Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Δ’)

Μετά το θάνατο του μεγάλου δασκάλου του ο Πλάτων έμεινε λίγον καιρό στα Μέγαρα, στο πλευρό του σωκρατικού φιλοσόφου Ευκλείδη, αργότερα δε, το 395-394 π.Χ., έλαβε μέρος εξ όσων γνωρίζουμε στον Κορινθιακό Πόλεμο. Εντός της πρώτης δεκαετίας από το θάνατο του Σωκράτη έγραψε τους πρώιμους διαλόγους του, μεταξύ αυτών και τον Γοργία. Ακολούθησε ένα ταξίδι του στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία, που διήρκεσε από την άνοιξη του 390 ή 389 π.Χ. έως το καλοκαίρι του 388 π.Χ. Η εκεί παραμονή του αποτέλεσε μια αποφασιστική καμπή της ζωής του, καθώς του έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσει τον Πυθαγορισμό και να συνδεθεί με πυθαγορικούς κύκλους, προπάντων δε με τον Αρχύτα από τον Τάραντα, έναν επιφανή πυθαγόρειο φιλόσοφο με ξεχωριστές πολιτικές και μαθηματικές ικανότητες, στον οποίον οφειλόταν κατά κύριο λόγο η νέα άνθηση των πυθαγόρειων ιδεών.

Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του πρώτου αυτού ταξιδιού του στη Σικελία –έμελλε να την επισκεφθεί άλλες δύο φορές, τη δεκαετία 370-360 π.Χ.–, ο Πλάτων ήλθε σε επαφή τόσο με τον πανίσχυρο τύραννο των Συρακουσών Διονύσιο Α’, που είχε εξασφαλίσει στο σικελικό ελληνισμό την πρώτη θέση μέσα στον ελληνικό κόσμο από πολιτικής και στρατιωτικής απόψεως, όσο και με το γαμπρό αυτού, τον Δίωνα, έναν φιλομαθή νέο με τον οποίον συνδέθηκε φιλικά στα μετέπειτα χρόνια.

Ύστερα από μια περιπετειώδη –κατά την παράδοση– επιστροφή στην πατρίδα, ο Πλάτων, επηρεασμένος ίσως από τις επαφές του με τους πυθαγορικούς κύκλους, προέβη στη σύσταση της περιώνυμης σχολής του, της Ακαδημίας, που επέπρωτο να λειτουργήσει επί εννέα ολόκληρους αιώνες, έως το κλείσιμό της από τον Ιουστινιανό το 529 μ.Χ. Η σχολή ιδρύθηκε σε έναν τόπο της Αθήνας όπου οι νέοι των αριστοκρατικών οικογενειών ασκούνταν στο τρέξιμο, σχετικά κοντά στο Δίπυλο (τη μεγαλύτερη και κατεξοχήν επίσημη πύλη της πόλης, στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού) και σε απόσταση μόλις 1.100 μέτρων από το κέντρο του αθηναϊκού άστεως. Το εν λόγω γυμναστήριο, όπως και η τοποθεσία, ονομαζόταν Ακαδήμεια προς τιμήν προφανώς του Ακάδημου (ή Εκάδημου), μυθικού ήρωα και πρώτου επώνυμου οικιστή της περιοχής. Σε αυτόν το χώρο άσκησης των νέων άρχισε να διδάσκει ο Πλάτων, αργότερα δε αγόρασε εκεί κοντά ένα κτήμα, όπου κατοικούσε ο ίδιος και συγκέντρωνε τους μαθητές του – αναφέρεται πως αυτοί κάθονταν σε μια ημικυκλική εξέδρα, όταν πλέον η σχολή μεγάλωσε σε σημαντικό βαθμό. Λατρευτικό κέντρο της Ακαδημίας Πλάτωνος (Ακαδήμειας) ήταν ένας ναός των Μουσών, που είχε ιδρυθεί από τον ίδιον το φιλόσοφο.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος (Ακαδήμειας).

Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Α’)

Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Β’)

Πλάτων: Η ιδέα του αγαθού (Μέρος Γ’)