Ατμοσφαιρική ρύπανση: Αέρας – δηλητήριο και ασφυξία από τον καπνό στην Αττική

Αποτίμηση της ποιότητας του αέρα από την πυρκαγιά που ξέσπασε στην βορειοανατολική Αττική το μεσημέρι της 11ης Αυγούστου από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Η μελέτη καταδεικνύει το μέγεθος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω της φωτιάς που μαίνεται στην Αττική. Καταγράφει τις αλλαγές, όπως αυτές αποτυπώνονται ώρα με την ώρα, αλλά και τις περιοχές που πλήττονται περισσότερο από τα αιωρούμενα σωματίδια.

Αυξημένα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε Βουλιαγμένη και Γλυφάδα

Σε συνέχεια της ολονύκτιας παρακολούθησης και ενημερώσεων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για τις επικρατούσες συνθήκες και την ταχύτατη εξάπλωσης της πυρκαγιάς προς τα νότια υπό την επικράτηση ισχυρών βορείων ανέμων, η οποία από τα ξημερώματα της 12ης Αυγούστου προσέγγισε τις περιοχές Νέας και Παλαιάς Πεντέλης, η εικόνα των μέσων ωριαίων επιπέδων των αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5, στην ατμόσφαιρα της Αττικής, έχει ως ακολούθως:

• Από την εκδήλωση της πυρκαγιάς δημιουργήθηκε καπνός ο οποίος στα αρχικά στάδια ανήλθε σε υψηλότερα ατμοσφαιρικά στρώματα, με αυξημένα επίπεδα να καταγράφονται στην περιοχή της Βουλιαγμένης και της Γλυφάδας και τιμές που κυμάνθηκαν μεταξύ 30 και 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο.
• Από τις 3.00 μετά τα μεσάνυχτα σημειώνεται σταδιακή επιβάρυνση των επιπέδων και σε άλλες θέσεις μέτρησης στο ανατολικό τμήμα του Λεκανοπεδίου (Βριλήσσια, Χαλάνδρι, Βύρωνας, Ηλιούπολη) και στον Νότιο Τομέα Αθηνών, με ιδιαίτερα ψηλές τιμές να σημειώνονται στην περιοχή της Γλυφάδας, που συνεχίζουν να είναι εξαιρετικά επιβαρυμένες.

Συγκεκριμένα, οι συγκεντρώσεις έφτασαν μέχρι και τα 70 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο σε ορισμένες από τις παραπάνω περιοχές, ενώ στη Γλυφάδα ξεπέρασαν τα 200 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, τις πρώτες πρωινές ώρες και υποχώρησαν στα 67 το απόγευμα.

• Οι τιμές υποβάθρου κατά τη διάρκεια τη νύχτας, στις υπόλοιπες θέσεις μέτρησης του Λεκανοπεδίου κυμαίνονται γενικά κάτω από τα 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο.

Οδηγίες για πρόληψη και αντιμετώπιση εισπνοής καπνού

Κατά τη διάρκεια μίας πυρκαγιάς, ο καπνός που παράγεται αποτελείται από πληθώρα αιωρούμενων σωματιδίων, η σύσταση των οποίων εξαρτάται από το είδος του καύσιμου υλικού. Οι επιπτώσεις στην υγεία από την εισπνοή αυτών των σωματιδίων, ποικίλλουν ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της σύστασης τους, τη διάμετρο τους, το βαθμό και τη διάρκεια έκθεσης, τις ατμοσφαιρικές συνθήκες, το επίπεδο της υγείας του κάθε ατόμου, καθώς και την αντίδραση του κάθε οργανισμού.

Οι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται σε συνεχή βάση παρακολουθώντας τη διαδικτυακή πλατφόρμα https://air-quality.gr/

Σε γενικές γραμμές, η έκθεση στον καπνό μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό των ματιών και του αναπνευστικού συστήματος, καθώς και επιδείνωση τυχόν αναπνευστικών και καρδιολογικών νοσημάτων. Άτομα με χρόνια αναπνευστικά, καρδιολογικά ή άλλα νοσήματα, έγκυες, ηλικιωμένοι και παιδιά βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο από τις επιπτώσεις του καπνού.

Σε περίπτωση που βρίσκεστε κοντά σε περιοχή που πλήττεται από πυρκαγιά απομακρυνθείτε από την περιοχή της πυρκαγιάς εφόσον είναι εφικτό, εάν η απομάκρυνση δεν είναι εφικτή παραμείνετε σε κλειστό χώρο διατηρώντας καθαρό τον αέρα.

Για την διατήρηση, όσο το δυνατό, καθαρότερου αέρα κρατάμε κλειστά παράθυρα και πόρτες, χρησιμοποιούμε κλιματισμό που διαθέτει ανακύκλωση, αποφεύγουμε το κάπνισμα στους κλειστούς χώρους.

Δεν απειλούν μόνο τους πνεύμονες

Τα αιωρούμενα σωματίδια του καπνού δεν απειλούν μόνο τους πνεύμονες και το καρδιαγγειακό σύστημα: ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών τα τελευταία χρόνια υποδεικνύει ότι ειδικά ο καπνός των δασικών πυρκαγιών μπορεί να επηρεάζει τον εγκέφαλο αυξάνοντας τον κίνδυνο άνοιας και άλλων γνωσιακών και ψυχικών διαταραχών.

Τα μικροσκοπικά σωματίδια καπνού που εισέρχονται στον οργανισμό από τους πνεύμονες και τη μύτη, πιστεύουν οι επιστήμονες, μπορούν να περνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, το φυσικό φράγμα ανάμεσα στον εγκέφαλο και την υπόλοιπη κυκλοφορία του αίματος, και να προκαλούν φλεγμονή στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Προβλήματα στη μνήμη, τη σκέψη και την προσοχή είναι μερικές από τις δυνητικές επιπτώσεις.

Συνεχής ενημέρωση

Οι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται σε συνεχή βάση για την κατάσταση, παρακολουθώντας τη διαδικτυακή πλατφόρμα https://air-quality.gr/. Το δίκτυο παρακολούθησης ποιότητας του αέρα που λειτουργεί στο πλαίσιο της Εθνικής Ερευνητικής Υποδομής ΠΑΝΑΚΕΙΑ, για τη μελέτη της Ατμοσφαιρικής Σύστασης και της Κλιματικής Αλλαγής, καταγράφει σε συνεχή βάση τις συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5 μέσω βαθμονομημένων αισθητήρων.