Αερομεταφορές: Γιατί το μαγειρικό λάδι δεν θα κάνει την αεροπορία βιώσιμη

Η πίεση αυξάνεται για την ενίσχυση της παραγωγής βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων, αλλά κάθε λύση έχει μεγάλα μειονεκτήματα. Η παραγωγή καυσίμου τζετ από χρησιμοποιημένο μαγειρικό λάδι ή καλλιέργειες είναι πιο βιώσιμη από την καύση κηροζίνης, αλλά η βιομηχανία προειδοποιεί ότι δεν αποτελεί μακροπρόθεσμη λύση για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες αερομεταφορές.

Η μείωση του αποτυπώματος άνθρακα είναι ένα αυξανόμενο ζήτημα για έναν τομέα που παράγει περίπου το 2,5% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 και βρίσκεται υπό πίεση να μειώσει τις επιπτώσεις του στο κλίμα.

Ο γρηγορότερος τρόπος για να μειώσετε τις εκπομπές είναι να στραφείτε από την κηροζίνη σε βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα (SAF) – μια εναλλακτική λύση που παράγεται από μη πετρελαϊκές πρώτες ύλες που δεν απαιτούν τεχνολογικές αλλαγές. Ωστόσο, αυξάνονται οι ανησυχίες ότι ο κόσμος δεν μπορεί να παράγει αρκετά πράσινα αεροπορικά καύσιμα για να καλύψει τη ζήτηση.

«Είναι πολύ απίθανο το Ηνωμένο Βασίλειο να μπορέσει να παράγει όλο το SAF που χρειάζεται», δήλωσε ο Άντονι Χέντερσον, επικεφαλής διεθνούς εμπορικής πολιτικής καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα στο υπουργείο Μεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου, μιλώντας σε εκδήλωση του POLITICO την περασμένη εβδομάδα κατά την Διεθνή Αεροπορική Έκθεση του Farnborough.

Απαιτήσεις μέχρι το 2025

Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εντολές που απαιτούν την ανάμειξη ενός αυξανόμενου ποσοστού SAF με συμβατικά ορυκτά καύσιμα αεριωθουμένων από το 2025. Οι ΗΠΑ δεν έχουν κάνει το ίδιο, αλλά έχουν επιδοτήσει μαζικά την παραγωγή SAF μέσω του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού.

Αυτό έχει δημιουργήσει μεγάλη ζήτηση για SAF, αλλά η παραγωγή απέχει πολύ από αυτό που χρειάζεται για να τροφοδοτήσει τους παγκόσμιους αεροπορικούς στόλους. Για να μην αναφέρουμε ότι τα πράσινα καύσιμα κοστίζουν έως και έξι φορές περισσότερο από την κηροζίνη.

Μια μη βιώσιμη κούρσα για χρησιμοποιημένο κινέζικο μαγειρικό λάδι έχει ήδη ξεκινήσει, ενώ υπάρχει φόβος ότι η ώθηση για επέκταση των SAF θα οδηγήσει σε τεράστιες εκτάσεις γης να παραμερίζονται για την καλλιέργεια πρώτων υλών. Η καλύτερη μακροπρόθεσμη λύση φαίνεται να είναι η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και CO2 που δεσμεύεται από την ατμόσφαιρα για να γίνει το “eSAF”, αλλά αυτή είναι μια εξαιρετικά δαπανηρή διαδικασία και έχει επιπτώσεις στην τεχνολογία και την απόδοση.

Η χρήση καλλιεργήσιμης γης για την παραγωγή SAF «είναι ίσως το πιο οικονομικό πράγμα που πρέπει να κάνετε, το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει πολλή γη και δεν θέλετε να επηρεάσετε την παραγωγή τροφίμων», είπε στην εκδήλωση του POLITICO ο Στίβεν Μπάρετ, καθηγητής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge.

«[Οι παραγωγοί SAF] μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν γεωργικά απόβλητα ή αστικά στερεά απόβλητα, αλλά αυτά είναι επίσης περιορισμένα», πρόσθεσε. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει το χρησιμοποιημένο μαγειρικό λάδι, αλλά η Κίνα εξάγει ήδη πάνω από το μισό δυνητικό προϊόν της, ακόμη και πριν τριπλασιαστεί η ζήτηση τα επόμενα χρόνια, όπως αναμένεται, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της πράσινης ΜΚΟ Transport & Environment.

Περιορισμένοι πόροι για βιώσιμα καύσιμα

«Υπό την προϋπόθεση ότι όλοι θέλουμε μια αναπτυσσόμενη και βιώσιμη αεροπορική βιομηχανία, κάποια στιγμή δεν θα υπάρχει αρκετή βιομάζα και θα πρέπει να πάμε στο eSAF», είπε ο Μπάρετ.

Αυτό είναι επίσης μια ανησυχία για τον Α.Χέντερσον, ο οποίος ανέφερε «ζητήματα σχετικά με την απώλεια βιοποικιλότητας, την αποψίλωση των δασών [και] την αλλαγή χρήσης γης που μπορεί να προέλθει από καλλιέργειες» που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή SAF. «Από την πλευρά του χρησιμοποιημένου μαγειρικού λαδιού», πρόσθεσε, «υπάρχει όλο και μεγαλύτερος κίνδυνος απάτης στο σύστημα, καθώς υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση».

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο εστιάζει ήδη σε «τεχνολογίες δεύτερης και τρίτης γενιάς», όπως το eSAF.

Στις ΗΠΑ, υπάρχει μικρό ενδιαφέρον για την εξερεύνηση εναλλακτικών λύσεων στα απόβλητα και τις καλλιέργειες για την παραγωγή SAF, εν μέρει λόγω των ανησυχιών ότι η παραγωγή eSAF δεν είναι μια λογική χρήση ανανεώσιμης ενέργειας.

Ηλεκτρική ενέργεια από ΑΕΠ ίσως είναι η λύση

Η Άννα Ολντάνι, επικεφαλής επιστημονικός και τεχνικός σύμβουλος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αεροπορίας των ΗΠΑ, σημείωσε ότι «η αντικατάσταση της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για την παραγωγή υγρού καυσίμου χαμηλών εκπομπών άνθρακα, έναντι της απλής χρήσης αυτής της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για την απανθρακοποίηση του δικτύου», θα επιβάλει «αυστηρή ποινή», όσον αφορά τη βιωσιμότητα.

«Θα έχετε τριπλάσιο όφελος για τη μείωση του άνθρακα εάν στην πραγματικότητα απλώς αποανθρακοποιήσετε το δίκτυο και χρησιμοποιήσετε [ανανεώσιμες πηγές ενέργειας] ως ηλεκτρική ενέργεια, αντί να την εκτρέψετε για να δημιουργήσετε ένα υγρό καύσιμο που στη συνέχεια καίγεται», είπε στο Farnborough.

Η Α.Ολντάνι πρόσθεσε, ωστόσο, ότι το SAF που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσε να είναι μια λύση σε χώρες που έχουν πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.