το Λουξεμβούργο, η Φινλανδία, η Πορτογαλία και η Βουλγαρία.

Συνολικά, οι έξτρα πιστώσεις άνθρακα που μπορούν να πωλήσουν και οι οκτώ  χώρες είναι περίπου στα 246 εκατ. εκ των οποίων περί τα 40 εκατ. ανήκουν στην Ελλάδα. Ωστόσο, τα διαθέσιμα προς πώληση δικαιώματα υπολείπονται κατά 100 εκατ. από τις ανάγκες των 19 χωρών που τα χρειάζονται με συνέπεια πολλές να βρεθούν αντιμέτωπες με δικαστικές προσφυγές.

Σύμφωνα με τη  μελέτη, η Γερμανία και η Ιταλία οι οποίες βρίσκονται 10 και 7,7 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα πίσω από τους κλιματικούς στόχους τους, θα   μπορούσαν να καταναλώσουν όλες τις διαθέσιμες πιστώσεις άνθρακα που απομένουν για άλλες χώρες. Μόνο η Γερμανία θα χρειαστεί το 70% των διαθέσιμων πιστώσεων, με συνέπεια οι άλλες χώρες να κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς δικαιώματα. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη περιθώριο να επιτύχουν τους στόχους τους αν εφαρμόσουν επιπλέον μέτρα.

Μεταφορές, κτίρια, βιομηχανία, απορρίμματα, γεωργία

Σύμφωνα με τον κανονισμό καταμερισμού προσπαθειών, τα κράτη μέλη πρέπει να επιτύχουν τους κλιματικούς στόχους για πέντε βασικούς τομείς: οδικές μεταφορές, κτίρια (και αυτοπαραγωγή), μικρές βιομηχανίες, απόβλητα και γεωργία. Οι στόχοι σχεδιάστηκαν βάσει του ΑΕΠ κάθε χώρας ώστε οι πλουσιότερες χώρες να πρέπει να επιτύχουν και υψηλότερους στόχους μείωσης των εκπομπών.

Ο συνολικός στόχος για την ΕΕ είναι -40% έως το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005) και στους πέντε τομείς. Ο τρόπος που θα το επιτύχει το κάθε κράτος μέλος θα περιγράφεται στα τελικά αναθεωρημένα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), τα οποία έχουν αρχίσει να υποβάλλονται αυτήν την περίοδο (αν και η προθεσμία έληξε στις 30 Ιουνίου).

Πριν λίγους μήνες είχαν αποσταλεί για παρατηρήσεις στην Κομισιόν τα draft των ΕΣΕΚ, πάνω στα οποία εργάστηκε η ομάδα της T&E και κατέδειξε ότι προτίθενται να μειώσουν κατά  35,5% τις εκπομπές τους έως το 2030 (σε σύγκριση με το 2005), ήτοι στόχος χαμηλότερος κατά 4,5%  από εκείνον της ΕΕ. Παρόλα αυτά τέλος αναμένεται να μπει και στα φωτοβολταίκά.