Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών – Η επιστημονική και πολιτιστική διπλωματία της Ελλάδας

Το συνέδριο εστίασε στον ρόλο της επιστημονικής και πολιτιστικής διπλωματίας της Ελλάδας στους ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα μέχρι τις μέρες μας.

Διαχρονική Διασύνδεση των Δελφών με την Διπλωματία

Οι Δελφοί, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αποτελούν σύμβολο της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και της διπλωματίας. Το μαντείο του Απόλλωνα και οι Δελφικοί Αγώνες αποτέλεσαν την καρδιά της αρχαίας ελληνικής πολιτιστικής και πολιτικής διπλωματίας, προάγοντας την ειρήνη και τη συνεργασία μεταξύ των πόλεων-κρατών της αρχαίας Ελλάδας. Στον 19ο και 20ό αιώνα, με την αναβίωση των Δελφών ως σημείου αναφοράς για τον ελληνικό πολιτισμό, το ιερό των Δελφών αποτέλεσε ξανά πυρήνα για την προώθηση της ελληνικής ταυτότητας και πολιτιστικής διπλωματίας.

Το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών (Ε.Π.Κε.Δ.), ιδρυθέν το 1977, έχει ως αναπόσπαστο κομμάτι της καταστατικής του αποστολής την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη των κοινών πολιτιστικών στοιχείων τα οποία ενώνουν τους λαούς της Ευρώπης.

Έτσι, όπως τόνισε και στις εισαγωγικές του παρατηρήσεις ο διευθυντής του Ε.Π.Κε.Δ., καθηγητής Ανδρέας Γκόφας, η πολιτιστική κληρονομιά των Δελφών και η δράση του Ε.Π.Κε.Δ. λειτουργούν ως γέφυρα επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των πολιτισμών, καθιστώντας τα ιδανικό χώρο για την φιλοξενία ενός συνεδρίου με τίτλο, «Η επιστημονική και πολιτιστική διπλωματία της Ελλάδας – Από τις αρχές του 20ού αιώνα ως τις μέρες μας», το οποίο πραγματοποιήθηκε στο διήμερο 22-23 Ιουλίου 2024.

Στόχευση & Συν-διοργανωτές

Ο σκοπός αυτού του συνεδρίου, που το Ε.Π.Κε.Δ. συνδιοργάνωσε με το Friedrich- Alexander Universität Erlangen-Nürnberg, τον Τομέα Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και την Ελληνική Ένωση Ιστορικών, υπήρξε πολύπλευρος.

Πρώτον, να προσφέρει την ευκαιρία ενός γόνιμου διαλόγου, μιας «γέφυρας» εντέλει, ανάμεσα σε ιστορικούς των επιστημών και της τεχνολογίας με τους μελετητές των διπλωματικών και διεθνών σχέσεων της χώρας, προκειμένου να ανιχνεύσουν κοινούς ερευνητικούς τόπους.

Δεύτερον, να θέσει υπό διερεύνηση το ενδεχόμενο να υιοθετηθεί μια πολυπρισματική -επιστημολογική και μεθοδολογική- θεώρηση των κοινών ερευνητικών τόπων ανάμεσα στη μελέτη της επιστημονικής διπλωματίας και της πολιτιστικής διπλωματίας. Συμπληρωματικές εκφάνσεις της διπλωματίας της χώρας, οι οποίες, παρότι αλληλοκαλυπτόμενες, συχνά μελετώνται απομονωμένα.

Τρίτον, να βοηθήσει στο να στηθεί μια τρίτη «γέφυρα», αυτή ανάμεσα στους επιστήμονες, αφενός, και σ’ εκείνους που διαμορφώνουν και ασκούν την πολιτική, αφετέρου.

H ΓΓ του ΥΠΠΟ, Ελένη Δουνδουλάκη

Θεματικές & Εργασίες

Το συνέδριο ξεκίνησε με τη συμμετοχή και ομιλία της Γενικής Γραμματέως Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού, Δρ. Ελένης Δουνδουλάκη, η οποία παρουσίασε τους βασικούς στόχους και δράσεις της ελληνικής πολιτιστικής διπλωματίας, όπως αυτοί προγραμματίζονται και υλοποιούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Οι θεματικές των επόμενων συνεδριών, με τη συμμετοχή επιστημόνων που διακονούν τις αντίστοιχες επιστήμες, αφορούσαν πτυχές της πολιτιστικής και επιστημονικής διπλωματίας της Ελλάδας σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα και
μέχρι τις μέρες μας.

Πιο συγκεκριμένα, αναλύθηκαν οι παρακάτω θεματικές:

Σύγχρονος Πολιτισμός & Πολιτιστική Διπλωματία
Προβάλλοντας τον Ελληνικό Πολιτισμό στο Εξωτερικό
Μουσεία & Πολιτιστική Διπλωματία
Επιστημονική Διπλωματία
Η Θρησκευτική Διπλωματία συναντά την Πολιτιστική Διπλωματία
Διπλωματικά «Εργαλεία»
Ψυχροπολεμική Πολιτιστική Διπλωματία

Σε αυτό το πλαίσιο εντοπίσθηκαν σημεία «συνάντησης» της πολιτιστικής, θρησκευτικής και επιστημονικής διπλωματίας, οπότε και τονίστηκε η ανάγκη οι σχετικοί προβληματισμοί να τύχουν περαιτέρω διερεύνησης σε παρόμοιες μελλοντικές συναντήσεις. Τέλος, έμφαση δόθηκε στο να συνεχιστεί και να ενταθεί ο διάλογος των επιστημόνων με τους διαμορφωτές της πολιτικής.

Υποστηρικτές

Η επιτυχημένη πραγματοποίηση του συνεδρίου δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τη φιλοξενία του Ε.Π.Κε.Δ., ενός χώρου ασύλληπτης φυσικής ομορφιάς, αρχιτεκτονικής αισθητικής και διαχρονικής πνευματικής ακτινοβολίας, όπως και την υποστήριξη από:

Το European Research Council και το ερευνητικό πρόγραμμα “Living with Radiation: the Role of the International Atomic Energy Agency in the History of Radiation Protection”, που διευθύνει η Μαρία Ρεντετζή, καθηγήτρια Ιστορίας Επιστήμης και Τεχνολογίας και κάτοχος της Έδρα Επιστήμης, Τεχνολογίας και Σπουδών Φύλου στο Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg στη Γερμανία.

Την Αντιπροσωπεία του Ιδρύματος Konrad-Adenauer-Stiftung (KAS) για την Ελλάδα και την Κύπρο.

Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, μέσω ενός ερευνητικού προγράμματος που διευθύνει ο Γιώργος Βλαχάκης, αναπληρωτής καθηγητής της Ελληνικής Φιλοσοφίας και Επιστήμης.

*Φωτογραφίες: Παναγιώτης Μακρίδης