Γονιμότητα: Πώς την προστατεύουμε από νωρίς

Η γονιμότητα και η προστασία της από νεαρή ηλικία, ακόμα κι όταν δεν θεωρούμε ότι είναι η κατάλληλη περίοδος να γίνουμε γονείς, αφορά τόσο τις γυναίκες όσο και τους άντρες. Κι αυτό γιατί η διατήρησή της σε καλή κατάσταση είναι ένα δώρο που κάνουμε στον εαυτό μας και μια σημαντική προϋπόθεση για να καταφέρουμε να αποκτήσουμε παιδί στο μέλλον.

Γονιμότητα: Τι µπορούµε να κάνουµε για να την αυξήσουµε

Για να έχουμε περισσότερες πιθανότητες απόκτησης παιδιού όταν το επιθυμήσουμε και όταν κρίνουμε ότι οι συνθήκες είναι οι κατάλληλες, είναι σκόπιμο να πάρουμε από πριν κάποια μέτρα. Σε αυτό το πλαίσιο, καλό είναι να:

Διατηρούμε υγιές βάρος

Τα υπερβολικά πολλά όπως και τα υπερβολικά λίγα κιλά –καθώς τα οιστρογόνα, οι ορμόνες που είναι συνυφασμένες με τη γυναικεία γονιμότητα, αποθηκεύονται στο λίπος– μπορεί να εμποδίζουν την καλή ωορρηξία αλλά και τη διατήρηση τακτικών και γόνιμων κύκλων.

Είμαστε προσεκτικοί όσον αφορά τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Χρησιμοποιώντας πάντα προφυλακτικό στις επαφές μας. Λοιμώξεις όπως τα χλαμύδια και η γονόρροια είναι από τους λόγους που θα δημιουργήσουν προβλήματα στη μελλοντική μας γονιμότητα.

Επιλέγουμε τις κατάλληλες συνθήκες εργασίας μας ώστε να μην επιβαρύνεται η γονιμότητα

Οι βάρδιες, ειδικά οι νυχτερινές, αλλά και τα πολλά ταξίδια, κυρίως τα αεροπορικά, μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των ορμονών μας, αυξάνοντας κατά συνέπεια τον κίνδυνο επίπτωσης στη γονιμότητά μας.

Ελέγχουμε το άγχος μας

Το οποίο είναι πιθανό να μας εμποδίσει να επιτύχουμε μια εγκυμοσύνη. Το στρες αυξάνει την προλακτίνη των γυναικών, κι εκείνη με τη σειρά της επιδρά αρνητικά στη γονιμότητα. Πολλές γυναίκες άλλωστε κατάφεραν να μείνουν έγκυοι όταν χαλάρωσαν ή ξεκουράστηκαν. Αντίστοιχα, το στρες επηρεάζει και την ποιότητα του σπέρματος, κι έτσι συχνά δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Στη διαχείριση του άγχους, μπορούν να μας βοηθήσουν ο διαλογισμός, οι βαθιές αναπνοές, η γιόγκα, η ψυχοθεραπεία και άλλες δραστηριότητες που μας ευχαριστούν και μας ηρεμούν.

Τι πρέπει να αποφεύγουμε πάση θυσία

• Το κάπνισμα συνδέεται με χειρότερη γονιμότητα. Γερνά τις ωοθήκες και, κατ’ επέκταση, την ποιότητα των ωαρίων πολύ νωρίτερα. Αν καπνίζουμε, λοιπόν, συνιστάται να προσπαθήσουμε σοβαρά να το κόψουμε.
• Όταν προσπαθούμε να συλλάβουμε, περιορίζουμε ή, καλύτερα, σταματάμε ολοκληρωτικά το αλκοόλ. Η μεγάλη κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών σχετίζεται με μείωση της ποιότητας της ωορρηξίας.
• Ελαττώνουμε την καφεΐνη. Μπορούμε να πίνουμε το πολύ μέχρι δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα, ποσότητα που δεν φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα σύλληψης.
• Δεν γυμναζόμαστε πολύ σκληρά ή για πολλή ώρα. Στις γυναίκες με υγιές βάρος, η υπερβολική άσκηση μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ωορρηξία και να μειώσει τα επίπεδα της προγεστερόνης, γνωστής και ως ορμόνης της μητρότητας.
• Δεν ερχόμαστε σε επαφή με τοξικές ουσίες. Τέτοιες υπάρχουν, για παράδειγμα, στα προϊόντα καπνού ή τα πλαστικά, αλλά μπορεί να εισέλθουν στον οργανισμό και λόγω της μόλυνσης του αέρα και του περιβάλλοντος.

Για την υγεία του σπέρματος

Η παχυσαρκία, η υπερκατανάλωση αλκοόλ, το στρες, το κάπνισμα, η έκθεση στη ρύπανση και την ακτινοβολία, τα φυτοοιστρογόνα (ορμόνες που περιέχονται σε υψηλή συγκέντρωση στη σόγια, στην μπίρα, στο κρασί, στον καφέ και στους ξηρούς καρπούς) και η χρήση στεροειδών –συχνά από νέους άντρες που είναι αθλητές και θέλουν να αυξήσουν τη μυϊκή τους κατατομή– αποτελούν παράγοντες που έχει βρεθεί ότι είναι επιβαρυντικοί για το σπέρμα.

Είναι πολύ σημαντικό επίσης οι άντρες να αποφεύγουν την πολύ μεγάλη θερμότητα στην περιοχή του οσχέου –π.χ., να μην έχουν το laptop στα πόδια τους ή να μην κάνουν πολύ ζεστά μπάνια– αλλά και την πολύ μεγάλη πίεση στην ίδια περιοχή – π.χ., να μην οδηγούν για πολλές ώρες ή να μη φορούν στενά εσώρουχα και παντελόνια.

Ένα πλήρες  τσεκάπ

Οι προληπτικές ιατρικές εξετάσεις είναι εξίσου καθοριστικές για την επίτευξη μιας εγκυμοσύνης. Κι αυτό γιατί υπάρχουν πολλά θέματα υγείας που μπορούν να επηρεάσουν τη γονιμότητά μας και να μην ξέρουμε καν ότι μας αφορούν. Ενδεικτικά, τέτοια θα μπορούσαν να είναι ο διαβήτης τύπου 2, η υψηλή αρτηριακή πίεση ή τα μη διαγνωσμένα προβλήματα του θυρεοειδή.

Γονιμότητα: Η ιδανική διατροφή

Για τους άντρες

Υπάρχουν κάποια διατροφικά στοιχεία που μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση του σπέρματος και να βελτιώσουν την ποιότητα και την κινητικότητά του. Έτσι, καλό είναι οι άντρες να προτιμούν τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνες Β12 (βρίσκεται στις ζωικές τροφές, και κυρίως στα χτένια, στο συκώτι αρνιού, στο χταπόδι και στη σουπιά), Ε (βασικό συστατικό του ελαιολάδου) και C (συναντάται στα εσπεριδοειδή, στο ακτινίδιο, στη φράουλα, στην πιπεριά και στην ντομάτα) καθώς και σε σελήνιο (υπάρχει στον μπακαλιάρο και στο συκώτι γαλοπούλας και κοτόπουλου).

Για τις γυναίκες

Όσον αφορά τη γυναικεία γονιμότητα, φαίνεται να είναι πολύ βοηθητική η βιταμίνη Β6, την οποία βρίσκουμε σχεδόν σε όλα τα τρόφιμα, αλλά κυρίως στην πατάτα, στα όσπρια, στο κρέας, στο συκώτι, στα λαχανικά και στα δημητριακά.

Για τους άντρες και τις γυναίκες

Τη γονιμότητα και των δύο φύλων μπορούν να ωφελήσουν τα ω-3 και τα ω-6 λιπαρά οξέα (υπάρχουν στα ψάρια και τα φυτικά έλαια), το πολύ σημαντικό φυλλικό οξύ (βασικές πηγές του είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αλλά περιέχεται και σε ειδικά συμπληρώματα τα οποία συνιστώνται σε γυναίκες που σχεδιάζουν να μείνουν έγκυοι, καθώς και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης) και ο ψευδάργυρος (τον βρίσκουμε στα στρείδια, στο ταχίνι, στον πασατέμπο, στο σουσάμι και στο μοσχαρίσιο συκώτι).

Είναι πολύ σηµαντικό τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες να επισκεπτόµαστε το γυναικολόγο µας ή τον ουρολόγο µας αντίστοιχα όταν µας απασχολεί κάποιο πρόβληµα που σχετίζεται µε το ουρογεννητικό µας σύστηµα.

Αν ένα ζευγάρι προσπαθεί για ένα χρόνο µε ελεύθερες και τακτικές επαφές να πετύχει µια εγκυµοσύνη και δεν τα καταφέρνει, τότε θα πρέπει να διερευνήσει το ενδεχόµενο να υπάρχει κάποιο θέµα υπογονιµότητας.

Ένας παράγοντας ο οποίος είναι απόλυτα συνυφασµένος µε τη γονιµότητα –ειδικά στην περίπτωση των γυναικών– και στον οποίο είναι αδύνατον να επέµβουµε είναι η ηλικία καθώς, όσο µεγαλώνουµε, µειώνονται οι πιθανότητες µιας εγκυµοσύνης.

Ευχαριστούμε τον Κωνσταντίνο Ι. Πριονιστή, μαιευτήρα-χειρουργό γυναικολόγο, για τη συνεργασία.

Πηγή: Vita