Ο ΟΟΣΑ «τραβάει το αφτί» στην Ελλάδα για τις πυρκαγιές: Υποτιμάται η πρόληψη, δεν απορροφώνται τα κονδύλια

Πριν ακριβώς δύο μήνες (14 Ιουνίου) ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) είχε δημοσιεύσει μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη, με τίτλο «Πώς να ‘’τιθασεύσουμε’’ τις πυρκαγιές, εν μέσω κλιματικής αλλαγής – Η περίπτωση της Ελλάδας».

Στην πολυσέλιδη και εμπεριστατωμένη έρευνα, ο διεθνής οργανισμός απευθύνει ισχυρές συστάσεις: Δώστε περισσότερο βάρος στην πρόληψη, δεν αρκεί η καταστολή. Επίσης διαπιστώνει καθυστερήσεις στην απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων για έργα δασοπροστασίας, επιβεβαιώνοντας έτσι το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα των ΝΕΩΝ, και το αντίστοιχο άρθρο του in.

Δραματική συρρίκνωση της Δασικής Υπηρεσίας

Ο ΟΟΣΑ επιβεβαιώνει ότι τα κονδύλια για τη Δασική Υπηρεσία έχουν συρρικνωθεί δραματικά, δικαιώνοντας τους δασολόγους, που διαμαρτύρονται εδώ και χρόνια για την υποβάθμιση και την απαξίωση ενός θεσμού που είναι κατεξοχήν αρμόδιος για την προστασία των δασών.

Επί τουλάχιστον δύο δεκαετίες, σημειώνει η έκθεση, «οι δημόσιες επενδύσεις για τη διαχείριση των πυρκαγιών επικεντρώνονταν όλο και περισσότερο στην καταστολή εις βάρος της πρόληψης, με τη χρηματοδότηση για το Ελληνικό Πυροσβεστικό Σώμα να αυξάνεται και τους πόρους για τη Δασική Υπηρεσία να συρρικνώνονται σταθερά».

Ο ΟΟΣΑ παραπέμπει σε διεθνείς και ελληνικές επιστημονικές μελέτες – μεταξύ άλλων του κορυφαίου Έλληνα δασολόγου Γαβριήλ Ξανθόπουλου, που αποδεικνύουν ότι η χρηματοδότηση για τη Δασική Υπηρεσία  μειώθηκε σχεδόν 30% την περίοδο 2010-2017 που συμπίπτει με το ξέσπασμα και την κορύφωση της μνημονιακής κρίσης. Ως αποτέλεσμα, το 2017, τα κονδύλια που διατέθηκαν στη Δασική Υπηρεσία ανέρχονταν στο ένα πέμπτο των κονδυλίων που διατέθηκαν στο Ελληνικό Πυροσβεστικό Σώμα.  Στον πίνακα που παραθέτει αποτυπώνεται εύγλωττα η δυσαναλογία της χρηματοδότησης των δύο φορέων.

«Οι δήμοι και άλλες δημόσιες υπηρεσίες που εμπλέκονται στην πρόληψη των πυρκαγιών αντιμετώπισαν επίσης παρόμοιες προκλήσεις», συμπληρώνει ο ΟΟΣΑ.

Κενά στην πρόληψη των πυρκαγιών

Αναγνωρίζει ότι το κράτος, για να αντιμετωπίζει αυτή την ανισορροπία, διέθεσε χρηματοδότηση για την πρόληψη των πυρκαγιών, με το πρόγραμμα Antinero, με 50 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και 22 εκατ. από τον τακτικό προϋπολογισμό.

Βεβαίως, όπως έχει αποδείξει έρευνα των Data Journalists, η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί το 2020 ότι έχει εξασφαλίσει 700 εκατ. ευρώ για «το μεγαλύτερο πρόγραμμα αναδάσωσης που έγινε ποτέ». Τελικά υπογράφηκε πρόγραμμα ύψους 55,6 εκατ. το 2023.

Καθυστερήσεις στην αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων

«Παρά τις βελτιώσεις αυτές, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την εξασφάλιση επαρκούς και σταθερής χρηματοδοτικής στήριξης για την πρόληψη των πυρκαγιών, καθώς και για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων πόρων, οι οποίοι συχνά δεν αξιοποιούνται επαρκώς λόγω καθυστερήσεων και γραφειοκρατικών εμπλοκών», σημειώνει ο ΟΟΣΑ.

Ο Οργανισμός επιβεβαιώνει δηλαδή την κριτική που έχει δεχθεί η κυβέρνηση για καθυστερήσεις στην πραγματική απορρόφηση των κονδυλίων και στην υλοποίηση των έργων.

«Οι χρονοβόρες και πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες έχουν μερικές φορές παρεμποδίσει την ικανότητα των δημόσιων αρχών να έχουν πρόσβαση ή να χρησιμοποιούν τους πόρους που τους διατίθενται από ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια. Η διάθεση σταθερών πόρων στις δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη των πυρκαγιών, είναι επίσης κρίσιμη, προκειμένου να καταστεί δυνατή η πρόσληψη και η κατάρτιση μόνιμου ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και να καταστεί δυνατός ο μακροπρόθεσμος στρατηγικός σχεδιασμός για την πρόληψη», τονίζει ο ΟΟΣΑ.

Τι προτείνει ο ΟΟΣΑ για τις πυρκαγιές

Μεταξύ άλλων ο ΟΟΣΑ υποστηρίζει ότι πρέπει να παρθούν μέτρα για να καταπολεμηθεί η εγκατάλειψη της υπαίθρου, ενισχύοντας την αγροτική ανάπτυξη μέσω ολοκληρωμένων συνεργατικών στρατηγικών. Όπως σημειώνει, η εγκατάλειψη των αγροτικών περιοχών συνιστά διαρθρωτικό πρόβλημα που δυσχεραίνει τις προσπάθειες μείωσης του κινδύνου πυρκαγιών.

Επίσης, επιμένει στην ενίσχυση και την εφαρμογή των κανονισμών για τη χρήση γης, για να μπει ένα φρένο στην άναρχη και αυθαίρετη δόμηση, ειδικά στις περιφέρειες των πόλεων και στο «μεταίχμιο» μεταξύ των αστικών – περιαστικών περιοχών και των δασικών εκτάσεων.  Δυστυχώς ακούγεται θλιβερά επίκαιρο, αφού αυτή τη φορά οι πυρκαγιές μπήκαν κυριολεκτικά μέσα στις πόλεις.

Η οριστικοποίηση του εθνικού κτηματολογίου και των δασικών χαρτών της χώρας και η θέσπιση αυστηρότερων κανόνων για την αστική ανάπτυξη αι την περιβαλλοντική προστασίας αποτελούν βασικές δράσεις προτεραιότητας προς αυτή την κατεύθυνση, καταλήγει ο ΟΟΣΑ.