Μία παρά λίγο κρίση στην Κάσο και η εύθραυστη ηρεμία στα ελληνοτουρκικά

«Όταν οι διπλωμάτες δεν μπορούν να συνεννοηθούν βρίσκει ευκαιρία και μπαίνει στη μέση το «ιππικό»». Η φράση ανήκει σε τούρκο διπλωμάτη που έτσι συνήθιζε να περιγράφει την εμπλοκή των στρατιωτικών στα ελληνοτουρκικά και το πόσο εύκολα αυτή η εμπλοκή θα μπορούσε να οδηγήσει δυνητικά σε ένταση και κρίση.

Τα όσα συνέβησαν νότια της Κάσου με αφορμή τις έρευνες του ιταλικού πλοίου «Ievoli Relume» με στόχο την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρο, δημιούργησαν μία «δυσφορία» ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. Η Ελλάδα ως όφειλε είχε ανακοινώσει τις έρευνες με σχετική NAVTEX, γνωστοποιώντας την περιοχή ερευνών του ιταλικού πλοίου με την Τουρκία να αντιδρά με αντι – NAVTEX.

Για τη συμπεριφορά της Άγκυρας, όπως επισήμαναν στο in πηγές του ΥΠΕΞ, θα δοθεί η σχετική απάντηση, διά της διπλωματικής οδού

Η επιλογή του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας να προχωρήσει στην αποστολή πέντε τουρκικών πολεμικών πλοίων σε διεθνή ύδατα ανοιχτά της Κάσου και της Καρπάθου περιέπλεξε ακόμα περισσότερο τα πράγματα.

Υπεράσπιση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου

Η Τουρκία έσπευσε με αυτό τον τρόπο να επιχειρήσει να δηλώσει την παρουσία της και να υπερασπιστεί το «παράνομο και ανυπόστατο» τουρκολιβυκό μνημόνιο – όπως το χαρακτήρισε για μία ακόμα φορά την Πέμπτη ο Γιώργος Γεραπετρίτης – έναντι της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών.

Στο ίδιο πλαίσιο προσπάθειας δήλωσης τετελεσμένων από την πλευρά της Άγκυρας ήταν και η ανακοίνωση μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της γείτονος ότι «δεν θα δοθεί ευκαιρία προς εκμετάλλευση της τουρκικής εποικοδομητικής προσέγγισης η οποία δίνει προτεραιότητα στον διάλογο για τα θέματα του Αιγαίου και της Μεσογείου. Θα συνεχιστούν οι ανυποχώρητες πρακτικές για την προάσπιση των τουρκικών δικαιωμάτων και των συμφερόντων».

Ένταση δεν υπήρξε, αλλά..

Ένταση επί του πεδίου – όπως επέμεινε εμφατικά ο υπουργός Εξωτερικών (REAL FM) – ωστόσο δεν υπήρξε ποτέ. Αντίθετα η κατάσταση εκτονώθηκε εντός 36 ωρών, με ανώτατες διπλωματικές πηγές να το αποδίδουν στην ύπαρξη των ανοιχτών διαύλων Αθήνας – Άγκυρας και το γεγονός ότι όπως αποδείχθηκε αυτοί λειτουργούν.

Οι έρευνες του πλοίου «Ievoli Relume» τελικά ολοκληρώθηκαν στις 24 Ιουλίου, με το σκάφος να διενεργεί μάλιστα έρευνες συνολικά για περισσότερες ώρες από ότι είχε αρχικά προβλεφθεί, όπως ανέφεραν στο in αρμόδιες πηγές.

Στην Αθήνα δε δεν είναι λίγοι όσοι εκτιμούν ότι τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερη η κατάσταση εάν δεν υπήρχαν οι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας και η άμεση επικοινωνία. Τόνιζαν δε ότι για τις συγκεκριμένες έρευνες σε διεθνή ύδατα δεν χρειάζεται άδεια και μπορεί να την κάνει οιοσδήποτε.

Για τη συμπεριφορά της Άγκυρας, όπως επισήμαναν στο in πηγές του ΥΠΕΞ, θα δοθεί η σχετική απάντηση, διά της διπλωματικής οδού.

Οι έρευνες ολοκληρώθηκαν

Σύμφωνα δε με την ανακοίνωση του ΑΔΜΗΕ στις 24 Ιουλίου «ο ΑΔΜΗΕ, φορέας υλοποίησης του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης 3.10.2 ανακοινώνει ότι το πλοίο «Ievoli Relume» της ιταλικής εταιρείας NextGeo, που διενεργεί για λογαριασμό της γαλλικής εταιρείας Nexans, έρευνες βυθού για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου, ολοκλήρωσε τις εργασίες στα διεθνή ύδατα μεταξύ Κάσου και Καρπάθου, σύμφωνα με τον προγραμματισμό».

Απάντηση Υπουργείου Άμυνας

Πηγές του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας αναφορικά με ισχυρισμούς πηγών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, οι οποίες ευχαριστούσαν ειρωνικά τις ελληνικές αρχές «για τον σεβασμό τους στη θαλάσσια δικαιοδοσία μας (σς της Τουρκίας) και τη συνεργασία», έδωσαν τη δική τους απάντηση σε ιδιαίτερα αυστηρό τόνο:
«Ουδείς «σεβασμός» επεδείχθη ή θα επιδειχθεί στο μέλλον από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις σε παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στη νομίμως οριοθετημένη ζώνη Ελλάδας – Αιγύπτου, όπως το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας προβλέπει και επιβάλλει».

Πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών, αλλά και του ΑΔΜΗΕ, την ίδια στιγμή μιλώντας στο in καθιστούσαν σαφές ότι ουδέποτε ελληνικός φορέας ή Αρχή, ή η ιταλική εταιρεία NextGeo, και η γαλλική εταιρεία Nexans, που διενήργησαν τις έρευνες στην περιοχή με το πλοίο «Ievoli Relume» αιτήθηκαν σχετική άδεια προς τις τουρκικές αρχές.

Η τουρκική «διαρροή»

Η διαρροή των τουρκικών πηγών θεωρείται από την Αθήνα ως μία προσπάθεια υπεράσπισης τετελεσμένων, κάτι που όπως φάνηκε και από την αντίδραση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, προφανώς με εντολή Νίκου Δένδια, ο οποίος έχει υπογράψει και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, δεν γίνεται ανεκτό, ενώ και στις δηλώσεις του ΥΠΕΞ, την Πέμπτη, κατέστη σαφές ότι και ελληνική πλευρά δεν μετακινείται από τις κόκκινες γραμμές της και δεν προτίθεται για εκπτώσεις σε θέματα «κυριαρχίας», κατά τη λέξη που επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο Γεραπετρίτης.

Ανάγκη για λύσεις

Ωστόσο αυτό που επαναβεβαίωσε η παρ’ ολίγον κρίση στην Κάσο για μία ακόμα φορά είναι πως όσο υφίστανται άλυτα τα ζητήματα οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία το ενδεχόμενο μίας κρίσης θα παραμονεύει.

Και οι σχέσεις θα διάγουν μία εύθραυστη ηρεμία, όσο οι δύο πλευρές περιμένουν να «ωριμάσουν οι συνθήκες». Όχι για να δώσουν λύσεις, αλλά για να ξεκινήσουν το διάλογο στα ζητήματα θαλασσίων ζωνών.

Η τρικυμία δε όπως αποδεικνύεται μπορεί να έρθει ακόμα και από τα απόνερα ενός σκάφους που θεωρητικά μπορεί να κινείται ελεύθερα σε διεθνή ύδατα.

Σε κάθε περίπτωση η προσπάθεια για ήρεμα νερά χωρίς «φουσκοθαλασσιές» σε Αθήνα και Άγκυρα συνεχίζεται, παρά τις παραφωνίες.