Παιδίατροι: Ανεπάρκεια σχεδιασμού και στόχων στο πρόγραμμα για την παιδική παχυσαρκία

Σοβαρές ελλείψεις και παραλείψεις διαπιστώνουν οι παιδίατροι στο πρόγραμμα καταπολέμησης της παιδικής παχυσαρκίας «Για τα παιδιά, γινόμαστε ασπίδα», που προωθεί η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη σε συνεργασία με την UNICEF

Η Πανελλήνια Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων παρατήρησε μεγάλες αδυναμίες και ελλείψεις, που θέτουν υπό σοβαρή αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα του προγράμματος, παρά τις καλές προθέσεις της πρωτοβουλίας και για το λόγο αυτό εξέφρασε την ανησυχία της.

Πρωταρχικό ζήτημα που έθεσε η Ένωση είναι η ιατρική παρακολούθηση των παιδιών από παιδιάτρους και παιδοενδοκρινολόγους, η οποία δεν προβλέπεται από το πρόγραμμα, η συμμετοχή των γονέων για την μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση του προβλήματος της παχυσαρκίας στα παιδιά, η έλλειψη παρακολούθησης και αξιολόγησης της πορείας των παιδιών που μετέχουν στο πρόγραμμα, καθώς και ανυπαρξία πολιτικών που θα οδηγούσαν σε κοινωνικές αλλαγές για την

Αν δεν προβλέπεται ιατρική συμμετοχή στην ανίχνευση-διάγνωση, παρακολούθηση και θεραπεία των ήδη υπέρβαρων/παχύσαρκων παιδιών, ποιος θα είναι υπεύθυνος για αυτές τις παραμέτρους;

Η Ένωση κατέθεσε τις παρατηρήσεις της για τις ελλείψεις του προγράμματος, ενώ έθεσε και μια σειρά ερωτημάτων, που σχετίζονται με τη δομή του προγράμματος, προκειμένου το αποτέλεσμα να είναι ελεγχόμενο, ουσιαστικό και μετρήσιμο, για να μην υπάρξει απώλεια των πόρων που διατίθενται. Επίσης θέτει θέμα διαφάνειας και ζητά να ενημερωθεί για τα πρώτα αποτελέσματα από την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος σε 60 σχολεία της χώρας.

Οι αδυναμίες

Αναφερόμενοι στις βασικές αδυναμίες του προγράμματος, ο πρόεδρος και ο γραμματέας της Ένωσης κ.κ. Κώστας Νταλούκας και Γιάννης Ρίτσας, παρατήρησαν τα εξής:

• Έλλειψη ολοκληρωμένης ιατρικής προσέγγισης: Ένα από τα σημαντικότερα σημεία της αδυναμίας του προγράμματος είναι ότι το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει την ενεργή συμμετοχή των παιδιάτρων αλλά και άλλων ιατρικών ειδικοτήτων π.χ. παιδοενδοκρινολόγων, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη διάγνωση, παρακολούθηση και θεραπεία της παιδικής παχυσαρκίας. Θέλουμε να υπενθυμίσουμε στο Υπουργείο Υγείας ότι ο Παιδίατρος στην χώρα μας παρακολουθεί πάνω από το 70% των παιδιών και είναι ο επαγγελματίας υγείας που οι γονείς εμπιστεύονται και συμβουλεύονται για την υγεία των παιδιών τους.
• Ελλιπής συμμετοχή των γονέων: Η εκπαίδευση και ενεργή συμμετοχή των γονέων δεν έχουν επαρκή έμφαση, κάτι που είναι κρίσιμο για την επιτυχία του προγράμματος μακροπρόθεσμα. Η εμπειρία από επιτυχημένα προγράμματα, όπως το «Shape Up Somerville» στις ΗΠΑ, δείχνει ότι η εκπαίδευση και η εμπλοκή των γονέων είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία στην αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας.
• Έλλειψη συνεχούς παρακολούθησης και αξιολόγησης: Πουθενά δεν αναφέρεται και δεν φαίνεται να υπάρχει σαφής μηχανισμός για τη συνεχή παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου των παιδιών. Η συνεχής παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου των παιδιών είναι απαραίτητη για την επιτυχία οποιουδήποτε προγράμματος. Στα επιτυχημένα προγράμματα, όπως το «MEND» (Mind, Exercise, Nutrition…Do it!) στο Ηνωμένο Βασίλειο, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας, επιτρέποντας την προσαρμογή των παρεμβάσεων ανάλογα με την πρόοδο των παιδιών.
• Περιορισμένη εστίαση στην αλλαγή πολιτικής και κοινωνικών παραγόντων: Η παιδική παχυσαρκία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με αλλαγές στη διατροφή και την άσκηση. Απαιτούνται ευρύτερες αλλαγές στην πολιτική και στις κοινωνικές δομές. Προγράμματα όπως το «EPODE» (Ensemble Prévenons l’Obésité Des Enfants) στη Γαλλία, έχουν επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα επειδή ενσωματώνουν αλλαγές σε επίπεδο πολιτικής και κοινωνίας, κάτι το οποίο δεν προβλέπει το ανακοινωθέν πρόγραμμα, ούτε από κάπου διαφαίνεται.

Χωρίς αποτέλεσμα

Όπως τόνισαν οι παιδίατροι, η παχυσαρκία αποτελεί χρόνιο ιατρικό νόσημα και έτσι αναφέρεται και ταξινομείται από όλους τους επιστημονικούς φορείς, μεταξύ αυτών και ο ΠΟΥ.

«Με την ιδιότητα που μας δίνει το καταστατικό μας, καθώς και η καθημερινή μας ενασχόληση με τις οικογένειες και τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά, εκφράζουμε την ανησυχία μας ότι, για άλλη μια φορά, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ανακοινώσεις και προγράμματα που ενδέχεται να μην έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα», σημείωσαν οι κ.κ. Νταλούκας και Ρίτσας.

H Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων έθεσε μια σειρά ερωτήσεων στο Υπουργείο Υγείας και αναμένει τις απαντήσεις του, καθώς θεωρεί ότι είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων κάθε σοβαρού προγράμματος, που αποσκοπεί στην ουσιαστική μείωση της παιδικής παχυσαρκίας στη χώρα μας.

Για λόγους διαφάνειας, ορθής αξιοποίησης πόρων και αποτελεσματικότητας του προγράμματος, οι ερωτήσεις προς το Υπουργείο Υγείας είναι οι εξής:

1. Επειδή δεν αναφέρονται, ποιοι είναι οι ποσοτικοί στόχοι του προγράμματος για τη μείωση της παιδικής παχυσαρκίας μέχρι το 2025; Ποιες είναι οι αναμενόμενες ποσοστιαίες μειώσεις στην παιδική παχυσαρκία και στα υπέρβαρα παιδιά μέχρι το 2025;
2. Υπάρχουν συγκεκριμένοι δείκτες ή κριτήρια αξιολόγησης που θα χρησιμοποιηθούν για να παρακολουθείται η αποτελεσματικότητα του προγράμματος; Θα κρατηθούν δεδομένα για τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά και αν ναι, ποια θα είναι η διαδικασία για τη συλλογή και την ανάλυση των δεδομένων αυτών;
3. Προβλέπεται από το πρόγραμμα ανίχνευση-διάγνωση, παρακολούθηση και θεραπεία των ήδη υπέρβαρων/παχύσαρκων παιδιών; Αν ναι, υπάρχει σχέδιο για την ενεργή συμμετοχή των παιδιάτρων και άλλων ειδικοτήτων; Αν όχι, ποιος θα είναι υπεύθυνος για αυτές τις εξαιρετικά σημαντικές παραμέτρους;
4. Ποιες στρατηγικές έχουν σχεδιαστεί για την εκπαίδευση και την ενεργή συμμετοχή των γονέων;
5. Πότε θα έχετε αποτελέσματα για την πρόοδο της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος στα 60 σχολεία; Δεν πρέπει να μας ανακοινωθούν;
6. Προβλέπεται και ποια είναι η στρατηγική για τη συνεχή παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος;
7. Πώς θα αντιμετωπιστούν οι κοινωνικοί και πολιτικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην παιδική παχυσαρκία;
8. Ποιο είναι το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί για το πρόγραμμα και πώς κατανέμονται οι πόροι μεταξύ των διαφόρων δραστηριοτήτων και εξυπηρετούντων του προγράμματος;
9. Προβλέπεται να συνεργαστεί το Υπουργείο Υγείας με άλλους φορείς και οργανισμούς για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος; Αν ναι, πώς και με ποιούς;