Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η κλιματική κρίση αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση της εποχή μας, ένα ζήτημα που επηρεάζει βαθιά την ψυχολογία και την ευημερία μας, ακόμη και αν δεν το καταλαβαίνουμε. Η ανησυχία για το μέλλον του πλανήτη, οι ακραίες καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με τις φυσικές καταστροφές, αλλά και η σταδιακή εξάντληση των φυσικών πόρων, προκαλούν ένα αίσθημα ανασφάλειας και άγχους, το οποίο δεν προκύπτει μόνο από τις προσωρινές επιπτώσεις του φαινομένου.

Διότι, αυτό που μας επιβαρύνει περισσότερο από όλα είναι η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για την πορεία της κατάστασης, καθώς και η δυσάρεστη συνειδητοποίηση των μακροχρόνιων συνεπειών που θα έχει η κλιματική αλλαγή στην καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων. Αρκεί να σκεφτούμε πως εκατομμύρια άνθρωποι θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις περιοχές τους σε βάθος χρόνου, λόγω των καταστροφικών επιπτώσεων του κλίματος, για να καταλάβουμε πως ίσως ακολουθήσουν σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αυτή η κατάσταση, λοιπόν, είναι που έχει καλλιεργήσει μία νέα μορφή ψυχολογικής δυσφορίας, γνωστή ως «eco anxiety» ή οικολογικό άγχος. Ωστόσο, δεν αφορά μόνο στα άτομα που βρίσκονται σε ευάλωτες περιοχές του πλανήτη, αλλά και σε όσους αντιλαμβάνονται πως διανύουμε μία εξαιρετικά κρίσιμη εποχή για το μέλλον του πλανήτη μας.

Τι είναι το eco anxiety και πώς έχει καθιερωθεί στη σύγχρονη ψυχολογία

Πριν εξηγήσουμε τι ακριβώς είναι το eco anxiety, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως πρόκειται για έναν όρο ο οποίος σχηματίστηκε μέσα στην δεκαετία του 2010, δηλαδή τη στιγμή που η κλιματική κρίση άρχισε να ακούγεται εντονότερα και συχνότερα στον δημόσιο διάλογο.

Σημαντικοί ψυχολόγοι και ερευνητές, όπως ο γεωγράφος και ιδρυτής του Yale Project on Climate Change Communication, Anthony Leiserowitz, αλλά και η καθηγήτρια ψυχολογίας Susan Clayton, έχουν δημοσιεύσεις που εξετάζουν την ψυχολογική επίδραση της κλιματικής κρίσης. Το έργο του Leiserowitz έχει συμβάλει στην αναγνώριση του «climate anxiety», ενώ το έργο της Clayton επικεντρώνεται στις ψυχολογικές επιπτώσεις και τις στρατηγικές διαχείρισης του άγχους.

Ουσιαστικά, ως eco anxiety ορίζεται η έντονη ανησυχία για το μέλλον του πλανήτη, η οποία μπορεί να προκληθεί από ένα φαινόμενο ανάλογο με την κακοκαιρία Daniel, από την καθημερινή ενημέρωση γύρω από την περιβαλλοντική απειλή, από το γεγονός πως ένα άτομο κατοικεί σε μία περιοχή που επηρεάζεται άμεσα από την κλιματική κρίση.

Το ερώτημα είναι, λοιπόν, πώς θα μπορέσουμε να διαχειριστούμε το eco anxiety;

Κι όμως, μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε, αρκεί να επενδύσουμε σε δραστηριότητες που μας βοηθούν να ανακτήσουμε την ελπίδα μας. Για παράδειγμα, μπορούμε να συμμετέχουμε σε οργανώσεις και δράσεις που προασπίζουν το περιβάλλον, καθώς έτσι θα γνωρίσουμε κι άλλα άτομα που έχουν τους ίδιους προβληματισμούς με εμάς. Μπορούμε να περνάμε περισσότερο χρόνο στη φύση, κάνοντας βόλτες ή φροντίζοντας τον κήπο μας. Αυτή η επαφή μας βοηθά να χαλαρώσουμε και επιφέρει μία ανακούφιση. Επίσης, καλό θα ήταν να αποφεύγουμε το άσκοπο scrolling στα social media, διότι μας… βομβαρδίσει με δυσάρεστες ειδήσεις, οι οποίες έχουν τις ανάλογες επιπτώσεις στη διάθεσή μας.

Headlines