Γιατί να μην «ταρακουνήσουμε» τους Ολυμπιακούς Αγώνες; – Σκάκι, smartphones και… μαγειρική

Δύο τύποι ανθρώπων παρακολουθούν τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 στο Παρίσι: στο ένα στρατόπεδο βρίσκονται εκείνοι που πιστεύουν, ότι η προσθήκη αυτού που η γενιά X συνηθίζει να αποκαλεί «breakdance» στα ολυμπιακά αθλήματα προσβάλλει τους νόμιμους αθλητές και προμηνύει κοινωνική κατάρρευση, ενώ στο άλλο στρατόπεδο βρίσκονται οι… υπόλοιποι από εμάς.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, όπως όλες οι συλλογικές τελετουργίες, βασίζονται στην παράδοση. Διατηρούν όμως τη σημασία τους και ανανεώνουν την ενέργειά τους μέσα από την καινοτομία και τον πειραματισμό.

Οι φετινοί Αγώνες στο Παρίσι κέρδισαν σταθερά ποσοστά τηλεθέασης, εν μέρει λόγω καινοτομιών που θα έμοιαζαν παράξενες πριν από μερικές δεκαετίες, όπως το σερφ στην Ταϊτή και το σκέιτμπορντ στην Place de la Concorde.

Αλλά καθώς η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, τα 200 και πλέον συμμετέχοντα έθνη και όλοι εμείς οι φίλαθλοι του αθλητισμού αναλογιζόμαστε τους Αγώνες του 2028 στο Λος Άντζελες, έχουμε την ευκαιρία να σκεφτούμε ευρύτερα και ίσως να φέρουμε αυτό το θέαμα πιο ολοκληρωμένα στον 21ο αιώνα, προτείνει η αμερικανική εφημερίδα Washington Post.

Οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν ωριμάσει από τις «μάχες» ωμής δύναμης του 1896 στην Ελλάδα, όταν οι οικονομίες των 14 χωρών που συμμετείχαν στηρίζονταν στο ισοδύναμο του να «καρφώνεις» τύπους σε ένα χαλί ή να σηκώνεις μια τεράστια μπάρα.

Κατά τα επόμενα 120 χρόνια, οι Αγώνες εξελίχθηκαν: Οι γυναίκες συμμετείχαν το 1900, οι αξιωματούχοι ενέκριναν δημοφιλή ομαδικά αθλήματα στα μέσα του 20ού αιώνα, όπως το μπάσκετ και το βόλεϊ, και τα αγωνίσματα που απαιτούν φινέτσα και ομορφιά έγιναν βασικοί πυλώνες – από την καλλιτεχνική κολύμβηση έως τη ρυθμική γυμναστική.

Ωστόσο, οι σημερινοί Αγώνες δεν αντικατοπτρίζουν πλήρως το πόσο έχει αλλάξει ο κόσμος. «Γιατί λοιπόν να μην εισαγάγουμε πιο σύγχρονα αγωνίσματα, να συγκεντρώσουμε πιο ποικίλες ομάδες και να εμπλέξουμε περισσότερο κόσμο ως συμμετέχοντες;», διερωτάται η Washington Post.

Νέα αθλήματα και διαγωνισμοί

Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κερδίζουν πλέον τα προς το ζην λιγότερο με την πλάτη τους και περισσότερο με το μυαλό τους, βασιζόμενοι στην αιχμηρή λογική και τη δημιουργική σκέψη. Τι θα λέγατε λοιπόν να δούμε ποιος είναι ο καλύτερος σε αυτό;

Μια ιδέα είναι ένας διαγωνισμός όπως οι προκλήσεις που αφορούν στα ηλιακά αυτοκίνητα, που είναι δημοφιλείς σε πολλά προγράμματα μηχανικής σε σχολεία και πανεπιστήμια. Ομάδες μικτών τεχνολογικών ομάδων θα μπορούσαν να λάβουν ένα σχέδιο μήνες πριν και στη συνέχεια να φτάσουν στους Αγώνες, για να συγκρίνουν το δημιούργημα της ομάδας τους με εκείνα άλλων εθνών σε μια επίσημη ολυμπιακή πίστα αγώνων.

Θα ήταν ένας διαγωνισμός – όπως εκείνος των μαθηματικών – που θα βασιζόταν σε συμπαίκτες με εξυπνάδα, δεξιότητες και δημιουργικότητα και κάποιοι θα έπρεπε να είναι και παραδοσιακοί αθλητές.

Ή τι θα λέγατε για το ολυμπιακό σκάκι; Κι όμως, η Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία προωθεί την ιδέα εδώ και δεκαετίες. Το 1999, η ΔΟΕ, της οποίας οι δαιδαλώδεις κανόνες και διαδικασίες καθορίζουν ποιοι αγώνες αξίζουν μετάλλια, υποχώρησε και τελικά αναγνώρισε το σκάκι ως επίσημο άθλημα.

Όμως, η ΔΟΕ δεν είναι πρόθυμη να συμπεριλάβει το σκάκι στους ίδιους τους Αγώνες, παρόλο που είναι εκπληκτικά απαιτητικό σωματικά. Κορυφαίοι σκακιστές, όπως ο Magnus Carlsen, επιστρατεύουν διατροφολόγους και προσωπικούς γυμναστές για να διατηρήσουν την αντοχή τους.

Ωστόσο, η επιλογή της Washington Post χρυσού μεταλλίου για ένα νέο, πιο σύγχρονο ολυμπιακό αγώνισμα θα δοκίμαζε την αντοχή, την ευκινησία, τη στρατηγική και την εφευρετικότητα, καθώς και την ικανότητα να αντέχει κανείς την πίεση και τη ζέστη: το μαγείρεμα!

Εξάλλου, το φαγητό ενώνει τους ανθρώπους περισσότερο και από τα αθλήματα! Και η παγκόσμια άνοδος των εκπομπών μαγειρικής τα τελευταία 20 χρόνια, αποδεικνύει ότι το να βλέπεις κάποιον να μαγειρεύει ρύζι jollof ή να ψήνει μοσχάρι Wagyu είναι εξίσου συναρπαστικό με το να βλέπεις κάποιον να βουτάει από εξέδρα 10 μέτρων ή να περνάει τη γραμμή τερματισμού σε αγώνα δρόμου.

Ο γαστρονομικός κόσμος προσφέρει ήδη τους δικούς του κορυφαίους διαγωνισμούς, όπως ο Bocuse d’Or. Αλλά η ολυμπιακή μαγειρική θα ήταν πιο υψηλού προφίλ και για τις μάζες, με πιο ποικίλες προκλήσεις και ευρύτερη εκπροσώπηση των εθνών.

Φανταστείτε ένα τουρνουά στο οποίο οι χώρες στέλνουν τους τρεις καλύτερους σεφ τους, για να διαγωνιστούν με τους τρεις καλύτερους από άλλα έθνη. Θα ήταν – εκτός των άλλων – και τηλεοπτικό χρυσάφι.

Νέες ομάδες και… ηλικίες;

Σκεφτείτε ξανά τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 στην Ελλάδα. Το προσδόκιμο ζωής, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, ήταν κάτω από 50 ετών στις περισσότερες χώρες της Δύσης.

Έκτοτε, η μέση διάρκεια ζωής έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Οι άνθρωποι παραμένουν σωματικά και πνευματικά δραστήριοι περισσότερο από κάθε άλλη φορά στην ιστορία. Οι ολυμπιακές ομάδες θα μπορούσαν να αντανακλούν καλύτερα αυτές τις θεαματικές βελτιώσεις στη μακροζωία και την υγεία.

Για παράδειγμα, μερικά από τα πιο συναρπαστικά ολυμπιακά αγωνίσματα είναι οι σκυταλοδρομίες στίβου και κολύμβησης, σε τέτοιο βαθμό που το 2021, στους Αγώνες του Τόκιο, οι υπεύθυνοι εισήγαγαν σκυταλοδρομίες μεικτών φύλων. Τι θα γινόταν αν οι Ολυμπιακοί Αγώνες παρουσίαζαν ομάδες σκυταλοδρομίας μεταξύ των γενεών;

Η ΔΟΕ θα μπορούσε να επιλέξει μερικά αγωνίσματα – ας πούμε, τη σκυταλοδρομία κολύμβησης 4Χ200 μέτρων ελεύθερο και τη σκυταλοδρομία στίβου 4Χ400 μέτρων – και να δώσει στους φιλάθλους την ευκαιρία να δουν αθλητές όλων των ηλικιών.

Οι τέσσερις συμμετέχοντες σε αυτές τις σκυταλοδρομίες θα προέρχονταν ο καθένας από μια ξεχωριστή ηλικιακή κατηγορία: ένας αθλητής που δεν είναι μεγαλύτερος από 20 ετών, ένας άλλος μεταξύ 20 και 39 ετών, ένας τρίτος που είναι μεταξύ 40 και 59 ετών και ένας τέταρτος που είναι 60 ετών και άνω.

Η κυριολεκτική παράδοση της σκυτάλης θα γινόταν η μεταφορική παράδοση της δάδας, καταρρίπτοντας τα στερεότυπα που βασίζονται στην ηλικία, συνδέοντας τους αθλητές μεταξύ των γενεών και εμπνέοντας τους θεατές, μικρούς και μεγάλους.

Νέοι συμμετέχοντες

Στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ξεκίνησαν οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, μόνο το 8% των αμερικανικών νοικοκυριών διέθετε ηλεκτρικό ρεύμα – ακόμα λιγότερο στις άλλες χώρες. Σήμερα, περισσότεροι από 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο διαθέτουν ένα smartphone – έναν υπερυπολογιστή με μπαταρία, ικανό να επικοινωνεί με οποιονδήποτε στον πλανήτη, ο οποίος χωράει στην τσέπη. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει τις δυνατότητες αυτής της τεράστιας μεταμόρφωσης.

Φανταστείτε αν οι επόμενοι Αγώνες καλούσαν όλους αυτούς τους ανθρώπους που έχουν smartphone να αγωνιστούν και να εκπροσωπήσουν τις χώρες τους.

Η ΔΟΕ θα μπορούσε να δημιουργήσει μια εφαρμογή «Συμμετοχή Πολιτών» και να τη διαθέσει σε όλους στον κόσμο. Τα άτομα θα μπορούσαν να εγγραφούν – εισάγοντας το όνομα, την ηλικία και τη χώρα τους, για παράδειγμα – και να συμφωνήσουν να μοιραστούν την τοποθεσία τους για τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων.

Στη συνέχεια, από την άναμμα της δάδας μέχρι τις τελετές λήξης, η εφαρμογή θα μετρούσε τα βήματά τους. Τα βήματα αυτά θα προσμετρούνται στο σύνολο των βημάτων της χώρας τους. Και τα έθνη των οποίων οι πολίτες θα συγκέντρωναν τα περισσότερα βήματα θα κέρδιζαν χρυσά, ασημένια και χάλκινα μετάλλια σε έναν παγκόσμιο διαγωνισμό.

Φυσικά, για να είμαστε δίκαιοι, θα πρέπει να προσαρμόσουμε αυτό το γεγονός για τον πληθυσμό. Διαφορετικά, οι χώρες με τους περισσότερους ανθρώπους θα συσσωρεύουν τα περισσότερα βήματα. Μια δυνατότητα είναι να υπολογίσουμε τα βήματα ανά κάτοικο. Μια άλλη θα ήταν να ομαδοποιήσουμε τις χώρες σε τμήματα – μεγάλες, μεσαίες και μικρές – έτσι ώστε το Λιχτενστάιν (πληθυσμός περίπου 40.000) να μην χρειάζεται να ανταγωνιστεί την Ινδία (περίπου 1,4 δισεκατομμύρια).

Όποια και αν είναι η ρύθμιση, οι δυνατότητες είναι εξαιρετικές. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα μπορούσαν να παρακινηθούν να αρχίσουν να γυμνάζονται, μια συνήθεια που στη συνέχεια ίσως διατηρήσουν, έχοντας έτσι ένα διαρκή αντίκτυπο στην παγκόσμια δημόσια υγεία.

Στις γειτονιές και τα χωριά, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να σχηματίσουν ομάδες βαδίσματοςγια να βοηθήσουν την εθνική ομάδα, δημιουργώντας μία κοινότητα και επιστρατεύοντας συμπολίτες τους σε έναν κοινό σκοπό. Το να επιτραπεί σε οποιονδήποτε να γίνει Ολυμπιονίκης θα μετέτρεπε τους Αγώνες σε ένα πραγματικά παγκόσμιο γεγονός – πρωτοφανές στην ιστορία του αθλητισμού και αδιανόητο όταν ξεκίνησαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Και αν η χώρα σας κέρδιζε τον ολυμπιακό διαγωνισμό βηματισμού και γινόσασταν χρυσός Ολυμπιονίκης, ίσως να αρχίζατε ακόμη και… breakdance.