«Για το καλό της ειρήνης» – Αμερικανική έκθεση ζητά, όχι μείωση, αλλά… αύξηση πυρηνικών όπλων

Σαράντα χρόνια πίσω, τις μέρες του Ψυχρού Πολέμου, γυρίζει τις ΗΠΑ, νέα έκθεση προτείνοντας πυρηνική αναβάθμιση της υπερδύναμης, με νέα πυρηνικά σε στεριά και θάλασσα.

Η έκθεση ης αμερικανικής δεξαμενής σκέψης, Heritage Foundation, έρχεται σε μια περίοδο με εξαιρετικά τεταμένες τις ρωσοαμερικανικές σχέσεις

Στις 10 Ιουλίου, ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι οι ΗΠΑ θα αρχίσουν να αναπτύσσουν νέα όπλα μεγαλύτερης εμβέλειας στη Γερμανία από το 2026 από αυτά που είναι αναπτυγμένα σήμερα. Πιο πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Ριαμπκόφ, δήλωσε ότι μπορεί να έρθει η στιγμή που η Ρωσία θα χρειαστεί να αναπτύξει πυρηνικούς πυραύλους ως απάντηση στις ενέργειες της Δύσης.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, το Heritage Foundation, που έχει ιστορικά καταταχθεί μεταξύ των πιο σημαντικών δεξαμενών σκέψης στις ΗΠΑ με μεγάλη επιρροή στα κέντρα εξουσίας, ρίχνει λάδι στη φωτιά, προτείνοντας συσσώρευση πυρηνικών όπλων σε στεριά και θάλασσα.

Η κατοχή χερσαίων πυραύλων σημαίνει ότι ένας πρόεδρος θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα τους εκτοξεύσει μέσα σε λίγα λεπτά, αυξάνοντας την πιθανότητα ενός πολέμου από ατύχημα

Το απάυσμα των συμπερασμάτων της είναι πως: «Αυτές οι επεκτάσεις [όπλων] θα περιλαμβάνουν μια μεγαλύτερη δύναμη υποβρυχίων βαλλιστικών πυραύλων (SSBN), πρόσθετες κεφαλές ως αποτροπή σε αμερικανικό έδαφος και μια μέτρια παραλλαγή του στρατηγικού αποτρεπτικού συστήματος κινητών όπλων. Στο άμεσο μέλλον, οι ΗΠΑ θα ανασύρουν μη στρατηγικές πυρηνικές κεφαλές από το έτοιμο εφεδρικό απόθεμα στις υπάρχουσες μάχιμες δυνάμεις».

Η έκθεση μάλιστα χαρακτηρίζει την έκκλησή της ως «μέτρια» αύξηση των πυρηνικών, καθώς προτείνει ότι η πρότασή του για ανάπτυξη περισσότερων πυρηνικών όπλων θα είναι απλά το πρώτο βήμα προς μια ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση, μέχρι να δημιουργηθούν περισσότερες διαθέσιμες εγκαταστάσεις πυρηνικής παραγωγής.

Η έκθεση βεβαιώνει ότι οι προτάσεις του ιδρύματος έχουν σκοπό να αποτρέψουν παρά να πυροδοτήσουν μια πυρηνική σύγκρουση.

Μια ιδέα που αυξάνει τους κινδύνους

Ωστόσο, ο Γουίλιαμ Χάρτουνγκ, στέλεχος του Ινστιτούτου Κουίνσι, που ειδικεύεται στους αμυντικούς προϋπολογισμούς των ΗΠΑ, δεν κρύβει την έντονη ανυσυχία του για τις προτάσεις αυτές.

«Δεν είναι προφανές ότι μια απεριόριστη συσσώρευση είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστούν δύο πυρηνικοί αντίπαλοι με συγκρίσιμα πυρηνικά οπλοστάσια», αναφέρει ο ίδιος στην σύντομη κριτική του στο Responsible Statecraft.

Στη πραγματικόητα, αυτό που κάνει η έκθεση, σύμφωνα με τον Χάρτουνγκ, είναι να διπλασιάζει την τρέχουσα πυρηνική «τριάδα» των πυρηνικών μαερικανικών όπλων ξηράς, αέρα και θάλασσας, θεωρώντας τη μια αποσταθεροποιητική κίνηση που καθιστά πιο πιθανή μια πυρηνική σύγκρουση.

Όπως έχουν υποστηρίξει ειδικοί, από τον πρώην υπουργό Άμυνας Ουίλιαμ Πέρι, έως και τον στρατιωτικό αναλυτή Ντάνιελ Έλσμπεργκ, η διατήρηση του στοιχείου της τριάδας που βασίζεται στην ξηρά -διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι (ICBM)- αυξάνει τους πυρηνικούς κινδύνους.

«Αυτό συμβαίνει επειδή η κατοχή χερσαίων πυραύλων σημαίνει ότι ένας πρόεδρος θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα τους εκτοξεύσει μέσα σε λίγα λεπτά μετά την προειδοποίηση για επίθεση, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα ενός τυχαίου πυρηνικού πολέμου που πυροδοτείται από ψευδή συναγερμό» εξηγεί ο Χάρτουνγκ.

Ο Αμερικανός ειδικός τονίζει πως αντί η έκθεση να προτείνει την εξάλειψη των ICBM, προτείνει να γίνουν κινητοί, μια ιδέα που προτάθηκε από την κυβέρνηση Ρήγκαν τη δεκαετία του 1980 –γνωστός ως «πύραυλος MX», τον οποίο ονόμασαν… «Ειρηνοποιό».

Η ιδέα των κινούμενων βάσεων εγκαταλείφθηκε τελικά λόγω ενός συνδυασμού τεχνικών προκλήσεων και αντίθεσης από κτηνοτρόφους και άλλους κατοίκους των δυτικών Πολιτειών όπου επρόκειτο να βρίσκεται το MX, υπενθυμίζει ο Χάρτουνγκ.

Έχουν μείνει κολλημένοι

Η αναβίωση ενός συστήματος τύπου MX σήμερα όχι μόνο δεν θα είχαν καμία αμυντική αξία, αλλά θα κόστιζε πολλά χρήματα και θα προκαλούσε κοινωνικές αντιδράσεις.

«Η υπόδειξη ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν ένα πρόγραμμα που είναι τόσο ανεφάρμοστο τώρα όσο πριν από 40 χρόνια καταδεικνύει ξεκάθαρα ότι η έκθεση Heritage έχει βυθιστεί στο παρελθόν, ακόμη και όταν ισχυρίζεται ότι προτείνει ένα σχέδιο που εστιάζει στο μέλλον».

Η παραγωγή περισσότερων πυρηνικών όπλων από την πλευρά των ΗΠΑ δεν θα πείσει την Κίνα να χαλιναγωγήσει την πυρηνική ανάτπυξή της. Το πιο πιθανό είναι να πείσει το Πεκίνο να κατασκευάσει ακόμη περισσότερα πυρηνικά όπλα από μόνο του, λέει ο ειδικός.

Έτσι, το καθαρό αποτέλεσμα θα είναι μια κλιμακούμενη κούρσα εξοπλισμών που θα αφήσει και τις δύο πλευρές πιο ευάλωτες.

«Απαιτείται απεγνωσμένα μια μη στρατιωτική προσέγγιση» προειδοποιεί ο Χάρτουνγκ, αλλά «δυστυχώς, η Ουάσιγκτον απέρριψε την πρόταση του Πεκίνου να υιοθετήσει μια αμοιβαία δέσμευση να απαρνηθεί τη χρήση πυρηνικών όπλων πρώτα σε μια σύγκρουση, αρνούμενη καν να το συζητήσει».

Ο Χάρτουνγκ αντιπροτείνει έναρξη διαλόγου για τον έλεγχο των εξοπλισμών μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας στο πλαίσιο άλλων προσπαθειών να μειώσουν τις εντάσεις στη σχέση τους. Ακόμα κι αν οι συνομιλίες δεν αποφέρουν άμεσα αποτελέσματα, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν το έδαφος για μια συμφωνία στο δρόμο.

«Αντί να επαναλάβει έναν ανταγωνισμό πυρηνικών όπλων τύπου Ψυχρού Πολέμου, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αναζητήσει τρόπους για να μειώσει τις εντάσεις με τους μεγαλύτερους αντιπάλους της. Οι πολιτικές που προτείνονται από το Heritage Foundation θα έκαναν σχεδόν σίγουρα το αντίθετο» καταλήγει ο ειδικός.