Τα κρουαζιερόπλοια που κάνουν τον Τιτανικό να μοιάζει με ψαρόβαρκα και τα δέκα ευρώ που δεν λύνουν το πρόβλημα

Τα επιβατηγά πλοία στην υπηρεσία της βιομηχανίας ψυχαγωγίας κρουαζιέρας (κρουαζιερόπλοια) έχουν διπλασιαστεί σε μέγεθος και σε λίγα χρόνια από σήμερα θα είναι οκτώ φορές μεγαλύτερα. Η ραγδαία αύξηση της ζήτησης για διακοπές εν πλω εκτός γιγαντώνουν το φαινόμενο υπερπληθυσμού σε περιοχές κορεσμένες τουριστικά ξεσηκώνοντας αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες.

Η Ελλάδα και τα δημοφιλείς νησιά της όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος «πληρώνουν» το τίμημα του υπερτουρισμού με την έλευση χιλιάδων επισκεπτών καθημερινά με την κυβέρνηση, με καθυστέρηση χρόνων, να αναζητά λύσεις που θα αποσυμφωρήσουν την κατάσταση.

Το τίμημα του υπερτουρισμού βαραίνει τις τοπικές κοινωνίες και θέτει προ των ευθυνών τους τις κυβερνήσεις

Εξετάζεται η αύξηση της τιμής του «εισιτηρίου» για τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων από τα 2 ευρώ που είναι σήμερα στα 10 ευρώ αλλά είναι εξαιρετικό αμφίβολο αν το συγκεκριμένο μέτρο μπορεί να αποδώσει καρπούς ή έχει εισπρακτικό χαρακτήρα.

Κάντο όπως η Βενετία ή μήπως όχι;

Σύμφωνα με τον υφυπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Στέφανο Γκίκα, στόχος του μέτρου, που θα είναι ανάλογο με αυτό που εφαρμόστηκε στη Βενετία, είναι η αποσυμφόρηση των νησιών από τον υπερπληθυσμό επισκεπτών, που περιορίζει την εμπειρία των τουριστών και επιβαρύνει τις τοπικές κοινωνίες.

Ο κυβερνητικός αξιωματούχους αποκάλυψε (ΣΚΑΪ) ότι οι ανακοινώσεις για την αύξηση των χρεώσεων στα κρουαζιερόπλοια ανά λιμάνι θα ανακοινωθούν τις εβδομάδες μετά τον δεκαπενταύγουστο πρώτα για τη Σαντορίνη και αργότερα για ανάλογους περιζήτητους προορισμούς.

Τα οικονομικά μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι δεν είναι τα μοναδικά καθώς έχει επανέρθει ζωηρά και η ιδέα να μπει πλαφόν στους επιβάτες των  κρουαζιερόπλοιων που καταφθάνουν κατά χιλιάδες.

Στο ζήτημα αναφέρθηκε η υπουργός Τουρισμού, Ολγα Κεφαλογιάννη, λέγοντας (ΕΡΤ) ότι πρόθεση είναι να υπάρξει μια ολιστική παρέμβαση στο θέμα. «Είμαστε αυτήν τη στιγμή οι φθηνότεροι, ενώ έχουμε ουσιαστικά τους πιο ελκυστικούς προορισμούς. Αρα είναι νομίζω δεδομένο ότι θα πρέπει να αυξήσουμε και τα τέλη».

Σύμφωνα με την υπουργό Τουρισμού, «δεν είναι μόνο η αύξηση των τελών». Η Ολγα Κεφαλογιάννη είπε ότι τον τελευταίο καιρό διαπιστώνεται και το «περιβαλλοντικό αποτύπωμα, η πίεση που ασκείται στους προορισμούς.

Cruisezilla και ο Τιτανικός μοιάζει με ψαρόβαρκα

Ανατρέχοντας σε πρόσφατο δημοσίευμα του Guardian γίνονται αντιληπτά τα μεγέθη που είναι δυσθεώρητα… Τα κρουαζιερόπλοια έχουν διπλασιάσει το μέγεθός τους από το 2000 και γίνονται ολοένα και πιο γνωστά με τον όρο «Cruisezilla» (σ.σ. συνδυασμός των λέξεων «κρουαζιέρα» και «Γκοτζίλα») εξαιτίας της αύξησης της ζήτησης για διακοπές εν πλω που όμως συνοδεύεται και από επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

Μάλιστα, εάν η ανάπτυξη του κλάδου δεν επιβραδυνθεί, τα μεγαλύτερα πλοία το 2050 θα είναι οκτώ φορές μεγαλύτερα, από άποψη χωρητικότητας, από τον Τιτανικό – το μεγαλύτερο πλοίο πριν βυθιστεί πριν από έναν αιώνα, σύμφωνα με την ομάδα Transport & Environment (T&E).

«Τα σημερινά κρουαζιερόπλοια κάνουν τον Τιτανικό να μοιάζει με μικρή ψαρόβαρκα», δηλώνει η Inesa Ulichina, αναλύτρια βιώσιμης ναυτιλίας στην T&E με την ομάδα να διαπιστώνει ότι ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων έχει 20πλασιαστεί από το 1970.

Γράφημα του Guardian

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του κλάδου περίπου 35 εκατομμύρια επιβάτες θα ταξιδέψουν στις θάλασσες με κρουαζιερόπλοια φέτος (αύξηση 6%) σε σχέση με τα προ της πανδημίας επίπεδα, την οποία οι αναλυτές αποδίδουν στην αύξηση του πλούτου.

Έρευνα που δημοσίευσε η JP Morgan τον Ιούνιο διαπίστωσε ότι η ζήτηση για κρουαζιέρες «παραμένει ισχυρή» και σημείωσε ότι η βιομηχανία κρουαζιέρας έχει ξεπεράσει τη βασική αγορά των baby boomers, προσελκύοντας όλο και περισσότερο τους millennials.

Διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο

Ωστόσο, ο τομέας έχει μεγάλο αποτύπωμα άνθρακα και οι εμπειρογνώμονες που αγωνίζονται για την εξυγίανση του κλάδου αντέδρασαν με ανησυχία στην έκθεση της T&E. Σύμφωνα με την έκθεση, τα κρουαζιερόπλοια εξέπεμψαν 17% περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα το 2022 από ό,τι το 2019, ενώ οι εκπομπές μεθανίου αυξήθηκαν κατά 500% την ίδια περίοδο.

Ο Στέφαν Γκόσλινγκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Linnaeus της Σουηδίας, ο οποίος μελετά τον τουρισμό και την κλιματική κρίση, δήλωσε ότι τα κρουαζιερόπλοια διαδραματίζουν μικρό ρόλο στον παγκόσμιο τουρισμό, αλλά ότι «σχεδόν καμία μορφή τουρισμού δεν είναι πιο ενεργοβόρα από την κρουαζιέρα – ειδικά σε συνδυασμό με μια πτήση προς το σημείο αναχώρησης».

Η έκθεση δημοσιεύθηκε καθώς τα ευρωπαϊκά λιμάνια αντιμετωπίζουν την εισροή κρουαζιερόπλοιων κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιριού που σημαδεύτηκε από καυτούς καύσωνες που επιδεινώθηκαν από την κλιματική κρίση.

Μέτρα για τον υπερτουρισμό

Καθώς οι κάτοικοι διαμαρτύρονται για τη ρύπανση και αυτό που θεωρούν «υπερτουρισμό», μια μερίδα πόλεων και νησιών έχουν επιβάλει μέτρα κατά των κρουαζιερόπλοιων.

Η Βαρκελώνη ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να ακολουθήσει το μοντέλο του Άμστερνταμ στη φορολόγηση των επισκεπτών κρουαζιερόπλοιων, οι οποίοι συχνά περνούν μόνο λίγες ώρες στην πόλη, ενώ το Άμστερνταμ ψήφισε να κλείσει τον κεντρικό τερματικό σταθμό κρουαζιερόπλοιων, όπως έκανε η Βαρκελώνη τον Οκτώβριο.

Η Βενετία απαγόρευσε στα μεγάλα κρουαζιερόπλοια να εισέρχονται στα νερά της ενώ η Ελλάδα μελετά την αύξηση του «εισιτηρίου» για τους επισκέπτες κρουαζιέρας στη Σαντορίνη στα 10 ευρώ από τα 2 ευρώ που ήταν μέχρι τώρα.