Εργάτες γης χωρίς χαρτιά – Οι σύγχρονοι σκλάβοι στην Ιταλία της μεταφασίστριας Τζόρτζια Μελόνι

Όπως κάθε ημέρα τα τελευταία δύο χρόνια, έτσι και στις 17 Ιουνίου ο 31χρονος Σατνάμ Σινγκ από το Παντζάμπ της Ινδίας δούλευε για μια χούφτα ευρώ κάτω από τον καυτό ήλιο σε χωράφια στην άτυπη νέα πατρίδα του, την Ιταλία, ένας από τους εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες γης χωρίς χαρτιά.

Παράτυπος μετανάστης, αναζήτησε εκεί μαζί με τη σύζυγό του ένα καλύτερο μέλλον.

Η ιστορία του έμελε ωστόσο να γίνει εκείνη την ημέρα πρωτοσέλιδο με τον πιο τραγικό τρόπο.

Σε μια περίοδο αιχμής της συγκομιδής, το πόστο του Σατνάμ Σινγκ ήταν σε μια μηχανή που κάλυπτε με πλαστική μεμβράνη πακέτα από φρεσκοκομμένα λαχανικά, στο αγρόκτημα που εργαζόταν, στη Λατίνα, λίγο έξω από τη Ρώμη.

Σε ένα φρικτό εργατικό ατύχημα, του κόπηκε το χέρι.

Αντί όμως ο εργοδότης του να φροντίσει για την άμεση διακομιδή σε νοσοκομείο, ανέθεσε σε συνεργάτες του να φορτώσουν τον αδήλωτο εργάτη σε ένα όχημα και να τον παρατήσουν αιμόφυρτο έξω από το αγροτόσπιτό του.

Παράτησαν το κομμένο χέρι του πρόχειρα πάνω σε ένα καφάσι.

Χρειάστηκε να περάσει μιάμιση ώρα αφότου η σύζυγός του ειδοποίησε τις αρχές, μέχρι να του παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες και να μεταφερθεί εσπευσμένα με ελικόπτερο σε νοσοκομείο της Ρώμης.

Εκεί ξεψύχησε δύο ημέρες μετά.

Δεν πέθανε μόνο από την ακατάσχετη αιμορραγία.

Αιτία πάνω από όλα είναι η βάρβαρη -συστημική και μη- αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή.

Δεν αφορά εξάλλου μόνο τον Ιταλό εργοδότη του -ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες για ανθρωποκτονία από αμέλεια- αλλά και τις ιταλικές αρχές.

Η κυβέρνηση της μεταφασίστριας Τζόρτζια Μελόνι έχει πλήρη επίγνωση του τι ακριβώς συμβαίνει με την «μαύρη» εργασία και την αδυσώπητη εκμετάλλευση -και δη μεταναστών χωρίς χαρτιά- στην Ιταλία.

Κάνει όμως βολικά τα στραβά «μάτια» στον ανθίζοντα κλάδο της παραοικονομίας και της ανθρώπινης εκμετάλλευσης, ενόσω στο προσκήνιο υιοθετεί όλο και πιο σκληρή θέση στο μεταναστευτικό.

«Δικαιοσύνη για τον Σατνάμ Σινγκ» αναγράφεται στο πλακάτ, σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας εργατών γης στη Λατίνα, που οργάνωσε το ιταλικό συνδικάτο CGIL (REUTERS/Stringer)

Καν’ το όπως η μαφία

Το περιστατικό με τον Σατνάμ Σινγκ δεν ήταν άλλο ένα εργατικό δυστύχημα στα χωράφια και τους οπωρώνες της Ιταλίας. Φυσικά, όχι μόνο αυτής…

Είναι μια επαναλαμβανόμενη ιστορία φρίκης, με διαφορετικούς κάθε φορά πρωταγωνιστές.

Θάνατοι τρομεροί σε συνθήκες από μόνοι τους, που έχουν ως κοινό παρονομαστή τον τοξικό ρατσισμό, μια ανεξέλεγκτη παραβατικότητα και εν τέλει την απαξίωση της ανθρώπινης ζωής.

Είναι συχνό φαινόμενο στα εύφορα εδάφη της Λατίνα.

Η περιοχή με τις μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και τις φάρμες δεν είναι καν απομακρυσμένη.

Απέχει περίπου 50 χιλιόμετρα από το κέντρο της Ρώμης και τα κέντρα εξουσίας και ελέγχου.

Βρίσκεται κάτω από τη «μύτη» της κυβέρνησης, τουτέστιν.

Όμως αυτό δεν αποτρέπει το διαβόητο Capolarato.

Ευρέως διαδεδομένη πρακτική στην Ιταλία, στους τομείς της γεωργίας και των κατασκευών, αφορά στην εγκληματική εκμετάλλευση φθηνού εργατικού δυναμικού.

Αν και αποτελεί ποινικό αδίκημα, ανθεί.

Βασισμένη σε μεσάζοντες, οι οποίοι συνδέονται πρωτίστως με τη μαφία, συνίσταται στη «στρατολόγηση» εργατών από τις τάξεις των παράτυπων μεταναστών και ενίοτε από τα πιο φτωχά στρώματα της κοινωνίας.

Ανά πόλεις και ανά περιοχές, τους μαζεύει με φορτηγά από συγκεκριμένα σημεία συνάντησης ο αρχηγός της τοπικής συμμορίας, συνήθως τα ξημερώματα.

Στη συνέχεια, κάνει διανομές στα χωράφια για εργασία χωρίς σύμβαση ή έστω υποτυπώδη μέτρα ασφαλείας.

Ελάχιστοι έχουν βίζα «εποχικής εργασίας» σε χαμηλά αμειβόμενους τομείς, όπως η γεωργία.

Οι περισσότεροι, όπως ο Σατνάμ, έρχονται παράτυπα στη χώρα και αποτελούν τα πιο ευάλωτα θύματα στα χέρια των εκμεταλλευτών. Διακινητών και εργοδοτών.

Οι τελευταίοι έχουν κοινή προσφώνηση. Τους φωνάζουν «Padrone». Ελληνιστί «αφεντικό».

Δεν είναι όλοι της ίδιας φάρας.

Όμως πολλοί λειτουργούν με όρους σύγχρονης δουλείας.

Παρακρατούν από εργάτες έγγραφα, για να να διασφαλίσουν ότι δεν θα φύγουν από τα χωράφια.

Τους πληρώνουν μπιρ παρά για ατελείωτες ώρες εργασίας κάτω από τον ήλιο, χωρίς νερό, φαγητό και διαλείμματα.

Τους απειλούν ότι εάν διαμαρτυρηθούν θα τους παραδώσουν στην αστυνομία.

Εργάτες, στην πλειονότητά τους μετανάστες, κατά την περίοδο συγκομιδής σε χωράφια της Ιταλίας (REUTERS/Tony Gentile)

Εργάτες γης: μια σύγχρονη σκλαβιά

Μια ηλιόλουστη ημέρα στα τέλη του Ιούνη, στον απόηχο του σοκ από τον φρικαλέο θάνατο του Σατνάμ και εν μέσω της συγκομιδής, οι περισσότεροι εργάτες γης -και δη όσοι είναι μετανάστες από την Ινδία- δεν εμφανίστηκαν για δουλειά στα χωράφια της Λατίνα.

Είχαν κηρύξει μια σπάνια απεργία, συμμετέχοντας σε πορεία διαμαρτυρίας προς το κέντρο της πόλης.

Φώναζαν συνθήματα, όπως «δώστε άδειες» και «τακτοποίηση των παράνομων μεταναστών».

Υπό άλλες συνθήκες, αυτό θα είχε εξοργίσει τα «αφεντικά». Αυτή τη φορά, ωστόσο, δεν έβγαλαν κιχ.

Αφενός γιατί το Caporalato έχει απαγορευτεί από το 2016 -αφορμή τότε αποτέλεσε ο θάνατος μιας Ιταλίδας εργάτριας γης, λόγω καρδιακής προσβολής κι έπειτα από συνεχείς 12ωρες βάρδιες στη συλλογή και διαλογή σταφυλιών.

Αφετέρου γιατί κανείς στην πραγματικότητα δεν πιστεύει ότι θα αλλάξει πράγματι κάτι στην παράνομη αυτή πρακτική.

Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, εκτιμάται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 230.000 άτομα που απασχολούνται με καθεστώς «μαύρης εργασίας», θύματα αδίστακτων συμμοριών και επιχειρηματιών.

Περίπου 55.000 εξ αυτών είναι γυναίκες.

Εργάζονται χωρίς συμβάσεις και υπό εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες σε χωράφια, οπωρώνες, θερμοκήπια και αμπέλια, που βρίσκονται διάσπαρτα σε ολόκληρη τη χώρα.

Πρόσφορο έδαφος προφανώς δημιουργεί η απραξία των ελεγκτικών μηχανισμών, η απουσία επιθεωρήσεων εργασίας και  παρεμβάσεων των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, των τοπικών ή και των κεντρικών αρμόδιων αρχών.

Στην κινητοποίηση στη Λατίνα, πολλοί από τους συγκεντρωμένους κατήγγειλαν το γεγονός ότι ενώ αναγκάζονται να ζουν παράνομα στην Ιταλία, συμβάλλουν ως εργαζόμενοι -και δη «μαύρα» και υποαμειβόμενοι- στην ανάπτυξή της.

Το αίτημά τους, κοινό.

Θέλουν να νομιμοποιηθούν. «Αν γίνουμε φορολογούμενοι, θα συνεισφέρουμε περισσότερο», ανέφερε ένας.

Όμως αυτοί οι σύγχρονοι σκλάβοι παραμένουν συστημικά αόρατοι.

Βγαίνουν παροδικά από την αφάνεια, όταν κάποιος από αυτούς τραυματίζεται σοβαρά ή πεθαίνει.

«Ο θάνατος του Σατνάμ Σινγκ ήταν φρικτός και απάνθρωπος», σχολίασε στην ιταλική Βουλή η Τζόρτζια Μελόνι.

Αν και δεν ανακοίνωσε τη λήψη μέτρων, καταχειροκροτήθηκε.