Πρόσφυγες: Νέα έκθεση στην ΕΕ «καίει» την Ελλάδα – Κακομεταχειρίσεις και παραβιάσεις δικαιωμάτων στα σύνορα

Οι αρχές των κρατών μελών της ΕΕ δεν κάνουν αρκετά για να διερευνήσουν αξιόπιστες αναφορές για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων θανάτων που αφορούν πρόσφυγες και μετανάστες, στα σύνορά τους, δήλωσε ο Οργανισμός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ένωσης (FRA).

Μαζί με την Ουγγαρία του Όρμπαν, η Ελλάδα και η Κροατία αναφέρονται στην έκθεση που περιγράφει συγκεκριμένα περιστατικά που υπήρξε πλημμελής έρευνα ή καθόλου έρευνα.

Σωματική και σεξουαλική κακοποίηση πριν τους ξαναρίξουν στη θάλασσα

Αναφορικά με την Ελλάδα ο οργανισμός αναφέρει την περίπτωση δύο Παλαιστινίων. Ειδικότερα τον Ιούνιο του 2022,  δύο Παλαιστίνιοι που αναγνωρίστηκαν από την Ελλάδα ως πρόσφυγες φέρονται να υπέστησαν σωματική και σεξουαλική κακοποίηση και να εγκαταλείφθηκαν σε μια σωσίβια σχεδία στη θάλασσα αφού τους σταμάτησε η αστυνομία στην Κω. Η τουρκική ακτοφυλακή τους διέσωσε και εκκρεμεί ακόμη επίσημη καταγγελία ενώπιον του Έλληνα εισαγγελέα.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, ΜΚΟ και πρόσφατα και η FRONTEX έχουν καταγγείλει πολλές φορές τις ελληνικές αρχές ότι παίρνουν πρόσφυγες που έχουν ήδη φτάσει στη στεριά και τους ρίχνουν στη θάλασσα σε μικρές σωσίβιες λέμβους.

Οι μεταναστευτικές πολιτικές της Ελλάδας βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος από τότε που βυθίστηκε το Adriana, σχολιάζει ο Guardian

Χαρακτηριστικό ήταν το βίντεο που δημοσίευσαν οι New York Times και ήρθε ξανά στην επικαιρότητα πριν από λίγο καιρό με το ρεπορτάζ του BBC όπου ο πρώην επικεφαλής των ειδικών επιχειρήσεων του Λιμενικού Σώματος και γιος του προέδρου της ΕΠΟ Τάκη Μπαλτάκου, Δημήτρης, παραδέχτηκε – εν αγνοία του – ότι οι εν λόγω εικόνες συνιστούν διάπραξη διεθνούς εγκλήματος.

Επαναλαμβανόμενο μοτίβο

Φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ΜΚΟ ανέφεραν «σοβαρές, επαναλαμβανόμενες και εκτεταμένες παραβιάσεις δικαιωμάτων κατά μεταναστών και προσφύγων κατά τη διαχείριση των συνόρων», αλλά παρά τις «αξιόπιστες» αναφορές πολλές από αυτές δεν διερευνήθηκαν, αναφέρει ο οργανισμός.

Ένας αυξανόμενος αριθμός υποθέσεων οδηγείται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση των συνόρων σε τουλάχιστον τρεις χώρες, ανέφερε η έκθεση.

«Οι εθνικές αρχές στην Ελλάδα, την Κροατία και την Ουγγαρία δεν διερεύνησαν αποτελεσματικά περιστατικά κακομεταχείρισης και απώλειας ζωής κατά τη διαχείριση των συνόρων».

«Παραδείγματα περιλαμβάνουν ανεπαρκείς προσπάθειες για τον εντοπισμό και την ακρόαση θυμάτων και μαρτύρων, την παρεμπόδιση των δικηγόρων στο έργο τους και τη μη πρόσβαση σε βασικά αποδεικτικά στοιχεία (π.χ. υλικό από την παρακολούθηση των συνόρων)».

Οι μεταναστευτικές πολιτικές της Ελλάδας βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος από τότε που το Adriana, ένα υπερπλήρες αλιευτικό σκάφος, βυθίστηκε τον περασμένο Ιούνιο με εκτιμώμενη απώλεια 500-650 ανθρώπων, σχολιάζει ο Guardian που δημοσιεύει σχετικό άρθρο.

Ξυλοδαρμοί και εξαφανίσεις σε Κροατία και Γαλλία

Ο FRA ανέφερε πέντε παραδείγματα που αναδεικνύουν αυτό που θεωρεί εσφαλμένη προσέγγιση για την απώλεια ανθρώπινων ζωών και τους ισχυρισμούς για βία σε όλα τα ευρωπαϊκά μεθοριακά κράτη. Σε μία από τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις, ανέφερε την ανακάλυψη ενός ασυνόδευτου παιδιού που βρέθηκε αναίσθητο με σπασμένο κρανίο και πρησμένο χείλος στη Γαλλία από εθελοντές.

Το παιδί είχε συλληφθεί από την αστυνομία αφού είχε κρυφτεί σε ένα φορτηγό με προορισμό το Ηνωμένο Βασίλειο. Η υπόθεση και οι ισχυρισμοί για πιθανή εμπλοκή της αστυνομίας αναφέρθηκαν στον εισαγγελέα της Boulogne-sur-Mer, αλλά το παιδί δεν βρέθηκε αργότερα.

«Υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα της ΕΕ. Η Ευρώπη έχει καθήκον να αντιμετωπίζει όλους τους ανθρώπους στα σύνορα δίκαια, με σεβασμό και σε πλήρη συμμόρφωση με το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Το 2020, η κροατική αστυνομία συνέλαβε τέσσερις Αφγανούς που εισήλθαν παράτυπα στη χώρα. Σύμφωνα με το πρακτορείο δικαιωμάτων, κρατήθηκαν για δύο ημέρες, ταπεινώθηκαν και ξυλοκοπήθηκαν. Το περιστατικό ερευνάται αλλά σύμφωνα με τον δικηγόρο των θυμάτων οι δράστες δεν έχουν εντοπιστεί.

Θάνατοι από επαναπροώθηση της Μάλτας στη Λιβύη

Τον Απρίλιο του 2020, οι αρχές της Μάλτας έδωσαν εντολή σε ένα αλιευτικό σκάφος να μεταφέρει ένα σκάφος που βρισκόταν σε κίνδυνο πίσω στη Λιβύη. Σε έξι ημέρες στη θάλασσα 12 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή αγνοούνται. Ένας δικαστής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν εκ πρώτης όψεως στοιχεία για την απαγγελία ποινικών κατηγοριών, δήλωσε ο FRA.

«Υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα της ΕΕ. Η Ευρώπη έχει καθήκον να αντιμετωπίζει όλους τους ανθρώπους στα σύνορα δίκαια, με σεβασμό και σε πλήρη συμμόρφωση με το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Σχέδιο προς τις κατά τόπους αρχές

Η υπηρεσία έχει καταρτίσει σχέδιο 10 σημείων, το οποίο περιλαμβάνει τακτική καθοδήγηση και κατάρτιση για τους τοπικούς εισαγγελείς και ερευνητές σχετικά με την προστασία των θυμάτων και τη συλλογή και διατήρηση αποδεικτικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων κινητών τηλεφώνων.

Η διευκόλυνση της συμμετοχής των θυμάτων στις ποινικές διαδικασίες και η προστασία τους ήταν υψίστης σημασίας, ανέφερε η έκθεση.

Η έκθεση πρόσθεσε: «Οι ανακριτικές αρχές θα πρέπει να ζητήσουν αρχεία από κάμερες παρακολούθησης συνόρων και σωμάτων, συστήματα παγκόσμιου εντοπισμού θέσης, αρχεία περιπολικών αυτοκινήτων και τηλέφωνα αστυνομικών».