Απόσυρση Μπάιντεν: Πώς κατέληξε στην απόφαση αυτή

Με την απόφαση του Τζο Μπάιντεν, να αποσυρθεί από την προεδρική κούρσα, ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, βάζει τέλος στην μακρόχρονη πολιτική του καριέρα. Βέβαια την απόφαση αυτή δεν την έλαβε μόνος του. Ελήφθη ύστερα από πολλές εκκλήσεις πρώην προέδρων, γερουσιαστών, βουλευτών και σημαντικών στελεχών των Δημοκρατικών και όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να  ανακοινώσει μέσω επιστολής, την παραίτηση του από την διεκδίκηση δεύτερης προεδρικής θητείας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, εδώ και αρκετό καιρό η ηγεσία των Δημοκρατικών εξέφραζε ανησυχία, τόσο για την ηλικία, όσο και τη διανοητική οξύτητα του 81χρονου προέδρου. Κατά την διάρκεια της θητείας του, οι ανησυχίες αυτές εξελίχθηκαν από ψίθυρο, μεταξύ των συμμάχων, που πίστευαν ότι έπιαναν τον Μπάιντεν σε μία κακή μέρα, σε εκκωφαντικό θόρυβο, καθώς πολλοί από τους ίδιους του τους συμμάχους έφτασαν να τον καλούν να αποσυρθεί μετά την εμφάνιση του στο ντιμπέιτ της 27ης Ιουνίου.

Η κρίσιμη δημοσκόπηση

Πέραν των εκκλήσεων των Δημοκρατικών, καθοριστική για την απόφαση του ήταν, σύμφωνα με το Reuters, μία δημοσκόπηση στην οποία φαινόταν να χάνει και στις έξι κρίσιμες πολιτείες (swing states) για την εκλογή προέδρου των ΗΠΑ.

Παράλληλα κατέρρεε και σε πολιτείες όπως η Βιρτζίνια και η Μινεσότα για τις οποίες οι Δημοκρατικοί δεν σχεδίαζαν να ξοδέψουν αρκετά χρήματα καθώς τις θεωρούσαν «σίγουρες». Όπως καταλήγει το Reuters «ο Μπάιντεν άλλαξε την απόφασή του (σ.σ. και παραιτήθηκε) αφού μελέτησε εξονυχιστικά τα δεδομένα».

Η στιγμή της παραίτησης

Την Κυριακή, ο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από την προεδρική κούρσα, ένα πρωτοφανές βήμα που αφήνει τους Δημοκρατικούς χωρίς υποψήφιο λιγότερο από τέσσερις μήνες πριν από την ημέρα των εκλογών. Με δεύτερη ανάρτηση του, ο Μπάιντεν υποστήριξε την αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις, αλλά μένει να φανεί αν οι ψηφοφόροι συσπειρωθούν πίσω της.

Το πώς το Δημοκρατικό Κόμμα έφτασε στο χείλος του να προτείνει έναν υποψήφιο με προφανές ελάττωμα είναι μια ιστορία συμμάχων πρόθυμων να κάνουν τα στραβά μάτια, συμβούλων του Μπάιντεν που εργάστηκαν για να εξαλείψουν τις αμφιβολίες σχετικά με το σθένος του και ενός κομματικού μηχανισμού που απέκλεισε εναλλακτικούς υποψηφίους.

Το αποτέλεσμα είναι ένας λανθασμένος υπολογισμός που κάνει τους Δημοκρατικούς να τρέχουν για να οργανώσουν μια αβέβαιη επανεκκίνηση της εκστρατείας τους εναντίον του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, του υποψήφιου των Ρεπουμπλικάνων, ο οποίος μόλις έχει τελειώσει ένα ενωτικό συνέδριο του κόμματος, το οποίο κινητοποιήθηκε από την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του στις 13 Ιουλίου.

«Ανησυχώ πραγματικά για το τι δεν μας είπαν αυτούς τους μήνες», δήλωσε σε συνέντευξή του ο βουλευτής Λόιντ Ντόγκετ (D., Τέξας). «Εξακολουθώ να ανησυχώ γι’ αυτό – ότι, για οποιονδήποτε λόγο, αυτό το υπερπροστατευτικό, σκηνοθετημένο είδος επιχείρησης φαίνεται να έχει αρνηθεί όχι μόνο στον αμερικανικό λαό σε γενικές γραμμές την κατανόηση της τρέχουσας κατάστασης του προέδρου, αλλά και σε άλλους εκλεγμένους αξιωματούχους».

Περιορισμένη επαφή

Τόσο οι βουλευτές, όσο και οι γερουσιαστές, ανέφεραν ότι η επαφή τους με τον Μπάιντεν ήταν πολύ περιορισμένη τα τελευταία τρία χρόνια. Λένε χαρακτηριστικά «Όταν τον βλέπαμε στην τηλεόραση ή σε μια τελετή υπογραφής νομοσχεδίου».

Οι ανώτεροι αξιωματούχοι των υπουργείων εξέφραζαν έντονα το παράπονο ότι δεν είχαν αρκετή επαφή με τον πρόεδρο και την ομάδα του, οι οποίοι συγκέντρωναν την εξουσία στον Λευκό Οίκο και κατεύθυναν μεγάλο μέρος της πολιτικής δραστηριότητας της κυβέρνησης.

Δεδοµένου ότι δεν είναι ασυνήθιστο για τα µέλη του υπουργικού συµβουλίου να θέλουν περισσότερη πρόσβαση στον πρόεδρο από ό,τι έχουν, ορισµένοι αξιωµατούχοι περιέγραψαν τον Μπάιντεν ως ασυνήθιστα αποµακρυσµένο από την υπόλοιπη διοίκησή του -ή, όπως το έθεσε ένας πρώην αξιωµατούχος της διοίκησης, ως µη εµπλεκόµενο στην «πρακτική δουλειά της διακυβέρνησης».

Ο Χρις Λου, πρώην γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου του Λευκού Οίκου υπό τον πρώην πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, ανέφερε ότι ο μηνιαίος ρυθμός συναντήσεων μεταξύ του προέδρου και των γραμματέων του υπουργικού συμβουλίου δεν είναι ασυνήθιστος και ότι το υπουργικό συμβούλιο συνήθως αλληλεπιδρά περισσότερο με το ανώτερο προσωπικό του Λευκού Οίκου.

Όταν άρχισαν τα προβλήματα

Στην αρχή, τα ολισθήματα του Μπάιντεν έμοιαζαν με μεμονωμένα περιστατικά, όπως όταν ο πρόεδρος είπε τη λάθος χώρα, ή εμφανίστηκε μπερδεμένος, ή έπεσε τρεις φορές ανεβαίνοντας τις σκάλες στο Air Force One. Ο Μπάιντεν, άλλωστε, έχει περιγράψει τον εαυτό του ως μια «μηχανή γκάφας». Άνθρωποι που τον γνωρίζουν είπαν ότι δεν υπήρξε ποτέ τόσο αποτελεσματικός ρήτορας όσο ο Ομπάμα ή άλλοι.

Στη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των Επτά στην Αγγλία τον Ιούνιο του 2021, την πρώτη της προεδρίας του Μπάιντεν, μπέρδεψε επανειλημμένα τη Συρία και τη Λιβύη σε μια συνέντευξη Τύπου. Τα λάθη δεν τράβηξαν ιδιαίτερη προσοχή, καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες επικεντρώθηκαν στον εορτασμό της άφιξης του Μπάιντεν. «Είναι υπέροχο να έχουμε έναν πρόεδρο των ΗΠΑ που είναι μέλος του κλαμπ», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μετά τη συνάντησή του με τον Μπάιντεν.

Σύγχυση στο τηλεφώνημα της G-7

Την άνοιξη του 2022, ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι άρχισαν να παρατηρούν ότι κάτι μπορεί να μην πήγαινε καλά. Ο Μπάιντεν προήδρευε σε μια διαδικτυακή βιντεοκλήση για την Ουκρανία με τους ηγέτες της G-7, μια αυστηρά προγραμματισμένη συζήτηση όπου ο Μπάιντεν καλούσε έναν ηγέτη κάθε φορά να κάνει μια δήλωση. Καθισμένος στο Οβάλ Γραφείο, ο Μπάιντεν κάποια στιγμή ξέχασε να απενεργοποιήσει το μικρόφωνό του, στη συνέχεια έχασε τον ειρμό της σκέψης του και άρχισε να μουρμουρίζει, σύμφωνα με αξιωματούχο που συμμετείχε στην κλήση.

Φάνηκε να χάνει τη σειρά για το ποιος ηγέτης θα έπρεπε να μιλήσει στη συνέχεια και κατόπιν τούτου προσπάθησε να τερματίσει την κλήση χωρίς να καλέσει τον Μακρόν. Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό παρενέβη για να του το υπενθυμίσει και ο Μακρόν πήρε τη σειρά του.

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν δήλωσε την Κυριακή ότι ο Μπάιντεν «συσπείρωσε έναν παγκόσμιο συνασπισμό για να απαντήσει στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» και ότι «τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Το πώς ο Τζο Μπάιντεν διηύθυνε μια κλήση Zoom είναι ένα γελοίο ανέκδοτο».

Μέχρι το καλοκαίρι του 2022, ορισμένοι στην Ουάσινγκτον άρχισαν να σχολιάζουν την κατάσταση του προέδρου, ιδιωτικά και -σε σπάνιες περιπτώσεις- δημόσια. Ορισμένοι αξιωματούχοι της διοίκησης παρατηρούσαν ότι ο Μπάιντεν δυσκολευόταν να βγάλει ενέργεια στις εκδηλώσεις του Λευκού Οίκου, ιδίως σε εκείνες που γίνονταν αργότερα μέσα στην ημέρα, και συχνά φαινόταν να δυσκολεύεται να διαβάσει τον τηλεδιορθωτή.

Όταν ανακοίνωσε την υποψηφιότητα του

Στις 25 Απριλίου 2023, ο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι θα διεκδικήσει την επανεκλογή του, δηλώνοντας: «Ας τελειώσουμε τη δουλειά». Λίγες ημέρες νωρίτερα, μια έρευνα του NBC News είχε διαπιστώσει ότι το 70% των ψηφοφόρων -συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από τους μισούς Δημοκρατικούς- δεν ήθελαν άλλη μια υποψηφιότητα του Μπάιντεν, με περίπου τους μισούς από αυτούς να αναφέρουν την ηλικία του ως βασικό λόγο.

Ο Μπάιντεν, ερωτηθείς σχετικά με την ηλικία του εκείνο το μήνα, είπε: «Ο Μπάιντεν δεν είναι ο μόνος που μπορεί να είναι υποψήφιος: «Δεν μπορώ καν να πω το νούμερο-δεν με καταλαβαίνω». Πρόσθεσε ότι οι ψηφοφόροι «θα κρίνουν αν το έχω ή δεν το έχω. Σέβομαι ότι θα το εξετάσουν με προσοχή».

Κομματικά εμπόδια

Η Εθνική Επιτροπή των Δημοκρατικών, μαζί με τα πολιτειακά δημοκρατικά κόμματα, έθεσαν επίσης εμπόδια σε άλλους υποψηφίους. Μετά από προτροπή του Μπάιντεν, το DNC μετέφερε τις προκριματικές εκλογές της Νότιας Καρολίνας, κάτι που ο Μπάιντεν έθεσε ως στόχο για να δώσει στους μαύρους ψηφοφόρους μια πιο δυνατή φωνή. Ορισμένοι Δημοκρατικοί θεώρησαν ότι η κίνηση αυτή έβαλε τον αντίχειρα στη ζυγαριά για τον Μπάιντεν, δεδομένου ότι ήταν ο πρώτος διαγωνισμός υποψηφιότητας που κέρδισε το 2020.

Στη Φλόριντα, το πολιτειακό κόμμα ψήφισε να κατατεθεί μόνο το όνομα του Μπάιντεν στις εκλογικές αρχές. Το πολιτειακό κόμμα του Ουισκόνσιν υπέβαλε επίσης μόνο το όνομα του Μπάιντεν πριν παρέμβει το Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας.

Πολλοί Δημοκρατικοί άσκησαν έντονη κριτική σε όποιον πρότεινε εναλλακτικές λύσεις αντί του Μπάιντεν. Σε εκδήλωση του Center for American Progress, ο Δημοκρατικός κυβερνήτης της Μινεσότα Τιμ Γουόλζ -συνπρόεδρος της επιτροπής κανόνων του DNC- απέρριψε τις ανησυχίες για την ηλικία του Μπάιντεν. «Όλοι όσοι λένε, “μακάρι να ήταν νεότερος”. Εύχομαι να ήμουν πιο αδύνατος!» είπε. «Υπάρχει ευθύνη για εμάς να μην το χάψουμε αυτό».

«Αυτό με ανησύχησε»

Το 2024, τα προβλήματα άρχισαν να πληθαίνουν

Λιγότερο από τρεις εβδομάδες μετά τη νέα χρονιά, κορυφαίοι νομοθέτες των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων συναντήθηκαν με τον Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο για να συζητήσουν πώς θα προωθήσουν μια νέα δόση βοήθειας προς την Ουκρανία μέσω του Κογκρέσου.

Ο Μπάιντεν μιλούσε τόσο σιγά που κάποιοι δυσκολεύονταν να τον ακούσουν- διάβαζε από σημειώσεις για να τονίσει προφανή σημεία- έκανε παύσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα και μερικές φορές έκλεινε τα μάτια του για τόσο πολύ που κάποιοι στην αίθουσα αναρωτιόντουσαν αν είχε συντονιστεί.

«Άρχισε να φαίνεται ότι αγωνιζόταν περισσότερο σωματικά και ψυχικά, πιθανώς από τα τέλη του περασμένου έτους, σε βαθμό μεγαλύτερο από ό,τι ήταν πριν», δήλωσε ο Σμιθ, ο βουλευτής της Ουάσινγκτον, σε συνέντευξή του, αναφερόμενος τόσο στη συνάντηση της 17ης Ιανουαρίου όσο και στο χριστουγεννιάτικο πάρτι. «Αυτό με ανησύχησε λίγο».

Διαψεύσεις του Λευκού Οίκου

Εν τω μεταξύ, ο Λευκός Οίκος συνέχιζε να αρνείται σθεναρά ότι υπήρχε πρόβλημα, απορρίπτοντας τις ανησυχίες σχετικά με την ηλικία του Μπάιντεν ως σημείο συζήτησης των Ρεπουμπλικανών. Η Journal πήρε συνέντευξη από μισή ντουζίνα ανώτερους αξιωματούχους της κυβέρνησης αυτή την άνοιξη, αφού έμαθε ότι ο Μπάιντεν είχε δείξει ανησυχητικά σημάδια γήρανσης κατά τη διάρκεια ιδιωτικών συναντήσεων. Οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν ότι η οξυδέρκεια του Μπάιντεν είχε μειωθεί και επέμειναν ότι ήταν τόσο οξυδερκής όσο ποτέ.

Οι συζητήσεις αυτές περιελάμβαναν μια συνέντευξη διάρκειας μιας ώρας τον Μάιο με έναν ανώτερο αξιωματούχο της διοίκησης ο οποίος, ενώ καθόταν σε ένα γραφείο της Δυτικής Πτέρυγας, αμφισβήτησε την άποψη ότι η υγεία του Μπάιντεν αποτελούσε πρόβλημα και επέμεινε ότι ο Μπάιντεν εργαζόταν σκληρότερα από το προσωπικό.

Όταν οι υποστηρικτές εξέφρασαν ανησυχίες στην προεκλογική εκστρατεία σχετικά με τα ολισθήματα του Μπάιντεν, η εκστρατεία απάντησε επισημαίνοντας ότι ο Τραμπ ήταν μόνο λίγα χρόνια νεότερος από τον Μπάιντεν.

Οι εκκλήσεις των Δημοκρατικών και η παραίτηση του Μπάιντεν

Η αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας, από την οποία σκοτώθηκε ένας υποστηρικτής του Τραμπ στο πλήθος, άλλαξε αμέσως σελίδα, εστιάζοντας την προσοχή αντ’ αυτού στις πολιτικές διαιρέσεις που διχάζουν το έθνος. Ο Μπάιντεν δήλωσε ότι η απόπειρα δολοφονίας ήταν «αντίθετη με όλα όσα πρεσβεύουμε ως έθνος». Ενώ η ιστορική στιγμή έριξε τους τόνους, δεν εξάλειψε τη συζήτηση. Στην ομιλία του στο Οβάλ Γραφείο, ο πρόεδρος υποσχέθηκε επανειλημμένα ότι η χώρα θα επιλύσει τις διαφορές στην «αίθουσα της μάχης» -αντί να πει στις κάλπες. Μέσα σε λίγες ημέρες, οι εκκλήσεις για την απόσυρση του Μπάιντεν επανήλθαν.

Καθώς εξελισσόταν το συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων, όπου υπήρξε μία επίδειξη ενότητας στο κόμμα. Ορισμένοι μάλιστα στο ακροατήριο φορούσαν επιδέσμους στο αυτί τους για να υποστηρίξουν τον τραυματισμό του πρώην προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, κορυφαίοι ηγέτες του Κογκρέσου πίεζαν για να καθυστερήσει η διαδικαστική ψηφοφορία για την απόδοση του χρίσματος στον Μπάιντεν.

Οι δωρητές άρχισαν μια ολομέτωπη εξέγερση, λέγοντας στον Σούμερ και τον Τζέφρις ότι θα γινόταν όλο και πιο δύσκολο να συγκεντρώσουν χρήματα όχι μόνο για την προεδρική κούρσα, αλλά και για τις εκστρατείες στο Κογκρέσο, αν ο Μπάιντεν δεν αποσυρόταν.

Τα προβλήματα αυξήθηκαν όταν εκδόθηκε η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου την Τετάρτη ότιο Μπάιντεν βρέθηκε θετικός στον κορονοϊό, πράγμα που τον ανάγκασε να διακόψει μια στάση της προεκλογικής εκστρατείας του στη Νεβάδα. Η γρήγορη επιστροφή του στο Ντέλαγουερ δεν βοήθησε καθόλου την αυξανόμενη οργή.

Κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Λευκός Οίκος συνέχισε να αρνείται επιμόνως ότι υπήρχαν συζητήσεις για την αποχώρηση του Μπάιντεν από την κούρσα. Ο Μπάιντεν, ο οποίος εξακολουθεί να αναρρώνει από το Κόβιντ, δήλωσε ότι σχεδίαζε να επιστρέψει στην προεκλογική εκστρατεία την επόμενη εβδομάδα. Κατόπιν όλων αυτών ο Αμερικανός πρόεδρος εξέδωσε τη δήλωση με την οποία παραιτείται από την κούρσα επανεκλογής του.