Καιγόμαστε αλλά δεν μαθαίνουμε – Και δεν φταίει για όλα η κλιματική αλλαγή

Η καταστροφική φωτιά στην Αττική έφερε ξανά στο προσκήνιο το προφανές: ότι πάρα πολλοί άνθρωποι, με πρώτους και «καλύτερους» τους εκλεγμένους κυβερνώντες, συνεχίζουν να παραβλέπουν – ή σε ορισμένες περιπτώσεις, να αγνοούν σκόπιμα – μια πραγματική αποδοτική λύση για την αντιμετώπιση των μεγάλων πυρκαγιών.

Γιατί; Επειδή, απλούστατα, δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας, αλλά κάνουμε τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά περιμένοντας ένα νέο αποτέλεσμα που, φυσικά, δεν θα έρθει ποτέ.

Την ίδια ώρα, επιμένουμε πως για όλα φταίει η κλιματική αλλαγή, με τη διαφορά πως μπορεί αυτή να είναι το «σπίρτο» που ανάβει μία φωτιά σε αρκετές περιπτώσεις, δεν είναι όμως και η αιτία για την απουσία πρόληψης, την ανεπάρκεια μέσων και κατάλληλων πολιτικών, ούτε και για την αντιμετώπιση με τη λογική τής «εκκένωσης» δια πάσα νόσο.

Οι αδυσώπητες πυρκαγιές κατά τη διάρκεια αυτής της θερμής και ξηρής καλοκαιρινής περιόδου υπογραμμίζουν την ανάγκη για αυξημένα μέτρα πρόληψης και καλύτερο συντονισμό μεταξύ κυβερνητικών υπηρεσιών, φορέων και τοπικών οργανώσεων

Οι κυβερνήσεις πρέπει να αρχίσουν να ακούνε την εμπειρία που συνδυάζεται με την επιστήμη, λένε οι ειδικοί, αλλιώς αυτές οι φωτιές και, ακόμη χειρότερα, οι megafires θα συνεχίσουν να πλήττουν ολόκληρο τον ευρωπαϊκό νότο και θα γίνονται όλο και χειρότερες. Το αποτέλεσμα θα είναι περισσότερη κοινωνικοοικονομική καταστροφή, καθώς και η εξαφάνιση όσων δασών έχουν απομείνει αλλά και των οικοσυστημάτων μας.

Ο αντίκτυπος της αποτυχημένης πρόληψης των πυρκαγιών στέλνει ακόμη περισσότερα είδη χλωρίδας και πανίδας στην κατηγορία των απειλούμενων ειδών, ενώ ορισμένα μπορεί ακόμη και να εξαφανιστούν.

Πρόβλεψη-σοκ: Μέχρι το 2023 θα έχουμε 560 καταστροφές ετησίως

Αν οι κυβερνήσεις δεν αρχίσουν να ακούνε νέες ιδέες, που βασίζονται στην επιστήμη και την εμπειρία, το σύνολο των δυτικών οικοσυστημάτων μπορεί να καταλήξει να καταβροχθιστεί από πυρκαγιές, ενώ στην Αμερική πολλές κομητείες και ολόκληρες πόλεις θα σβηστούν κυριολεκτικά από τον χάρτη!

Σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών (UNDRR), μέχρι το 2030, με τις τρέχουσες κλιματικές προβλέψεις, ο κόσμος θα αντιμετωπίζει περίπου 560 καταστροφές κάθε χρόνο. Μια τρομακτική πρόβλεψη, που γίνεται ακόμη πιο ανησυχητική από τις ακραίες καταστροφές που συμβαίνουν ήδη σήμερα.

Το περασμένο καλοκαίρι, οι ιστορίες μεγάλων καταστροφών κυριάρχησαν στις ειδήσεις – από τις πυρκαγιές που κατέκαψαν τμήματα της νότιας Ευρώπης, μέχρι την καταιγίδα Daniel που έπληξε την Θεσσαλία, η οποία – χάρη στις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και την κρατική ανεπάρκεια – ακόμα δεν έχει συνέλθει.

Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης μας και ένας από τους παράγοντες που οδηγούν στην κλιμάκωση της συχνότητας και της κλίμακας των καταστροφών.

Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση με τρόπους που να αποφέρουν οφέλη για τη φύση, το κλίμα, τους ανθρώπους και τα ζώα ταυτόχρονα, επιμένουν οι επιστήμονες.

Τι μπορούν να κάνουν οι πολίτες – Τι οφείλουν να κάνουν οι κυβερνήσεις

Όπως σημειώνει το Euractiv, οι στόχοι της ΕΕ για την ανθεκτικότητα στις καταστροφές περιλαμβάνουν την ετοιμότητα και την ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων πολιτών – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στους στόχους αυτούς εντάσσεται η «ατομική ευθύνη» έτσι όπως την εννοεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η ελληνική κυβέρνηση…

Απόδειξη αυτής της διαφορετικής αντίληψης είναι πως στην ετοιμότητα για τις καταστροφές, που προτείνει η ΕΕ, υπάρχουν παραινέσεις κυρίως για το πώς θα προστατεύσουν οι πολίτες, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, τη ζωή τους – όσο περνάει από το χέρι τους, φυσικά – αλλά και τα κατοικίδια ζώα τους ή την άγρια ζωή στην περιοχή τους.

Παράλληλα, υπογραμμίζεται πως ενώ οι πολίτες πρέπει να προετοιμάζονται, οι κυβερνήσεις είναι εκείνες που είναι αποκλεισιτικά υπεύθυνες για την παροχή πολιτικής προστασίας σε περίπτωση καταστροφών.

Η πρόληψη, η συνεργασία των κατάλληλων φορέων, όπως και της κυβέρνησης με τους ειδικούς επιστήμονες, καθώς και ο σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης των αρμόδιων υπηρεσιών μπορεί να φέρει καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που έχουμε συνήθως κάθε χρόνο.

Μετά την «καταιγίδα», χρόνος για ανάκαμψη

Το έργο των αρμοδίων, ωστόσο, δεν τελειώνει όταν η καταιγίδα, η πυρκαγιά ή ο σεισμός υποχωρήσει. Μετά την κρίσιμη φάση της αντιμετώπισης, η προσοχή πρέπει να στραφεί στην ανάκαμψη και στην παροχή πόρων για να βοηθηθούν οι πληγέντες αποτελεσματικά και να ανακάμψουν οι περιοχές.

Το Euractiv, με αφορμή την καταστροφική φωτιά στην Αττική, φέρνει ως παράδειγμα τις πυρκαγές του 2023, που κατέκαψαν τεράστιες εκτάσεις στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων τμημάτων του Εθνικού Δασικού Πάρκου Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου, που φιλοξενεί πολλά είδη άγριας ζωής.

Οι αδυσώπητες πυρκαγιές κατά τη διάρκεια αυτής της θερμής και ξηρής καλοκαιρινής περιόδου υπογραμμίζουν την ανάγκη για αυξημένα μέτρα πρόληψης και καλύτερο συντονισμό μεταξύ κυβερνητικών υπηρεσιών, φορέων και τοπικών οργανώσεων.

Έκκληση για πολιτική δράση

Η αντιμετώπιση της αυξανόμενης κρίσης καταστροφών απαιτεί μια ολοκληρωμένη πολιτική προσέγγιση.

Γι’ αυτό, είναι καιρός οι πολιτικοί να ακούσουν τη φωνή των Ευρωπαίων (όπως καταγράφεται στα Ευρωβαρόμετρα και στις αναφορές των πολιτών), που απαιτούν αποτελεσματική δράση για την κλιματική αλλαγή – κάτι που σημαίνει κυρίως πρόληψη και πολιτικές οι οποίες θα κάνουν όσο το δυνατόν λιγότερο επώδυνες τις μεγάλες καταστροφές.