Η Lisa Fraser είναι μόλις 30 χρονών, χωρίς δουλειά και αυτές τις ημέρες σχεδιάζει τις διακοπές της.

Η Lisa πέρυσι ταξίδεψε στην Ταϊπέι, τη Βουδαπέστη και τη Νέα Υόρκη. Όπως λέει μαζί με την αναζήτηση νέας εργασίας, αναζητά και τον επόμενο προορισμό διακοπών.

«Βλέπω τα χρήματα στις διακοπές σαν αυτά της Monopoly. Δεν υπάρχει προϋπολογισμός. Δεν θα στερηθώ ποτέ αυτό που θέλω στις διακοπές», δηλώνει η ίδια.

Σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 από την ιστοσελίδα χρηματοοικονομικών θεμάτων WalletHub, το 25% των Αμερικανών λένε ότι αξίζει να βγουν χρεωμένοι για να απολαύσουν καλές διακοπές.

Η πλειοψηφία αυτών το κάνουν χρεώνοντας τα έξοδα ταξιδιού σε πιστωτική κάρτα.

Από «προαιρετικό» σε «προτεραιότητα»

Η Elizabeth Currid-Halkett είναι η συγγραφέας του βιβλίου «The Sum of Small Things: A Theory of the Aspirational Class» και καθηγήτρια Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Πιστεύει ότι η τρέχουσα τάση να θεωρείται το ταξίδι από «προαιρετικό» σε «προτεραιότητα» ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 2000 και αυξήθηκε μετά την πανδημία.

«Αισθάνονται ότι τους οφείλεται κάτι και ότι η γενιά τους έχει αδικηθεί»

«Δεν θα μπορούσαμε να το προβλέψουμε, τον τρόπο που η πανδημία επηρέασε διαφορετικές γενιές με διαφορετικούς τρόπους, αλλά η ιδέα ότι οι φίλοι μας έχουν σημασία, η ζωή έχει σημασία, πόσο σημαντικό είναι να ζούμε μια καλή ζωή, αυτό οδήγησε σε μια αλλαγή στον τρόπο που οι άνθρωποι ξοδεύουν τα χρήματά τους», εξηγεί.

«Doomspending»

Ο Alex King, ιδρυτής της ιστοσελίδας Generation Money, χρησιμοποιεί τη λέξη «doomspending» για να περιγράψει το φαινόμενο.

«Αισθάνονται ότι τους οφείλεται κάτι και ότι η γενιά τους έχει αδικηθεί», λέει. «Πιστεύουν ότι το χρέος στην πιστωτική κάρτα δεν είναι τόσο επικίνδυνο. Δεν ενδιαφέρονται τόσο πολύ να μην χρεωθούν», λέει ο King.

Προσθέτει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αλλάξει τον τρόπο που πολλοί άνθρωποι σκέφτονται για τα ταξίδια. Οι ψηφιακοί νομάδες, οι influencers και οι δημιουργοί περιεχομένου κάνουν να φαίνεται ότι το να ταξιδεύεις συνέχεια είναι προσιτό για όλους.

Η Fraser συμφωνεί ότι ο φόβος μήπως χάσει κάτι (FOMO) παίζει μεγάλο ρόλο στις αποφάσεις της, καθώς μισεί να νιώθει ότι μένει εκτός όταν οι φίλοι της πηγαίνουν κάπου διακοπές χωρίς αυτήν. Επίσης, προσπαθεί να επισκέπτεται καταστήματα, καφετέριες και άλλα μέρη που έχει δει στο Διαδίκτυο.

«Αγόρασε τώρα, πλήρωσε αργότερα»

Ενώ ορισμένοι άνθρωποι μπορεί απλώς να χρεώσουν μια ακριβή πτήση σε πιστωτική κάρτα και να την εξοφλήσουν αργότερα, άλλοι μπορούν να εγγραφούν σε προγράμματα δόσεων.

Αυτές οι υπηρεσίες «αγοράζω τώρα, πληρώνω αργότερα» γίνονται δεκτές από μια σειρά αεροπορικών εταιρειών, όπως η United, η American και η Delta, αλλά ο King πιστεύει ότι μπορεί να είναι ληστρικές.

«Δεν θέλω να μιλήσω για μοίρα ή κάτι τέτοιο, αλλά αν είναι γραφτό να πάρω σπίτι, ξέρω ότι θα πάρω σπίτι, οπότε δεν αγχώνομαι γι’ αυτό»

«Υπάρχουν άνθρωποι που χρεώνονται απερίσκεπτα, αλλά αρχίζουν να το διαχειρίζονται με την πάροδο του χρόνου και το εισόδημά τους αρχίζει να αυξάνεται. Αν είναι λίγο πιο αυστηροί ως προς τον τρόπο με τον οποίο το ελέγχουν, μπορεί να είναι μια χαρά. Υπάρχει όμως μια ομάδα ανθρώπων που συνηθίζουν να χρεώνονται. Το καταλαβαίνουν όταν αρχίζουν να σκέφτονται την αγορά ενός σπιτιού. Δεν είναι μόνο το εισόδημά σας που μετράει, είναι και τα χρέη σας», σημειώνει μιλώντας στο CNN.

«Αν πρόκειται να πάρω σπίτι, θα πάρω σπίτι. Θα τα καταφέρω»

Οι οικονομικές εμπειρίες της Fraser περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών συνηθειών. Σε μια περίπτωση, μετακόμιζε από ένα διαμέρισμα και άφησε τον ιδιοκτήτη να κρατήσει την εγγύηση αντί να πληρώσει το ενοίκιο του επόμενου μήνα, ώστε να έχει μετρητά στο χέρι για να τα ξοδέψει σε ένα ταξίδι με τους φίλους της. Επίσης, της έδωσαν χρήματα οι γονείς της και χρέωσε αντικείμενα σε πιστωτική κάρτα στο Χονγκ Κονγκ, την οποία σταμάτησε να πληρώνει όταν επέστρεψε στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όσον αφορά τα μακροπρόθεσμα σχέδιά της, δεν είναι ακόμη σίγουρη για το τι θα συμβεί, αν και στόχος της είναι να επιστρέψει στο Χονγκ Κονγκ, όπου ζούσε πριν απολυθεί από τη δουλειά της ως καθηγήτρια αγγλικών πέρυσι.

«Τελικά, αν πρόκειται να πάρω σπίτι, θα πάρω σπίτι. Θα τα καταφέρω. Δεν θέλω να μιλήσω για μοίρα ή κάτι τέτοιο, αλλά αν είναι γραφτό να πάρω σπίτι, ξέρω ότι θα πάρω σπίτι, οπότε δεν αγχώνομαι γι’ αυτό».