Ο Μυστικός Δείπνος έχει εμπνεύσει την pop κουλτούρα άπειρες φορές

Υπάρχουν πολλοί πίνακες Παλαιών Δασκάλων που δείχνουν μια αριστοτεχνική χρήση της σύνθεσης: Η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ, Η Ταφή του κόμη του Οργκάθ του Ελ Γκρέκο, οι Δεσποινίδες των Τιμών του Βελάθκεθ, για να αναφέρουμε μόνο μερικούς.

Αλλά για κάποιο λόγο είναι ο Μυστικός Δείπνος του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, μια τοιχογραφία 29 ποδιών στον τοίχο της τραπεζαρίας του μοναστηριού Santa Maria delle Grazie στο Μιλάνο, που αναπαράγεται ατελείωτα στην ποπ κουλτούρα.

Ο σκηνοθέτης της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, Τομά Ζολί, αναγκάστηκε να δικαιολογήσει την έμπνευσή του στο σκετς με τον μπλε θεό Διόνυσο, τον Γάλλο καλλιτέχνη Φιλίπ Κατρίν, αφού κατηγορήθηκε από την Καθολική Εκκλησία ως μια προκλητική παραποίηση του Μυστικού Δείπνου ως εξής: «Η ιδέα ήταν κυρίως να παρουσιάσουμε μια μεγάλη παγανιστική γιορτή συνδεδεμένη με τους θεούς του Ολύμπου. Όλυμπος – Ολυμπισμός. Δεν θα βρείτε ποτέ σε εμένα ούτε στη δουλειά μου καμία κοροϊδευτική διάθεση να υποτιμήσω τον οποιοδήποτε».

Με αφορμή το γεγονός αυτό και συμπαρομαρτούντα του μπήκαμε στη διαδικασία να βρούμε μερικές από τις πολλές αναπαραστάσεις του Μυστικού Δείπνου από την pop κουλτούρα.

Ο σκηνοθέτης της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, Τομά Ζολί, αναγκάστηκε να δικαιολογήσει την έμπνευσή του στο σκετς με τον μπλε θεό Διόνυσο, τον Γάλλο καλλιτέχνη Φιλίπ Κατρίν, αφού κατηγορήθηκε από την Καθολική Εκκλησία ως μια προκλητική παραποίηση του Μυστικού Δείπνου

Δείτε κι ένα σχετικό βίντεο 

The Simpsons

Το επεισόδιο «Thank God It’s Doomsday» από την 16η σεζόν του The Simpsons είναι γεμάτο με θρησκευτικές εικόνες τόσο ιερές όσο και βέβηλες. Βασικά, κυρίως βέβηλες, με τον Ιησού να κρέμεται σε μια κούνια και τον Θεό  και Πατέρα του να μιλάει για ένα «deux ex machina». Το επεισόδιο τελειώνει, ωστόσο, με τον Θεό στον παράδεισό του και όλα καλά στο Σπρίνγκφιλντ, με επίκεντρο το θέαμα μιας ανακαινισμένης ταβέρνας Moe’s (για λίγο έγινε μαγαζί με σούσι) που φιλοξενεί μια σύνθεση που μοιάζει με τον Μυστικό Δείπνο. Ο Barney φαίνεται να είναι η φιγούρα του Ιωάννη εδώ.

Οι Αναλώσιμοι 2, 2012

Κάθε φορά που σκεφτόμαστε θρησκευτικές εικόνες, φιγούρες πολύ πάνω από την κοινή ανθρωπότητα, το πιθανότερο είναι να σκεφτόμαστε κάποια μέλη των Αναλώσιμων (The Expendables) – εξ ου και η παλαβή αλλά πανέξυπνη αφίσα. Ο Sly είναι, φυσικά, μπροστά και στο κέντρο- η μοναχική γυναικεία παρουσία Maggie (Nan Yu) παίρνει τη θέση του John (που ο Dan Brown και άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι κρυφά ένας πίνακας μιας γυναίκας)- ο Gunnar (Dolph Lundgren), που πρόδωσε την ομάδα την προηγούμενη φορά, είναι ο Ιούδας- ο Booker του Chuck Norris παίζει το δεξί χέρι του Peter- ο Lee Christmas του Jason Statham περιορίζεται έτσι σε James Major.

The Sopranos

Το θεμελιώδες γκανγκστερικό δράμα του David Chase όχι μόνο άνοιξε το δρόμο για τα Deadwood, The Wire, Six Feet Under και Game Of Thrones, αλλά και για την επαναλαμβανόμενη τάση των διαφημιστικών φωτογραφιών του τελευταίου δείπνου για τις τηλεοπτικές σειρές του 21ου αιώνα. Φωτογραφημένη από τη θρυλική Άνι Λίμποβιτς, αυτή η φωτογραφία της εγκληματικής οικογένειας του Νιου Τζέρσεϊ κυκλοφόρησε λίγο πριν από τη δεύτερη σεζόν του προγράμματος. Όσον αφορά το σκηνικό, οι θέσεις των χαρακτήρων εξισορροπούν εύστοχα τις δύο πλευρές της ζωής του Tony – στα δεξιά του είναι η οικογένειά του και στα αριστερά του η… άλλη οικογένειά του. Είναι ξεκάθαρο πώς αυτό γίνεται αρκετά περίπλοκο.

Ο μάγειρας, ο κλέφτης, η γυναίκα του και ο εραστής της

Ο μάγειρας, ο κλέφτης, η γυναίκα του και ο εραστής της είναι μια αστυνομική δραματική ταινία τέχνης του 1989 σε σενάριο και σκηνοθεσία του Peter Greenaway, με τους Richard Bohringer, Michael Gambon, Helen Mirren και Alan Howard στους ομώνυμους ρόλους. Διεθνής συμπαραγωγή του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας, η ταινία, η γραφική βία, τα κοστούμια από τον Ζαν Πολ Γκωτιέ και οι γυμνές σκηνές της, καθώς και η πλούσια κινηματογράφηση και ο φορμαλισμός της, έχουν περιχαρακώσει τη ταινία ως ένα είδος από μόνο της.

«Jesus is my Homeboy: Last Supper» – Φωτογραφία του David LaChapelle από το 2003

Όταν ο φωτογράφος μόδας και τέχνης, David LaChapelle, είδε κάποιον να φοράει ένα μπλουζάκι με τίτλο «Jesus is my Homeboy» το 2003, συγκινήθηκε από την απλότητα του μηνύματος. Τον έκανε να αναρωτηθεί ποιοι ήταν οι αρχικοί homeboys του Ιησού (οι δώδεκα απόστολοι) – ή μάλλον, ποιοι θα ήταν αν ο Θεός είχε επιλέξει να ενσαρκωθεί στην Αμερική του 21ου αιώνα αντί για την Παλαιστίνη του πρώτου αιώνα.

Lost 

Στις αρχές Ιανουαρίου του 2010, λίγο πριν αποκαλυφθεί στον κόσμο o τελευταίoς κύκλος της αγαπημένης σειράς Lost, τα περισσότερα από τα επιζώντα μέλη του καστ συγκεντρώθηκαν γύρω από το φτερό ενός αεροπλάνου που λειτουργούσε ως τραπέζι για να κοιτάξουν τον Τζον Λοκ (Terry O’Quinn) με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Γιατί η Ilana, ο κυνηγός επικηρυγμένων, ήταν στην άκρη του τραπεζιού; Η Κλερ επέστρεψε, αλλά γιατί; Ο Σαγίντ βρίσκεται στη θέση του Ιούδα – θα προδώσει τον Λοκ; Είναι ο Λοκ ο Ιησούς; Στο τέλος, δεν είχε σημασία…

Ενδελέχεια

Οι Ενδελέχεια ήταν ελληνόφωνο ροκ συγκρότημα, ενεργοί από το 1991 έως το 2009. Το συγκρότημα έχει μείνει γνωστό ως ένα από τα πιό δυναμικά ροκ σχήματα της εποχής. Η αρχή για τη δημιουργία της μπάντας ξεκίνησε κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν ο Δημήτρης Μητσοτάκης και ο Δημήτρης Λεοντόπουλος, μαθητές γυμνασίου ακόμα, αποφασίζουν τη δημιουργία ενός μουσικού συγκροτήματος. Αυτή η πρώτη μπάντα έληξε στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Στη συνέχεια δημιουργείται ένα άλλο συγκρότημα με το όνομα Άρτεμις από τους Δημήτρη Μητσοτάκη (τύμπανα), Δημήτρης Λεοντόπουλος (φωνή), Γιώργο Κουλούρη (μπάσο), Φάνη Κινατίδη (κιθάρα) και τον Θανάση Σολούκο (πλήκτρα). Τότε γίνεται η πρώτη προσπάθεια, για να δημιουργήσουν τραγούδια με ελληνικό στίχο. Από το 1987 μέχρι το 1990 υπάρχει σιωπή, γύρω από ιστορία του συγκροτήματος, λόγω στρατιωτικών υποχρεώσεων.

Την περίοδο 1990 – 1991 συναντιούνται εκ νέου ο Μητσοτάκης, ο Κουλούρης, ο Κινατίδης, ο Λεοντόπουλος και ο Λάντας, όπου και υπάρχει η διάθεση για να ηχογραφήσουν κάποιο demo. Ο Σωτήρης Λάντας αποχωρεί πολύ σύντομα αφού δεν υπήρχε δυνατότητα για δύο μπάσα στο γκρουπ. Παίρνεται η απόφαση για δεύτερο κιθαρίστα. Ως δεύτερος κιθαρίστας στο γκρουπ έρχεται ο Αντώνης Δημητρίου, ο οποίος ήταν φίλος του Λεοντόπουλου. Κάπου το 1991 ήταν που το γκρουπ ονομάζεται «Ενδελέχεια», όνομα που προέκυψε από μια κουβέντα που είχε ο Δημήτρης Μητσοτάκης με τον φίλο του κοινωνιολόγο Βαγγέλη Κυριακό. Η «βάφτιση» έγινε σε ένα καφενείο των Εξαρχείων.

South Park

Στο τρίτο επεισόδιο της δέκατης τρίτης σεζόν του South Park, ο Τρέι Πάρκερ και το Comedy Central μας έδωσαν το «Margaritaville», μια εκπομπή που σατίριζε τη συνεχιζόμενη παγκόσμια ύφεση και τον τρόπο με τον οποίο η βιομηχανική Δύση έκανε τα πάντα για να τη διορθώσει. Και ιδού, τα LOL έγιναν LOL-ed. Παρουσιάζοντας τον καπιταλισμό (και την οικονομία γενικότερα) ως θρησκεία και κάνοντας τον Κάιλ σωτήρα της, ήταν λογικό να στηθεί η συμμορία σε μια πόζα τύπου Ντα Βίντσι, αλλά γιατί ο Άικ μοιάζει τόσο καταραμένα ευτυχισμένος μόνο ο Θεός ξέρει. Όπως θα περίμενε κανείς – και μάλλον θα ζητούσε αν δεν ήταν έτσι – ο Κάρτμαν βρίσκεται στη θέση του Ιούδα, με το φαγητό να αποτελείται από πίτσα και το σκηνικό να είναι ένα ηλεκτρονικάδικο.

Ιατρικές Υποθέσεις

Οι φανατικοί οπαδοί του House M.D. θα μπορέσουν να το χρονολογήσουν με αρκετή ακρίβεια μετά από μια γρήγορη ματιά. Πρέπει να είναι η τρίτη σεζόν- στην τέταρτη, η Κάμερον και ο Φόρμαν αρνήθηκαν ευγενικά να δουλέψουν άλλο για τον Χάουζ και ο Τσέις απομακρύνθηκε βίαια από την ομάδα. Έξυπνα, το άτομο που βρίσκεται στη θέση του Ιούδα – κατά κάποιο τρόπο – είναι ο Τσέις, ο οποίος τυχαίνει να είναι ο τύπος που απολύει ο Χάουζ. Άλλες υπέροχες μικρές πινελιές είναι τα γάντια του Χάουζ, και το γεγονός ότι κάνει χειρουργείο, το οποίο δικαιολογεί απόλυτα την αλά Ιησού πόζα του.

Ο Αστερίξ ή Οι Περιπέτειες του Αστερίξ

Ο Αστερίξ ή Οι Περιπέτειες του Αστερίξ (γαλλικά: Astérix ή Astérix le Gaulois) είναι γαλλοβελγική σειρά κόμικς γραμμένη από τον Ρενέ Γκοσινί και εικονογραφημένη από τον Αλμπέρ Ουντερζό. Ο Ουντερζό ανέλαβε και τη συγγραφή μετά τον θάνατο του Γκοσινί το 1977. Η σειρά εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο γαλλοβελγικό περιοδικό κόμικς Pilote στις 29 Οκτωβρίου του 1959. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2021, κυκλοφόρησαν 39 τόμοι.

Η σειρά ακολουθεί τα κατορθώματα ενός χωριού ανυπότακτων Γαλατών το 50 π.Χ. που αντιστέκονται στη ρωμαϊκή κατοχή. Μπορούν να το πράξουν με τη βοήθεια ενός μαγικού φίλτρου, που παράγεται από τον δρυΐδη τους, Πανοραμίξ, χρησιμοποιώντας το μαγικό χρυσό δρεπάνι του, το φίλτρο δίνει στον παραλήπτη υπεράνθρωπη δύναμη. Ο πρωταγωνιστής, ο τιμητικός χαρακτήρας Αστερίξ, μαζί με τον φίλο του, Οβελίξ, έχουν διάφορες περιπέτειες. Το τέλος και των δύο ονομάτων σε «-ίξ» (όπως και όλα τα άλλα ψευδογαλατικά ονόματα που τελειώνουν σε «-ίξ» στη σειρά) εννοεί την κατάληξη «-ρίξ» (που σημαίνει «βασιλιάς») που υπάρχει στα ονόματα πολλών αληθινών γαλατικών οπλαρχηγών όπως ο Βερκιγγετόριξ, ο Οργκετόριξ, και ο Ντυμόριξ.

Όλες οι ιστορίες τελειώνουν με τοκλασικό δείπνο-συμπόσιο του χωριού γύρω από ένα τραπέζι.

 Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές (2017)

Το Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές (πρωτότυπος αγγλικός τίτλος: Murder on the Orient Express) είναι ταινία μυστηρίου του 2017 σε σκηνοθεσία από τον Κένεθ Μπράνα από σενάριο του Μάικλ Γκριν, βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του 1943 που γράφτηκε από την Αγκάθα Κρίστι. Πρωταγωνιστεί ο Μπράνα ως ο Ηρακλής Πουαρό, με τους Τομ Μπέιτμαν, Πενέλοπε Κρουζ, Γουίλεμ Νταφόε, Τζούντι Ντεντς, Τζόνι Ντεπ, Τζος Γκαντ, Ντέρεκ Τζάκομπι, Λέσλι Όντομ Τζούνιορ, Μισέλ Φάιφερ, και Ντέιζι Ρίντλεϊ σε δεύτερους κύκλους.

Το Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές έκανε πρεμιέρα στο Ρόγιαλ Άλμπερτ Χολ τις 2 Νοεμβρίου του 2017, και κυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής στις 10 Νοεμβρίου, από την 20th Century Fox. Εισέπραξε πάνω από $351 εκατομμύρια παγκοσμίως, απέναντι από έναν προϋπολογισμό $55 εκατομμυρίων, και έλαβε μικτά σχόλια από τους κριτικούς. Μια συνέχεια, Έγκλημα στον Νείλο, κυκλοφόρησε το 2022, ενώ μια τρίτη ταινία, Μυστήριο στη Βενετία, κυκλοφόρησε το 2023.

Σασμός 

Ο Σασμός είναι ελληνική δραματική τηλεοπτική σειρά, που προβλήθηκε στον Alpha από τις 6 Σεπτεμβρίου 2021 μέχρι τις 8 Ιουλίου 2024. Πρωταγωνιστές της σειράς είναι ο Ορφέας Αυγουστίδης, η Χριστίνα Χειλά – Φαμέλη, η Μαρία Τζομπανάκη, ο Δημήτρης Λάλος και η Μαρία Πρωτόπαππα.