Ελεύθεροι μετά από 200 ημέρες εγκλεισμού στο στρατόπεδο της Γυάρου, οι 44 εξόριστοι πάτησαν χθες (σ.σ. 25 Ιουλίου 1974) το πόδι τους στην Αττική και βρέθηκαν στην αγκαλιά των συγγενών και φίλων τους, που τους υποδέχθηκαν στο λιμάνι του Πόρτο Ράφτη με λουλούδια, στεφάνια και θερμές εκδηλώσεις. Όλοι τους εξέφρασαν τη χαρά τους για την απελευθέρωσή τους, ευχαρίστησαν τον ελληνικό λαό που τους συμπαραστάθηκε θερμά στις δύσκολες ώρες της δοκιμασίας τους κι’ ευχήθηκαν αυτοί να είναι οι τελευταίοι που δοκίμασαν τη φοβερή εμπειρία της Γυάρου.


«ΤΑ ΝΕΑ», 26.7.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Οι 44 πολιτικοί εξόριστοι έφθασαν χθες στις 6.45 μ.μ., με το οχηματαγωγό «Σκίρων», στο λιμάνι του Πόρτο Ράφτη.


Με βεγγαλικά, λουλούδια, κλωνάρια ελιάς και στεφάνια τούς υποδέχθηκαν οι συγγενείς τους κι’ εκατοντάδες φίλοι τους.


Σημαίες ελληνικές και πανώ με συνθήματα «Και δόξα τω λαώ», «Βασανισμένη η λευτεριά βγαίνει από σας αδέλφια», «Αγωνιστές της λευτεριάς καλώς ήλθατε» υψώθηκαν στην προβλήτα, καθώς το σκάφος έμπαινε στο λιμάνι.


Όλη η περιοχή αντήχησε από τραγούδια του Θεοδωράκη και συνθήματα όπως «Δημοκρατία», «Όλοι ενωμένοι», «Κυβέρνηση με όλα τα κόμματα», «Είσαστε όλοι ήρωες».


Καθώς το πλοίο πλησίαζε, οι εξόριστοι, συγκεντρωμένοι στο κατάστρωμα, άρχισαν να χαιρετούν με υψωμένα χέρια, που σχημάτιζαν το σήμα της νίκης, το συγκεντρωμένο στην παραλία πλήθος.


«ΤΑ ΝΕΑ», 26.7.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ανάμεσα σ’ αυτούς που περίμεναν ήσαν πρώην πολιτικοί κρατούμενοι, δικηγόροι φυλακισμένων, οι πρώην βουλευταί της Ενώσεως Κέντρου κ.κ. Ι. Κουτσοχέρας και Ιντζές, παλιά και νέα στελέχη του φοιτητικού κινήματος, ηθοποιοί και μεγάλος αριθμός ξένων δημοσιογράφων. Η Ιταλίδα δημοσιογράφος Οριάνα Φαλλάτσι περίμενε κι’ αυτή, κρατώντας σφιχτά απ’ το χέρι την κ. Αθηνά Παναγούλη.


«ΤΑ ΝΕΑ», 26.7.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Συγκεντρωμένοι και εξόριστοι άρχισαν να τραγουδούν μαζί, ενώ το σκάφος αγκυροβολούσε. Ο ενθουσιασμός και η συγκίνηση κορυφώθηκαν με την έξοδο των 44 απ’ το καράβι. Πνιγμένοι στις αγκαλιές και τα δάκρυα των δικών τους, οι πρώην πια κρατούμενοι μίλησαν για τις συνθήκες κρατήσεώς τους στη Γυάρο —που ξανάνοιξε, όπως είναι γνωστό, τον περασμένο Δεκέμβριο— και για τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις.


«ΤΑ ΝΕΑ», 26.7.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»


Με αυτόν τον τρόπο είχε καταγραφεί από την εφημερίδα «Τα Νέα» την Παρασκευή 26η Ιουλίου 1974 η άφιξη των 44 πολιτικών εξορίστων της Γυάρου στο λιμάνι του Πόρτο Ράφτη την προτεραία. Ανάμεσα στους 44 απελευθερωθέντες ήταν οι Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος (τέως βουλευτής της Ενώσεως Κέντρου), Γεώργιος Στεργίου (τέως βουλευτής της ΕΔΑ), Παντελής Βούλγαρης (σκηνοθέτης), Νίκος Ψαρουδάκης (εκδότης), Νίκος Κιάος (δημοσιογράφος), Σπύρος Χαλβατζής (ιδιωτικός υπάλληλος), Νίκος Μανιός (φοιτητής), Γιώργος Σαγιάς (φοιτητής), Ανδρέας Νεφελούδης (φοιτητής), Στέλιος Παππάς (φοιτητής), Θανάσης Παπαρήγας (φιλόλογος), Στάθης Παναγούλης (φοιτητής), Τάκης Μπενάς (τέως γενικός γραμματέας της Νεολαίας Λαμπράκη).

«ΤΑ ΝΕΑ», 26.7.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Σε ομαδική δήλωση που είχε συνταχθεί από τους 37 εκ των 44 εξορίστων αναφέρονταν τα εξής:

«Εμείς οι 37 πολιτικοί εκτοπισμένοι της Γυάρου θεωρούμε σαν πρώτιστη υποχρέωσή μας να ευχαριστήσουμε θερμά τον αδάμαστο Ελληνικό Λαό και την παγκόσμια δημοκρατική κοινή γνώμη για τη συμπαράσταση και αλληλεγγύη που επέδειξαν προς εμάς κατά τη διάρκεια της εκτοπίσεως – φυλακίσεώς μας. Εγκαταλείποντας το φοβερό αυτό κάτεργο όπου μας κρατούσε ομήρους η αδίστακτη στρατοκρατική χούντα, η οποία έφερε την πατρίδα μας και το λαό μας στο χείλος της καταστροφής, δηλώνουμε πως θα συνεχίσουμε τον αγώνα ώσπου να εκριζωθούν τα φασιστικά δικτατορικά καρκινώματα από τη δημόσια ελληνική ζωή και να αποκατασταθούν πλήρως τα δημοκρατικά κυριαρχικά δικαιώματα του Ελληνικού Λαού».

Headlines