Το καθυστερημένο «αντίο» του Τζο Μπάιντεν και μια εκλογική χρονιά στις ΗΠΑ που δεν μοιάζει με καμία άλλη

«Ήταν η μεγαλύτερη τιμή της ζωής μου να σας υπηρετήσω ως πρόεδρος», αναφέρει στη δήλωσή του ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ανακοινώνοντας μέσω των social media αυτό που του ζητούσαν εδώ και καιρό -αν και όψιμα- όλο και περισσότεροι μέσα στο ίδιο του το κόμμα.

Μόλις ένα μήνα πριν από το Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών και τρεισήμισι μήνες πριν από τις κρίσιμες εκλογές του Νοεμβρίου -που θα κρίνουν την προεδρία, τις νέες πολιτικές ισορροπίες στο Κογκρέσο, αλλά και την εφεξής κατεύθυνση της υπερδύναμης των ΗΠΑ- απέσυρε τελικά τη δεύτερη προεδρική υποψηφιότητά του «προς το συμφέρον του κόμματός μου και της χώρας».

Το έκανε από την απομόνωσή του στο Ντέλαγουερ -κυρίως πολιτική, αν και λόγω νόσησης με COVID- εν μέσω ενός εν εξελίξει εμφυλίου στους Δημοκρατικούς και ακραίας πόλωσης στις ΗΠΑ, στον απόηχο της απόπειρας δολοφονίας του Ρεπουμπλικανού πρώην και πιθανόν επόμενου προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ.

Για τον 81χρονο Τζο Μπάιντεν είναι ένα μακρύ αντίο και ένας πικρός αποχαιρετισμός μετά από μια πολιτική καριέρα που μετρά πάνω από μισό αιώνα.

Προφανώς ο ίδιος και οι στενοί σύμβουλοί του -προεξάρχοντος του οικογενειακού του περιβάλλοντος- συνειδητοποίησαν ότι η υπό κατάρρευση προεκλογική εκστρατεία του θα κατέστρεφε την υστεροφημία του και την πολιτική κληρονομιά του.

Όμως το πολιτικό ψυχόδραμα στις ΗΠΑ συνεχίζεται, σε κλίμα τοξικής αβεβαιότητας και στο φόντο ενός διεθνώς ασταθούς γεωπολιτικού τοπίου.

Κόντρα στην ευρεία αμφισβήτηση της ικανότητάς του να ηγείται της μεγαλύτερης οικονομικής, στρατιωτικής και πυρηνικής δύναμης της Δύσης και στις αξιώσεις των Ρεπουμπλικανών να αποχωρήσει άμεσα και από τον Λευκό Οίκο, ο Μπάιντεν διεμήνυσε ότι θα εξαντλήσει τη θητεία του μέχρι τον Ιανουάριο του 2025.

Όμως ακόμη το «δαχτυλίδι» του χρίσματος που πέρασε στην νυν αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Κάμαλα Χάρις, στηρίζοντας την αναβάθμισή της σε προεδρική υποψήφια των Δημοκρατικών για τον Νοέμβριο, φαντάζει με λύση έκτακτης ανάγκης.

Η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις μιλάει με φόντο τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στο πλαίσιο της εν εξελίξει προεκλογικής εκστρατείας (REUTERS/Joshua Roberts/File Photo)

Τα πάντα ρει

Αν και εξ αντανακλάσεως, η στήριξη για την ανάθεση του χρίσματος των Δημοκρατικών στην έως τώρα αντιδημοφιλή Κάμαλα Χάρις είναι ισχυρή, τόσο από στελέχη του κόμματος, όσο και από τους μεγάλους δωρητές.

Όμως δεν είναι ομόφωνη ακόμη.

Παρά το γεγονός ότι μέγα ζητούμενο σε αυτή τη φάση είναι η κομματική ενότητα, τα σενάρια για το Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών -που θα διεξαχθεί μεταξύ 19 και 22 Αυγούστου στο Σικάγο- παραμένουν ανοιχτά.

Βασικό ερώτημα ήταν και παραμένει εάν και ποιο νέο ηγετικό δίδυμο των Δημοκρατικών θα μπορούσε να ανακόψει την επάνοδο του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Μέχρι πρότινος, ο Μπάιντεν επέμενε ότι ήταν ο μόνος που μπορούσε να νικήσει τον Νοέμβριο, σε μια ρεβάνς των χαοτικών εκλογών του 2020.

Εσχάτως άλλαξε το αφήγημα,  εξωθούμενος προς την έξοδό του, τονίζοντας ότι η αντιπρόεδρός του, Καμάλα Χάρις έχει τα προσόντα για να γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ -αν και στη συνέντευξη Τύπου μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ μπέρδεψε το όνομά της με αυτό του Ντόναλντ Τραμπ.

Τώρα, στηρίζοντας την επιλογή να της δοθεί το κομματικό χρίσμα, το κάνει από οιονεί θέση ισχύος.

Έχοντας κατέβει ουσιαστικά χωρίς αντίπαλο στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών, ο Μπάιντεν εξασφάλισε συντριπτική πλειοψηφία στους εκλεγμένους αντιπροσώπους στο Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών.

Προσώρας όμως παραμένει σε εκκρεμότητα εάν η αντικατάστασή του στην κορυφή του κομματικού ψηφοδελτίου θα γίνει μέσα από μία «εικονική» ψηφοφορία προ του συνεδρίου ή εάν αυτό θα είναι «ανοιχτό» -κάτι που έχει να συμβεί από το 1968.

Στο εσωκομματικό πεδίο, οι παρασκηνιακές ζυμώσεις παραμένουν οργιώδεις εν αναμονή νέων δημοσκοπήσεων, υπό τα νέα δεδομένα, που θα δίνουν μια σαφέστερη εικόνα για το ευμετάβλητο προεκλογικό τοπίο.

Από τα μετόπισθεν της προεκλογικής εκστρατείας των Δημοκρατικών, η υποψήφια αντιπρόεδρος των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις, περνά στην πρώτη γραμμή (REUTERS/Carlos Barria/File Photo)

Κάμαλα Χάρις: Τα υπέρ και τα κατά

Για πολλούς η πρώτη γυναίκα, Αφροαμερικανή και με ασιατικές καταβολές αντιπρόεδρος των ΗΠΑ έχει τα φόντα για να προσεκλύσει επιπλέον ψηφοφόρους απ’ ότι ο Τζο Μπάιντεν -ανεξάρτητους, δυσαρεστημένους από την εκλογική βάση του κόμματος, νέους, γυναίκες, μέλη μειονοτήτων.

Κρίσιμα ζητήματα -από τις αμβλώσεις, τα ατομικά δικαιώματα, τις φυλετικές διακρίσεις και τις ίσες ευκαιρίες στην Αμερική της πολυκρίσης, μέχρι την κλιματική αλλαγή και την όψιμη, πλην αιχμηρή κριτική της στο Ισραήλ για τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας- δίνουν ώθηση στην υποψηφιότητά της.

Δεν είναι 81 ετών, όπως ο Μπάιντεν, αλλά 59 -για την ακρίβεια θα έχει κλείσει τα 60 μέχρι τις εκλογές του Νοεμβρίου.

Πρόκειται για ακόμη ένα προσόν έναντι του 78χρονου Τραμπ, μακράν του πιο ηλικιωμένου -μετά τον Μπάιντεν- διεκδικητή του Λευκού Οίκου στα χρονικά των ΗΠΑ.

Ως πρώην Γενική Εισαγγελέας της Καλιφόρνια, το προφίλ της έρχεται επίσης σε αντίστιξη με αυτό του Τραμπ ως του ιστορικά πρώτου καταδικασθέντα πρώην προέδρου για κακουργήματα -ενώ εκκρεμούν σε βάρος του έτερες ποινικές υποθέσεις, που άπτονται της ίδιας της αμερικανικής Δημοκρατίας.

Από την άλλη, ωστόσο, η Κάμαλα Χάρις έχει σημαντικά μειονεκτήματα.

Αφορούν στην επί της ουσίας πολιτική αφάνειά της κατά τα τριάμισι χρόνια της αντιπροεδρίας της, εντός και εκτός των ΗΠΑ, υπό τη διαρκή «σκιά» του Τζο Μπάιντεν.

Στη διάχυτη πια καχυποψία ότι ο στενός κύκλος του έκρυβε τα προβλήματα υγείας του γηραιού προέδρου.

Στην αμφισβήτηση της ικανότητάς της Χάρις να κερδίσει τις ψήφους της λευκής εργατικής τάξης στις κρίσιμες μεσοδυτικές πολιτείες, που θα κρίνουν εν πολλοίς το τελικό αποτέλεσμα του Νοεμβρίου.

Στο εάν οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι για την πρώτη Αφροαμερικανή γυναίκα πρόεδρο στην ιστορία τους, 16 χρόνια μετά την ιστορική εκλογή του Μπαράκ Ομάμπα στον Λευκό Οίκο και μια οκταετία μετά την ατυχήσασα προεδρική υποψηφιότητα της αμφιλεγόμενης Χίλαρι Κλίντον.

Ο πρώην πρόεδρος και εκ νέου προεδρικός υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ, με τον υποψήφιο αντιπρόεδρό του, Τζέι Ντι Βανς  (REUTERS/Tom Brenner)

Αναταράξεις ενόψει

Τούτων λεχθέντων, το ευκταίο στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών είναι όλα να έχουν ξεκαθαρίσει πριν από το κομματικό συνέδριο του Αυγούστου.

Όχι μόνο με ένα ανανεωμένο, σε ηλικία και σε πολιτικό μήνυμα, εκλογικό δίδυμο προέδρου-αντιπροέδρου, αλλά ικανού να κερδίσει πόντους στις εκλογές του Νοεμβρίου.

Οι Ρεπουμπλικανοί εν τω μεταξύ θέτουν ήδη υπό αμφισβήτηση την «κληρονομιά» των δωρεών στην προεκλογική εκστρατεία του Μπάιντεν, στις οποίες η Κάμαλα Χάρις αποτελεί συνδετικό στοιχείο.

Λίγο μετά δε την απόπειρα δολοφονίας του και τις διακηρύξεις του περί ενότητας, ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επιστρέψει δριμύτερος στη ναρκισσιστική τοξικότητα της προεκλογικής του εκστρατείας.

Αμέσως μετά την απόσυρση της υποψηφιότητας του Μπάιντεν, τον χαρακτήρισε «μακράν τον χειρότερο πρόεδρο στην ιστορία της χώρας».

Εδώ και ημέρες εξαπολύει φραστικές επιθέσεις εναντίον της Κάμαλα Χάρις, αποκαλώντας την «γελοία», «αξιοθρήνητη», «κακιά».

Θα είναι «ευκολότερο να τη νικήσω», δήλωσε στο CNN, «βαφτίζοντας» την νυν αντιπρόεδρο συνυπεύθυνη για τις κρίσεις κόστους ζωής και του μεταναστευτικού στις ΗΠΑ.

Κοντολογίς, το σκηνικό μέχρι το συνέδριο των Δημοκρατικών, έπειτα μέχρι τις εκλογές του Νοεμβρίου, αλλά και μετεκλογικά προδιαγράφεται όλο και πιο ακραία πολωμένο, καθώς οι ΗΠΑ ήδη βρίσκονται σε αχαρτογράφητα νερά.

Στην πρόσφατη ιστορία τους δεν έχει υπάρξει ξανά παραίτηση προεδρικού υποψηφίου μόλις τέσσερις εβδομάδες πριν από το κομματικό συνέδριο και περίπου 100 ημέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές.

Δεδομένης δε της υποψηφιότητας Τραμπ και της κρισιμότητας της κάλπης, μετεκλογικά όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά.

Ακόμη και για μια χαοτική αυλαία στη μια και μοναδική θητεία του απερχόμενου προέδρου Μπάιντεν. Ίσως χειρότερη και από την απαρχή της.