ΗΠΑ: Πώς ο γιος του Ελ Τσάπο βοήθησε να συλλάβουν τον θρυλικό αρχηγό του καρτέλ Σιναλόα, Ελ Μάγιο

Αμερικανοί πράκτορες έτρεξαν  την Πέμπτη να συναντήσουν ένα ελικοφόρο αεροπλάνο σε ένα μικρό δημοτικό αεροδρόμιο κοντά στο Ελ Πάσο του Τέξας και να συλλάβουν δύο άνδρες που ήταν επικεφαλής μεξικανικού καρτέλ. Ο γιος του φυλακισμένου πρώην βασιλιά του καρτέλ Σιναλόα Χοακίν «Ελ Τσάπο» Γκουζμάν σχεδίαζε να παραδοθεί κατά την προσγείωση. Ο άλλος επιβάτης – ο θρυλικός εβδομηντάχρονος διακινητής Ίσμαελ «Ελ Μάγιο» Ζαμπάντα – εξαπατήθηκε για να μπει στο αεροπλάνο από τον νεότερο άνδρα.

Αυτό είπαν στο Reuters δύο νυν και δύο πρώην αξιωματούχοι των ΗΠΑ με γνώση των γεγονότων. Της σύλληψης του Ζαμπάντα προηγήθηκαν μακρές συνομιλίες παράδοσης μεταξύ των αμερικανικών αρχών και του γιου του Ελ Τσάπο, Χοακίν Γκουζμάν Λόπεζ, ανέφεραν οι πηγές. Ενώ η αρχική είδηση έκανε λόγο για παράδοση και των δύο.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν χάσει τις ελπίδες τους ότι ο Χοακίν θα παραδιδόταν και πιάστηκαν στα πράσα όταν έστειλε μήνυμα της τελευταίας στιγμής ότι θα έφτανε μαζί με έναν «Δον» που οι αμερικανικές αρχές κυνηγούσαν επί τέσσερις δεκαετίες. «Ο Ελ Μάγιο ήταν το κερασάκι στην τούρτα», δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος αρνήθηκε να κατονομαστεί επειδή δεν είχε την άδεια να μιλήσει δημοσίως για τις συλλήψεις. «Δεν ήταν καθόλου αναμενόμενο».

Ο Γκουζμάν Λόπεζ είχε πείσει τον Ζαμπάντα να επιβιβαστεί στο αεροπλάνο λέγοντάς του ότι πετούσαν για να δουν ακίνητα στο βόρειο Μεξικό, σύμφωνα με τους δύο νυν και έναν πρώην Αμερικανούς αξιωματούχους.

«Παραδόθηκαν ήρεμα» – Ο ένας από το σοκ και ο άλλος που το περίμενε

Ένας εργαζόμενος στο διεθνές αεροδρόμιο της κομητείας Ντόνα Άνα, κοντά στο Ελ Πάσο, δήλωσε στο Ρόιτερς ότι είδε ένα αεροπλάνο Beechcraft King Air να προσγειώνεται το απόγευμα της Πέμπτης στον διάδρομο προσγείωσης, όπου περίμεναν ήδη ομοσπονδιακοί πράκτορες. «Δύο άτομα κατέβηκαν από το αεροπλάνο και τέθηκαν ήρεμα υπό κράτηση», δήλωσε ο άνδρας, ο οποίος αρνήθηκε να μοιραστεί το όνομά του από ανησυχία για την ασφάλειά του.

Η απροσδόκητη σύλληψη του Ελ Μάγιο, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, και ο τρόπος με τον οποίο φαίνεται να προδόθηκε από τον Γκουζμάν Λόπεζ , ο οποίος είναι περίπου 38 ετών, έχει ταρακουνήσει τον κόσμο της μεξικανικής διακίνησης ναρκωτικών, πυροδοτώντας φόβους για ένα αιματηρό ρήγμα στο καρτέλ Sinaloa μεταξύ των δύο οικογενειών που ελέγχουν τις βάσεις εξουσίας της ομάδας.

Ο Ζαμπάντα κατηγορείται ότι είναι ένας από τους πιο σημαντικούς διακινητές στην ιστορία του Μεξικού, καθώς συνίδρυσε το καρτέλ Σιναλόα μαζί με τον «Ελ Τσάπο» Γκουζμάν, ο οποίος εκδόθηκε στις ΗΠΑ το 2017 και εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στο Κολοράντο.

Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει γιατί ο Γκούζμαν Λόπεζ πρόδωσε τον επί μακρόν συνεργάτη του πατέρα του, αν και οι τέσσερις νυν και πρώην πηγές δήλωσαν ότι πιθανότατα οφειλόταν στην επιθυμία του να επιτύχει μια ευνοϊκότερη συμφωνία για την απολογία του από τις αμερικανικές αρχές και να βοηθήσει τον αδελφό του, τον Οβίντιο, ο οποίος συνελήφθη και εκδόθηκε στις ΗΠΑ το 2023.

Οι δικηγόροι μεσολαβούσαν στις συνομιλίες

Η παρασκηνιακή επικοινωνία μεταξύ των Αμερικανών αξιωματούχων και του Γκούζμαν Λόπεζ πραγματοποιήθηκε μέσω δικηγόρων, δήλωσε ο πρώτος αξιωματούχος. Ο Τζέφρι Λίχτμαν, ο οποίος εκπροσωπεί και τους δύο αδελφούς Γκούζμαν, αρνήθηκε να σχολιάσει. Ο δικηγόρος του Ζαμπάντα, Φρανκ Πέρεζ, δήλωσε ότι ο πελάτης του δεν ήρθε στις ΗΠΑ οικειοθελώς. Ο Ζαμπάντα, ο οποίος βρισκόταν σε αναπηρικό καροτσάκι, δήλωσε αθώος την Παρασκευή σε δικαστήριο του Τέξας σε όλες τις κατηγορίες.

Ο Γκούζμαν Λόπεζ είναι ένας από τους τέσσερις γιους του Ελ Τσάπο- γνωστούς ως Λος Τσαπίτος ή Μικροί Τσάπο- που κληρονόμησαν την ομάδα του καρτέλ του πατέρα τους. Ο Χοακίν και ο Οβίντιο έχουν την ίδια μητέρα, ενώ τα άλλα δύο αδέλφια – ο Ιβάν και ο Χεσούς Αλφρέντο – προέρχονται από τον πρώτο γάμο του Ελ Τσάπο. Τα αδέρφια έχουν δεχθεί τα τελευταία χρόνια σφοδρή πίεση από τις αμερικανικές αρχές, οι οποίες τους έχουν καταστήσει κύριους στόχους ως τους μεγαλύτερους διακινητές φαιντανύλης στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι υπερβολικές δόσεις φεντανύλης έχουν εκτοξευθεί και έχουν γίνει η κύρια αιτία θανάτου για τους Αμερικανούς ηλικίας 18 έως 45 ετών. «Ο αριθμός των Αμερικανών που πεθαίνουν έχει ασκήσει πολύ μεγαλύτερη πίεση», δήλωσε ο Ρέι Ντόνοβαν της DEA.«Η φαιντανύλη τους έριξε κάτω». Την Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε τις συλλήψεις και υποσχέθηκε να συνεχίσει να καταπολεμά «τη μάστιγα της φαιντανύλης».

Το μικρό ψάρι που έδωσε τον Ζαμπάντα

Οι γιοι του Ελ Τσάπο είναι γνωστό ότι είναι πιο βίαιοι και θερμοκέφαλοι από τον Ζαμπάντα, ο οποίος είχε τη φήμη ενός πανούργου επιχειρηματία που του άρεσε να μένει στις σκιές. Ο Γκούζμαν Λόπεζ θεωρούνταν επίσης λιγότερο σημαντικός από τους άλλους τρεις αδελφούς του. Οι αμερικανικές αρχές είχαν αμοιβή 15 εκατομμυρίων δολαρίων για τη σύλληψη του Ζαμπάντα, ο οποίος συνίδρυσε το καρτέλ Σιναλόα στα τέλη της δεκαετίας του 1980 μαζί με τον Ελ Τσάπο. Ο Γκούζμαν Λόπεζ είχε επικηρυχθεί με 5 εκατομμύρια δολάρια για το κεφάλι του.

Υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το πώς ή γιατί ο Ζαμπάντα, ένας εξαιρετικά προσεκτικός και έμπειρος αρχηγός του καρτέλ, βρέθηκε σε εκείνο το αεροπλάνο. Η υπουργός Ασφαλείας του Μεξικού Ρόζα Ροντρίγκεζ δήλωσε ότι το Μεξικό ενημερώθηκε για τις συλλήψεις από την αμερικανική κυβέρνηση, αλλά ότι οι μεξικανικές αρχές δεν συμμετείχαν στην επιχείρηση.

Ο απερχόμενος πρόεδρος του Μεξικού Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ υιοθέτησε μια προσεκτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ισχυρών καρτέλ, περιορίζοντας τη συνεργασία σε θέματα ασφάλειας με τις αμερικανικές αρχές, λόγω φόβων ότι η προηγούμενη στρατηγική ΗΠΑ-Μεξικού για τη στόχευση ισχυρών αρχηγών καρτέλ πυροδοτούσε περισσότερη βία σε εθνικό επίπεδο. Με απαγωγές και δολοφονίες αθώων ως αντίποινα.

Η σύλληψη του Οβίντιο και η απελευθέρωσή του

Τον Οκτώβριο του 2019, ο στρατός του Μεξικού συνέλαβε τον Οβίντιο, αλλά αναγκάστηκε να τον απελευθερώσει αφού εκατοντάδες «πεζικάριοι» του καρτέλ Σιναλόα απέκλεισαν δρόμους και έδωσαν μάχες με πυροβόλα όπλα με στρατιώτες, καθώς πολιορκούσαν την πόλη Κουλιακάν, την πρωτεύουσα της Σιναλόα. Ο στρατός συνέλαβε ξανά τον Οβίντιο τον Ιανουάριο του 2023 και εκδόθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Ο Μάθιου Άλεν, πρώην ειδικός πράκτορας επικεφαλής του τμήματος της HSI στην Αριζόνα, το οποίο συνέταξε κατηγορητήρια κατά του Γκουζμάν Λόπεζ και άλλων στελεχών του καρτέλ Σιναλόα, δήλωσε ότι τόσο ο Ζαμπάντα όσο και ο Γκουζμάν Λόπεζ είχαν περιοδικές συζητήσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους σχετικά με την παράδοσή τους όλα αυτά τα χρόνια.

Ο Άλεν, ο οποίος διατηρεί τακτικές επαφές με πρώην συναδέλφους του στην HSI, δήλωσε ότι πολλοί διακινητές, ιδίως όσοι ανήκουν στη νεότερη γενιά, συνειδητοποιούν ότι το να παραδοθούν, να εκτίσουν κάποιο χρόνο στη φυλακή και στη συνέχεια να ξοδέψουν τον πλούτο τους είναι καλύτερη επιλογή από το να διακινδυνεύσουν το θάνατο από τους αντιπάλους τους στο Μεξικό ή τη σύλληψη από τις αρχές που μπορεί να οδηγήσει σε ισόβια φυλάκιση. Σε ορισμένους πληροφοριοδότες επιτρέπεται η είσοδος σε προγράμματα προστασίας μαρτύρων.

«Βλέπουν ότι με αυτόν τον τρόπο μπορείς να εκτίσεις την ποινή σου και δεν χρειάζεται να κοιτάς πίσω από τον ώμο σου για το υπόλοιπο της ζωής σου», είπε.

Πηγή: AP