Ντενίσοβαν: Φως στη ζωή ενός χαμένου ανθρώπινου είδους

Λίγα είναι μέχρι σήμερα γνωστά για τους Ντενίσοβαν, τους μυστηριώδεις συγγενείς του σύγχρονου ανθρώπου που έζησαν περίπου την ίδια εποχή με τους Νεάντερταλ στη βόρεια Ευρασία. Νέα ευρήματα από το παγωμένο οροπέδιο του Θιβέτ ανοίγουν τώρα ένα παράθυρο στη ζωή του χαμένου ανθρώπινου είδους.

Ανάμεσα σε χιλιάδες οστά ζώων στο σπήλαιο Μπαΐσια του Θιβέτ (στην εικόνα, η θέα από την είσοδο), όπου είχε βρεθεί πριν από λίγα χρόνια ένα μικρό οστό Ντενίσοβαν ηλικίας 160.000 ετών, ταυτοποιήθηκε πρόσφατα ένα ακόμα απολίθωμα, ένα πλευρό ηλικίας 32 έως 48 χιλιάδων ετών –το νεότερο γνωστό απολίθωμα του είδους.

Αυτό σημαίνει ότι οι Ντενίσοβαν έζησαν στο οροπέδιο τουλάχιστον 110.000 χρόνια και πιθανώς περισσότερο, αναφέρει διεθνής ομάδα ερευνητών στο περιοδικό Nature.

Σημαίνει επίσης ότι οι Ντενίσοβαν ίσως βρίσκονταν ακόμα εκεί όταν ο Homo sapiens άρχισε να καταφθάνει σε αυτή την περιοχή του κόσμου, πριν από περίπου 40.000 χρόνια.

Η ευρεία γεωγραφική εξάπλωση μαρτυρά ότι είδος είχε αρκετή ευελιξία ώστε να προσαρμόζονται σε διαφορετικά περιβάλλοντα

Η μελέτη βασίστηκε στην ανάλυση των λιγοστών πρωτεϊνών που διατηρήθηκαν στα οστά χάρη στις ήπιες συνθήκες του σπηλαίου. Σε συνδυασμό με άλλα ευρήματα, η νέα αυτή τεχνική αποκαλύπτει πλούτο πληροφοριών για τον τρόπο ζωής και τη διατροφή των Ντενίσοβαν: κυνηγούσαν μια μεγάλη ποικιλία ζώων, από πρόβατα μέχρι τριχωτούς ρινόκερους και ύαινες, τα τεμάχιζαν με λίθινα μαχαίρια, αποσπούσαν το μεδούλι από τα κόκκαλα και κατεργάζονταν τα δέρματα.

Το σπήλαιο Μπαΐσια στο Θιβέτ είναι μία από τις μόλις τρεις τοποθεσίες όπου έχουν βρεθεί οστά Ντενίσοβαν (Dongju Zhang et al./Lanzhou University)

Σε αντίθεση με τους Νεάντερταλ, οι οποίοι είναι γνωστοί στην επιστήμη από τον 19ο αιώνα, οι Ντενίσοβαν ανακαλύφθηκαν μόλις το 2010 χάρη στο οστό ενός δακτύλου που βρέθηκε στο σπήλαιο Ντενίσοβα της Σιβηρίας.

Έκτοτε, λίγα αποσπασματικά απολιθώματα έχουν έρθει στο φως μόνο σε δύο άλλες τοποθεσίες, το σπήλαιο Μπαΐσια του Θιβέτ και το σπήλαιο Κόμπρα στο Λάος.

Η ευρεία γεωγραφική εξάπλωση από βορρά ως νότο μαρτυρά ότι είδος είχε αρκετή ευελιξία ώστε να προσαρμόζονται σε διαφορετικά περιβάλλοντα, επισήμαναν οι ερευνητές.

Οι Ντενίσοβαν είναι επίσης γνωστό ότι είχαν διασταυρωθεί τόσο με τους Νεάντερταλ όσο και με τους σύγχρονους ανθρώπους, με κάποια γονίδιά τους διατηρούνται και σήμερα στην ανθρώπινη γονιδιακή δεξαμενή.

Ένα από τα αυτά είναι το γονίδιο EPAS1 των κατοίκων του Θιβέτ, το οποίο βελτιώνει τη μεταφορά οξυγόνου από το αίμα και επιτρέπει έτσι τη διαβίωση σε μεγάλα υψόμετρα.

Σε συνδυασμό, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι παγωμένες σπηλιές του Θιβέτ ίσως ήταν το μέρος που φιλοξένησε τον απίθανο έρωτα ανάμεσα σε δυο διαφορετικά είδη ανθρώπου.