Τόρις: Αυτό το κόμμα ποιος θα το πάρει;

Οι μετεκλογικές οιμωγές καταλάγιασαν στο πρώην κυβερνών κόμμα των συντηριτικών Τόρις στη Βρετανία. Ο εσωκομματικός αναβρασμός ωστόσο παραμένει.

Έπειτα από 14 χρόνια στην εξουσία, οι πολιτικοί επίγονοι της Μάργκαρετ Θάτσερ έχουν εξοβελιστεί πλέον στην αξιωματική αντιπολίτευση, με μόλις 121 έδρες και συρρικνωμένη κατά δύο τρίτα την κοινοβουλευτική εκπροσώπησή τους.

Ουδέποτε εκλεγμένος από εθνική κάλπη, παρά μόνο από τα μέλη των Τόρις, ο πρώην πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ παραμένει αναγκαστικά προσωρινός αρχηγός του κόμματος, έχοντας πλέον «χρεωθεί» την χειρότερη ήττα των Συντηρητικών στην κοινοβουλευτική ιστορία τους, που μετρά από το 1834.

Η επιβεβλημένη εκ των πραγμάτων παραίτησή του από τη θέση, αμέσως με το εκλογικό σοκ από τις κάλπες της 4ης Ιουλίου, έβαλε τη σπαρασσόμενη από εμφυλίους και βυθιζόμενη σε κρίση ταυτότητας παράταξή του σε νέα αναζήτηση ηγέτη.

Θα είναι η τέταρτη αλλαγή αρχηγού μέσα σε μια πενταετία, σε ένα κόμμα όπου οι εναλλαγές στην ηγεσία του φαντάζουν πια με μουσικές καρέκλες.

Για περίπου τρεις μήνες λοιπόν, μέχρι την τελική επιλογή στις αρχές Νοέμβρη, οι Τόρις αναμένεται να προσφέρουν ξανά «άρτο και θέαμα», με άλλη μια σκληρή εσωτερική διαμάχη.

Αν και η ανάληψη της κομματικής ηγεσίας σε αυτή τη χρονική στιγμή αποτελεί «καυτή πατάτα», η επιλογή θεωρείται κομβική.

Και για την εφεξής κατεύθυνση των Τόρις -προς τέρμα δεξιά ή προς το κέντρο.

Αλλά και για το ενδεχόμενο διάσπασης ενός κόμματος που έχει κυριαρχήσει στη βρετανική πολιτική σκηνή.

Όχι τυχαία, οι έξι υποψήφιοι που πήραν το τελικό «οκ» χωρίζονται σε σκληροπυρηνικούς και μετριοπαθείς.

Αν και υπόσχονται να ενώσουν ένα κόμμα εξουσίας που έχει γίνει θρύψαλα και κομμάτια, ανταλλάσσουν ήδη χτυπήματα «κάτω από τη ζώνη».

Θα έχουμε «αιματοχυσία», προέβλεψε η Evening Standard.

Τούτων λεχθέντων, ιδού οι έξι «μνηστήρες» της ηγεσίας των πολιτικά κλυδωνιζόμενων Τόρις, συνοδεία των μέχρι στιγμής προβλέψεων των γραφείων στοιχημάτων.

Αν μη τι άλλο, άλλωστε, η πολιτική είναι τζόγος.

Η πρώην υπουργός Επιχειρήσεων και Εμπορίου, Κέμι Μπάντενοκ (REUTERS/Carl Recine/Pool/File Photo)

Κέμι Μπάντενοκ: 6/4

Γεννημένη το 1980 στο Λονδίνο από Νιγηριανούς γονείς -με πατέρα γιατρό και μητέρα καθηγήτρια Φιλοσοφίας- πέρασε τα παιδικά χρόνια της στο Λάγος και στις ΗΠΑ, προτού επιστρέψει στη Βρετανία στα 16.

Ατυχήσασα υποψήφια για την κομματική ηγεσία το 2022 μετά την παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον, η 44χρονη Κέμι Μπάντενοκ είναι σήμερα η αγαπημένη της πιο δεξιάς πτέρυγας των Τόρις και το φαβορί των γραφείων στοιχημάτων.

Πρώην τραπεζίτρια και μέχρι πρότινος υπουργός Επιχειρήσεων και Εμπορίου, είναι θιασώτρια του θατσερισμού, φανατική υπέρμαχος του Brexit, πολέμια της «woke κουλτούρας» και γνωστή για τον διχαστικό λόγο της και τις ακραίες θέσεις.

Προβάλλει ως εχέγγυα ηγεσίας τις προηγούμενες θητείες της σε διάφορα πόστα του υπουργικού συμβουλίου, από αρμόδια για το Διεθνές Εμπόριο (στην καταστροφική πρωθυπουργία της Λις Τρας), έως υπουργός Γυναικών και Ισότητας.

Στις τάξεις των βουλευτών των Τόρις δεν θεωρείται ιδιαίτερα αγαπητή -αλλά αυτοί έχουν ούτως ή άλλως περιοριστεί πολύ σε αριθμό και δεν δείχνει να την ενδιαφέρει ιδιαίτερα.

Δίνοντας το στίγμα της, υποστήριξε ότι οι εκκλήσεις για ενότητα του κόμματος δεν ήταν αρκετές, σε αντίθεση με το «ασυνάρτητο» σύνολο των πολιτικών του.

Δεσμεύεται να κάνει τους Συντηρητικούς να ξανασταθούν στα πόδια τους μέχρι τις επόμενες εκλογές, «κλαδεύοντας» το ακροδεξιό κόμμα Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ, που «απέσπασε» το 14% των ψήφων των Τόρις στις εκλογές του Ιουλίου και δείχνει τώρα να απειλεί την ενότητά τους.

Ο πρώην υφυπουργός Μετανάστευσης, Ρόμπερτ Τζένρικ (REUTERS/Maja Smiejkowska/File Photo)

Ρόμπερτ Τζένρικ: 12/5

Πάλαι ποτέ χαρακτηριζόταν «κεντρώος συντηρητικός βουλευτής». Ήταν πολέμιος του Brexit.

Πέρυσι τον Δεκέμβριο παραιτήθηκε από υφυπουργός Μετανάστευσης της κυβέρνησης Σούνακ, αντιδρώντας στο επαίσχυντο «σχέδιο Ρουάντα».

Σήμερα ωστόσο o 42χρονος Ρόμπερτ Τζένρικ έχει πλέον μεταμορφωθεί σε «αγαπημένο» της σκληροπυρηνικής πτέρυγας των Τόρις.

Πρώτευσε σε πρόσφατη δημοσκόπηση μεταξύ των μελών του κόμματος, αποσπώντας το 55% των προτιμήσεων για την αλλαγή σκυτάλης στην κομματική ηγεσία.

Ο ίδιος διαβεβαιώνει ότι μπορεί να οδηγήσει το κόμμα στη νίκη στις επόμενες εκλογές, έπειτα από μια πενταετία.

Υπόσχεται να ξανακερδίσει τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους, που τον Ιούλιο μεταπήδησαν στο ακροδεξιό κόμμα του Φάρατζ.

Το βιογραφικό του συμπληρώνουν παρελθοντικές θητείες στα υπουργεία Υγείας (εν μέσω COVID-19), Στέγασης και Οικονομικών -τότε προ των υβριδικών κρίσεων του πολέμου στην Ουκρανία.

Πριν εκλεγεί βουλευτής, το 2014, υπήρξε δικηγόρος σε εταιρικές υποθέσεις στο Λονδίνο και στη Μόσχα, καθώς και διευθυντής στον οίκο δημοπρασιών Christie’s.

Ο πρώην υφυπουργός Ασφάλειας, Τομ Τούγκεντχατ (REUTERS/Hollie Adams/File Photo)

Τομ Τούγκεντχατ: 15/4

Είναι βετεράνος του πολέμου στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, πρώην βοηθός του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Άμυνας της Βρετανίας, απόφοιτος θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και ισλαμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.

Ο πολυσχιδής 51χρονος πρώην υφυπουργός Ασφάλειας είχε διεκδικήσει ξανά την ηγεσία του κόμματος το 2022, χωρίς επιτυχία.

Αν και θεωρείται μέλος της μετριοπαθούς πτέρυγας των Τόρις, ο Τομ Τούγκεντχατ ταλαντεύεται επικινδύνως τελευταία.

Σε μια θεαματική πολιτική κωλοτούμπα, δήλωσε πρόθυμος να προσυπογράψει την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Κατηγορήθηκε για πολιτικό καιροσκοπισμό, στην προσπάθειά του να προσεταιριστεί τους σκληροπυρηνικούς του κόμματος.

Το πολιτικό προφίλ του υπέστη εν τω μεταξύ επικοινωνιακό ράπισμα, όταν διαπιστώθηκε -κατόπιν εορτής από το επιτελείο του- ότι τα αρχικά γράμματα του βασικού προεκλογικού συνθήματός τους σχημάτιζαν το αγγλικό ακρωνύμιο Turd. Στα ελληνικά μεταφράζεται ως «σκατούλα» και «κοπρίτης».

Ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, Τζέιμς Κλέβερλι (DARREN STAPLES/Pool via REUTERS/File Photo)

Τζέιμς Κλέβερλι: 6/1

Υπέρμαχος του Brexit, ο 54χρονος πρώην υπουργός Εσωτερικών και πιο πριν Εξωτερικών ήταν από τους πρώτους που μπήκαν και από τους τελευταίους που βγήκαν από την κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον.

Αυτή τη φορά, ήταν το πρώτο στέλεχος των Συντηρητικών που ρίχτηκε επίσημα στην κούρσα για την κομματική ηγεσία.

Αρκετοί τον αποκαλούν «λαγό». Κάποιοι λένε ότι δεν φαίνεται να έχει όρεξη για τη μάχη διαδοχής του Σούνακ.

Ορισμένοι αναφέρουν ως παράγοντα τη μάχη της συζύγου του, Σούζι, με τον καρκίνο.

Άλλοι είπαν στους Times ότι τον Κλέβερλι έσπρωξαν επί της ουσίας να βάλει υποψηφιότητα «κεντρώοι συνάδελφοί του», για να ανακόψουν μια στροφή προς ακόμη πιο δεξιά.

Πρόκειται άλλωστε για έναν πολιτικό που έχει διατελέσει στο παρελθόν συμπρόεδρος του Συντηρητικού Κόμματος.

Από την άλλη, ως υπουργός Εσωτερικών, ο Κρέβερλι πρωτοστάτησε στις προσπάθειες της κυβέρνησης Σούνακ να βάλει σε εφαρμογή το «σχέδιο Ρουάντα».

Για την ιστορία, πάντως, όταν είχε θέσει υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος το 2019, ήταν ο πρώτος που εγκατέλειψε την κούρσα.

Η πρώην υπουργός Εσωτερικών Πρίτι Πατέλ (REUTERS/Hannah McKay/File Photo)

Πρίτι Πατέλ: 9/1

Γνωστή για τις θατσερικές απόψεις της, θεωρείται η μεγαλύτερη ίσως δυνητική απειλή για την Κέμι Μπάντενοκ από τα δεξιά των Τόρις.

Η 52χρονη πρώην υπουργός Εσωτερικών υποστηρίζει, όπως ανέφερε η Telegraph, ότι «στελέχη από όλο το κόμμα την ήθελαν ως δυνητική ενωτική υποψήφια, που θα μπορούσε να τερματίσει τις εσωτερικές διαμάχες και να δώσει μια αξιόπιστη ηγεσία στην αξιωματική αντιπολίτευση».

Προς τέρψιν των σκληροπυρηνικών, επανέλαβε σε προ ημερών άρθρο της ότι οραματίζεται ένα φιλοεπιχειρηματικό κόμμα, που θα διατηρήσει χαμηλά τη φορολογία για «τους δημιουργούς πλούτου του έθνους», ώστε «να ευδοκιμήσουν και να είναι επιτυχημένοι».

Για να διευρύνει πάντως τη βάση υποστήριξής της, η Πρίτι Πατέλ φέρεται -σύμφωνα με πηγές των Times- να έχει δεσμευτεί κατ’ ιδίαν ότι δεν πρόκειται να συνάψει οποιαδήποτε μετεκλογική συμφωνία συνεργασίας με τον ηγέτη του Reform UK, Νάιτζελ Φάρατζ.

Η αξιοπιστία της έχει πάντως αμφισβητηθεί εμπράκτως στο παρελθόν.

Το 2017 αναγκάστηκε σε παραίτηση από υπουργός Διεθνούς Ανάπτυξης, λόγω αδήλωτων συναντήσεων με Ισραηλινούς αξιωματούχους, που παραβίαζαν το διπλωματικό πρωτόκολλο.

Ανέκαμψε ωστόσο πολιτικά το 2019, αναλαμβάνοντας το υπουργείο Εσωτερικών επί πρωθυπουργίας Μπόρις Τζόνσον.

Χρήσιμη στην πολιτική καριέρα της θεωρείται η προηγούμενη ιδιότητά της, ως επαγγελματίας στον τομέα των δημοσίων σχέσεων.

Ο πρώην υπουργός Εργασίας και Συντάξεων, Μελ Στράιντ (Reuters/Hollie Adams/File Photo)

Μελ Στράιντ: 25/1

Εάν είναι κάτι που χαρακτηρίζει τον 62χρονο πρώην υπουργό Εργασίας και Συντάξεων -νυν «σκιώδη» στην ίδια θέση- είναι ότι αποτελεί στενό σύμμαχο του Ρίσι Σούνακ.

Προφανώς ωστόσο για τους ψηφοφόρους τους δεν φάνησε να αποτελεί τελικά πολιτική περγαμηνή.

Στις εκλογές του Ιουλίου, κατάφερε οριακά να διατηρήσει την έδρα του, την οποία κατέχει από το 2010 στην εκλογική του περιφέρεια, στο Κεντρικό Ντέβον.

Απτόητος, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, τονίζοντας την ικανότητά του να ενώσει το διαλυμένο κόμμα.

«Με σέβεται όλη η κοινοβουλευτική ομάδα», είπε στο BBC Breakfast. «Φέρνω κοντά τους ανθρώπους»…

Σαρδόνιο χαμόγελο από τον Νάιτζελ Φάρατζ, αρχηγό του ακροδεξιού κόμματος Reform UK και πλέον έναν από τους πέντε εκλεγμένους βουλευτές του, καθώς προκαλεί αναταράξεις στη δεξιά «πολυκατοικία» (EPA/WILL OLIVER)

Αναζητώντας «πυξίδα»

Αυτοί οι έξι λοιπόν κατάφεραν να μπουν στον πρώτο γύρο της κούρσας για την ηγεσία των Τόρις, εξασφαλίζοντας την υποστήριξη τουλάχιστον 10 βουλευτών και συγκεντρώνοντας 200.000 λίρες για το κόμμα.

Οι έξι θα γίνουν τέσσερις στις 4 Σεπτεμβρίου, κατόπιν ψηφοφορίας μεταξύ των εκλεγμένων βουλευτών των Συντηρητικών.

Με ενδιάμεσο σταθμό το συνέδριο του κόμματος στα τέλη Σεπτεμβρίου -όπου οι εναπομείναντες υποψήφιοι θα πρέπει να αναπτύξουν το όραμά τους- θα ακολουθήσουν άλλες δύο ψηφοφορίες στους Τόρις, στις 9 και 10 Οκτωβρίου.

Οι δύο επικρατέστεροι θα διεκδικήσουν ξανά τις ψήφους των μελών του κόμματος.

Ο νικητής ή η νικήτρια θα ανακοινωθεί στις 2 Νοεμβρίου.

Εκεί θα φανεί εάν το κόμμα θα κλίνει ακόμη πιο δεξιά ή προς το κέντρο.

Προσώρας ο ντόρος με το ακροδεξιό κόμμα του λαϊκιστή Νάιτζελ Φάρατζ καλά κρατεί.

Μια από τις φερόμενες ως πλέον επίδοξες για την ηγεσία -και πιο ακραίες- πολιτικούς των Τόρις, η Σουέλα Μπρέιβερμαν, αποφάσισε μυστηριωδώς να μην κατέβει στην κούρσα.

Οι φήμες πλέον οργιάζουν ότι θα ανοίξει την «πόρτα της εξόδου» από τους Συντηρητικούς, με προορισμό το Reform UK.

«Με έχουν χαρακτηρίσει τρελή, κακιά και επικίνδυνη μέσα στο ίδιο μου το κόμμα –γι’ αυτό δεν θα ηγηθώ», έγραψε σε άρθρο της στην Telegraph στα τέλη Ιουλίου.

«Οι αποτυχίες μας στη μετανάστευση, στους φόρους και στην τρανς ιδεολογία μας στοίχισαν στις εκλογές», αναφέρει χαρακτηριστικά, «όμως οι συνάδελφοί μου αρνούνται να τις αντιμετωπίσουν».

Κατόπιν τούτου, πολλοί θεώρησαν ότι η μεταπήδησή της στο ακροδεξιό κόμμα του Φάρατζ θα ήταν για την ακραία Σουέλα Μπρέιβερμαν μια φυσική επιλογή.

Όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορεί να είναι η τελευταία που θα κλείσει, φεύγοντας, την πόρτα.