Εργασία: «Το πρώην αφεντικό μου με εκφόβιζε και μου έκλεψε τις ιδέες» -Πού οφείλεται, πώς να το διαχειριστείτε

Ουκ ολίγοι εργαζόμενοι έχουν δεχθεί bullying στον χώρο εργασίας τους απλά και μόνο επειδή ήταν «πολύ καλοί» στη δουλειά τους. Και τώρα θα ρωτήσετε, εύλογα: «Μα, γιατί εφόσον κάποιος φέρει εις πέρας με τρόπο καλό τα καθήκοντά του, να γίνεται στόχος». Και η «εμπειρία» έρχεται να απαντήσει: «Μα, γιατί υπάρχει ζήλια»… και φυσικά όχι από τους συναδέλφους, η επιτυχία των οποίων εξαρτάται και από την επιτυχία τη δική σας δεδομένου ότι η συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας, αλλά από τους ανωτέρους…

Και τώρα -πάλι εύλογα- θα ρωτήσετε, «εφόσον είναι προϊστάμενοι για ποιο λόγο να ζηλεύουν;». Κι όμως, υπάρχει εξήγηση γι’ αυτή την συμπεριφορά, η οποία δεν είναι άλλη από το ότι νιώθουν απειλή όταν κάποιος υφιστάμενος (σημ.: ανερχόμενο ταλέντο) επισκιάζει τις ικανότητες των προϊστάμενων, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με τον μεγαλύτερό τους φόβο -τον οποίο ρίχνουν κάτω από το χαλί- ότι εκείνοι δεν είναι, ή δεν μπορούν να είναι, ή δεν προσπαθούν να γίνουν αντίστοιχα καλοί με εσάς.

Συχνά όμως δεν επαναπαύονται μόνο σε τακτικές εκφοβισμού και υποβάθμισης, αλλά «κλέβουν» τις ιδέες και τα project, των ευρηματικών και εργατικών υπαλλήλων, «πουλώντας» τα ως δική του δουλειά…

Η ιστορία της «Χ»

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της «Χ» που εξηγεί τη δική της εμπειρία στον Guardian. Όπως συνοπτικά λέει: «Το πρώην αφεντικό μου με εκφόβιζε και μου έκλεψε τις ιδέες. Πώς μπορώ να διαχειριστώ την οργή μου;».

«Πριν από μερικά χρόνια έπιασα δουλειά σε μια εταιρεία και έφερα εις πέρας μια σειρά projects υψηλών απαιτήσεων και προδιαγραφών. Αλλά καθώς άρχισα να κερδίζω αναγνώριση για τη δουλειά μου, ο επικεφαλής της εταιρείας γινόταν ολοένα και πιο ζηλιάρης, με υποβάθμιζε στις συναντήσεις της ομάδας, μου φώναζε σε δημόσιους χώρους, μου έλεγε ότι ήμουν άχρηστη, έπαιρνε τα εύσημα για έργα που είχα αναλάβει εγώ, ενώ μάλιστα δεν είχε διαστάσει να αφαιρέσει το όνομά μου από ένα έγγραφο που είχα γράψει.

Μετά από μήνες εκφοβισμού παραιτήθηκα, δεν είχα άλλη επιλογή. Την ίδια στιγμή, δύο άλλοι συνάδελφοι επίσης παραιτήθηκαν, επειδή ήταν απογοητευμένοι με τη συμπεριφορά του.

Τώρα εργάζεται μόνος του. Ωστόσο, έχει αντιγράψει τις πρακτικές μου και έχει οικειοποιηθεί μια διαδικασία που δημιούργησα, την οποία πέρασα χρόνια να αναπτύξω. Τις προάλλες είδα ότι δημοσίευσε έναν οδηγό «how to» χρησιμοποιώντας τη δουλειά μου, αλλά την διεκδικεί ως δική του καινοτομία και μιλάει ως ο δημιουργός της.

Είμαι θυμωμένη και πληγωμένη και παρόλο που έχω προχωρήσει επαγγελματικά, είμαι γεμάτη οργή. Νιώθω ανίσχυρη και σιωπηλή. Τι να κάνω με αυτά τα συναισθήματα; Πώς μπορώ να προχωρήσω; Τι ενέργειες μπορώ να κάνω;».

Πώς να διαχειριστείτε την κατάσταση – Ειδικοί εξηγούν

Αυτή είναι η ιστορία της «Χ» και τα ερωτήματα που την ταλανίζουν. Για να δώσουν απαντήσεις στο πρόβλημα της, δίνουν συμβουλές τρεις ειδικοί: η ψυχοθεραπεύτρια Armele Philpotts, ο ειδικός σε θέματα πνευματικών δικαιωμάτων δικηγόρος Giles Parsons, και η ειδικευμένη στην απασχόληση δικηγόρος, Emma Capper.

Ο Parsons εξήγησε ότι συνήθω: «Αν δημιουργήσεις/εφεύρεις ενώ είσαι εργαζόμενος στην επιχείρηση, τότε η δουλειά ανήκει στον εργοδότη» και το συμβόλαιό σου πιθανόν το λέει αυτό. Ωστόσο, εάν απασχοληθήκατε σε αυτή την επιχείρηση ως σύμβουλος ή αν ξεκινήσατε αυτή την απασχόληση μέσωγ προγράμματος ή κάτι παρόμοιο, κάτι που είχατε ήδη αναπτύξει και είχε καταγραφεί κάπου, τότε η κατάσταση μπορεί να είναι διαφορετική. Εάν είχατε αναπτύξει μια διαδικασία που στη συνέχεια επεκτάθηκε στην απασχόλησή σας, μπορεί να έχετε κάποια υποκείμενα πνευματικά δικαιώματα, αλλά εξαρτάται από τη σύμβασή σας».

Επομένως, έχετε τη δυνατότητα να προσλάβετε έναν δικηγόρο και να υποβάλετε αίτημα για ασφαλιστικά μέτρα για να αποτρέψετε το πρώην αφεντικό σας να χρησιμοποιήσει την εργασία σας – μερικές φορές, λέει ο Parsons, αυτό είναι αρκετό.

Όσον αφορά στο ζήτημα της εκφοβιστικής συμπεριφοράς, εάν αναγκαστήκατε να παραιτηθείτε ως «απάντηση» στη συμπεριφορά του εργοδότη σας τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα, διότι έχετε τρεις μήνες από την παραίτησή σας για να υποβάλετε αξίωση. Τούτου λεχθέντος, ίσως αξίζει μια πρώτη συζήτηση με έναν δικηγόρο απασχόλησης/πνευματικών δικαιωμάτων που θα μπορούσε να εξετάσει τη σύμβασή σας και να σας συμβουλεύσει.

«Οι άνθρωποι που παίρνουν τα εύσημα για πράγματα που έχουμε κάνει ή ιδέες στις οποίες εμείς έχουμε καταλήξει ή αναπτύξει είναι πολύ αναστατωμένοι» καθώς αδυνατούν να υποστηρίξουν μία δουλειά ή ιδέα που δεν είναι δική τους

Η ψυχοθεραπεύτρια Armele Philpotts καταλαβαίνει γιατί υπάρχει τόσος θυμός. «Αναφέρετε την οργή. Αυτό είναι ένα πολύ δυνατό συναίσθημα και μπορώ να καταλάβω γιατί νιώθετε έτσι. Η οργή είναι μια λέξη που σημαίνει ότι έχετε φτάσει στα όριά σας, το πρώην αφεντικό σας έχει ξεπεράσει το όριο και δεν είναι η μοναδική περίπτωση. Συνεχίστε να συλλέγετε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ποδοπατά τα όριά σας».

Οι άνθρωποι που παίρνουν τα εύσημα για πράγματα που έχουμε κάνει ή ιδέες στις οποίες εμείς έχουμε καταλήξει ή αναπτύξει είναι πολύ αναστατωμένοι. Στη θέση σας θα στρεφόμουν προς τη νομική οδό, γιατί νομίζω ότι θα θέσει τέρμα ακόμη κι αν ανακαλύψετε ότι δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να γίνει. Αλλά, τι κάνετε με όλα αυτά τα συναισθήματα οργής και πώς προχωράτε;

«Μιλάς σαν να είσαι ανίσχυρη», λέει η Philpotts, αλλά στην πραγματικότητα ακούγεσαι αρκετά ικανή. Φαίνεται να είστε πραγματικά προσκολλημένοι σε κάτι που έχετε κάνει, αλλά το ταλέντο και η δημιουργικότητα είναι δικά σας και το έχετε πάρει μαζί σας. (Το πρώην αφεντικό σας) δεν το έχει αυτό, γι’ αυτό μπορεί να εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από αυτό που έχετε κάνει».

Το άλλο καλό είναι ότι προχωρήσατε και βρήκατε άλλη δουλειά. Δεν ξέρω τι έκλεψε το αφεντικό σας, αλλά φαντάζομαι ότι θα έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής και μετά θα βρεθεί σε αδιέξοδο, ενώ εσείς έχετε ταλέντο και δημιουργικότητα και πολλούς δρόμους μπροστά σας. Ξέρω ότι, αυτή τη στιγμή, αυτό δεν θα σας φαίνεται αρκετό, αλλά ελπίζω με τον καιρό, δεδομένου ότι δεν μπορείτε να επιστρέψετε και να αλλάξετε τα πράγματα, αυτή η επίγνωση θα σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα. «Αναρωτιέμαι αν θα μπορούσατε να επωφεληθείτε και να «μάθετε» από αυτή την επαγγελματική εμπειρία», λέει η Philpotts, «και ίσως ακόμη να αξιοποιήσετε αυτή την εμπειρία με τρόπο που να σας βοηθήσει να κάνετε το πάθημα-μάθημα και να σας βοηθήσει να μην νιώθετε ότι έχετε κολλήσει στην αρνητική εμπερία».

«Θα σας προειδοποιούσα, ωστόσο, να είστε προσεκτικοί σχετικά με την δημόσια στοχοποίησή τους, εκτός εάν έχετε βάσιμες αποδείξεις, ειδάλλως μπορεί να σας κατηγορήσει για συκοφαντία».