Ουκρανία: Ο πόλεμος και η επίθεση σε ρωσικό έδαφος μέσα από χάρτες

Μέσα από χάρτες το BBC παρουσιάζει την πρόσφατη επίθεση των στρατευμάτων της Ουκρανίας στο ρωσικό έδαφος, αλλά και το πώς έχει διαμορφωθεί η εικόνα του μετώπου τα 2,5 χρόνια του πολέμου, που έχει εξελιχθεί σε πόλεμο φθορά με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς.

Οι χάρτες βασίστηκαν στις καθημερινές εκτιμήσεις που δημοσιεύονται από το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου και του Study of War with the American Enterprise Institute’s Critical Threats Project.

Η αιφνιδιαστική ουκρανική επίθεση

Τα ουκρανικά στρατεύματα εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση πέρα από τα σύνορα στις αρχές Αυγούστου, προελαύνοντας έως και 30 χιλιόμετρα στη ρωσική περιοχή του Κουρσκ.

Σχεδόν 200.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τις συνοριακές περιοχές από τη ρωσική κυβέρνηση και ο Βλαντιμίρ Πούτιν καταδίκασε την ουκρανική επίθεση ως «μεγάλη πρόκληση».

Περίπου 1.200 Ρώσοι στρατιώτες σκοτώνονταν ή τραυματίζονταν καθημερινά τον Μάιο και τον Ιούνιο, το υψηλότερο ποσοστό από την αρχή του πολέμου

Μετά από μια εβδομάδα, ο ανώτατος διοικητής της Ουκρανίας ισχυρίστηκε ότι έλεγχε 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ρωσικού εδάφους, αν και αναλυτές υποστήριξαν ότι η πραγματική κλίμακα ήταν μικρότερη, ενώ οι περιοχές του Κουρσκ και του Μπέλγκοροντ είχαν κηρυχθεί και οι δύο σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Με το ροζ χρώμα αποτυπώνονται οι ρωσικές δυνάμεις, με το μωβ οι ουκρανικές

Ο εκτελών χρέη κυβερνήτη της περιφέρειας Κουρσκ, Αλεξέι Σμιρνόφ, δήλωσε ότι 28 κοινότητες είχαν περάσει στις ουκρανικές δυνάμεις, αλλά ο πρόεδρος της Ουκρανίας ανέφερε ότι ο αριθμός των κοινοτήτων ανέρχεται σε 74.

Η αντεπίθεση θεωρείται εν μέρει ως μια προσπάθεια να εξαναγκαστεί η Ρωσία να μετακινήσει μονάδες από την ανατολική Ουκρανία και να ανακουφίσει την πίεση στις πολιορκημένες ουκρανικές άμυνες εκεί, και εν μέρει ως μια προσπάθεια να βελτιώσει τη θέση της Ουκρανίας για μια ειρηνευτική διευθέτηση.

Ρωσική εισβολή βόρεια του Χάρκοβο

Στις αρχές Μαΐου 2024, οι ρωσικές δυνάμεις πέρασαν τα σύνορα βόρεια της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ουκρανίας, του Χάρκοβο. Αρκετά χωριά καταλήφθηκαν και χιλιάδες άμαχοι τράπηκαν σε φυγή.

Η κύρια επίθεση της Ρωσίας επικεντρώνεται εδώ και καιρό στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ, αλλά αυτή ήταν μία από τις σημαντικότερες χερσαίες επιθέσεις από την έναρξη του πολέμου και επέκτεινε περαιτέρω την άμυνα της Ουκρανίας στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Σε σημεία η Ρωσία έχει περιορισμένο ή σχετικό έλεγχο

Η ρωσική ώθηση πραγματοποιήθηκε στο τέλος μιας τετράμηνης περιόδου κατά την οποία οι ΗΠΑ δεν προμήθευαν όπλα στην Ουκρανία, λόγω αδιεξόδου στο αμερικανικό Κογκρέσο.

Το ζήτημα επιλύθηκε τελικά στα τέλη Απριλίου, όταν οι ΗΠΑ ψήφισαν ένα πακέτο βοήθειας ύψους 61 δισ. δολαρίων για την παροχή πυραύλων, πυροβολικού και συστημάτων αεράμυνας στον ουκρανικό στρατό.

Οι ουκρανικές δυνάμεις κράτησαν άμυνα και παρόλο που η πόλη του Χάρκοβο έχει δεχθεί επανειλημμένες επιθέσεις από βόμβες που εκτόξευσαν ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη, παραμένει εκτός του βεληνεκούς του ρωσικού πυροβολικού.

Η Ρωσία προωθείται στα ανατολικά

Η εισβολή βόρεια του Χάρκοβο ήταν σε κάποια απόσταση από την κύρια γραμμή του μετώπου στα ανατολικά, όπου η Ρωσία συνεχίζει τις επιθετικές επιχειρήσεις της και προχωράει προς τα εμπρός από τον Οκτώβριο του 2023.

Η ανατολική Ουκρανία αποτελεί αμφισβητούμενο έδαφος από το 2014, όταν μαχητές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία κατέλαβαν μεγάλες εκτάσεις των ανατολικών περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ.

Όπως αναφέρει το BBC η Ρωσία ρίχνει διαρκώς νέες δυνάμεις στο μέτωπο για να κερδίσει λίγα μέτρα κάθε φορά.

Εδώ και περίπου 1,5 χρόνο ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει μετατραπεί σε έναν πόλεμο φθοράς που χιλιάδες στρατιώτες σκοτώνονται χωρίς να υπάρχει αποφασιστική αλλαγή στο πεδίο, κατάσταση που σύμφωνα με αναλυτές παρομοιάζεται με τα χαρακώματα του Α΄ ΠΠ.

Περίπου 1.200 Ρώσοι στρατιώτες σκοτώνονταν ή τραυματίζονταν καθημερινά τον Μάιο και τον Ιούνιο, το υψηλότερο ποσοστό από την αρχή του πολέμου, σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους, αναφέρει το BBC.

Εν τω μεταξύ, ελπίζοντας να βοηθήσει στην ανακούφιση των εξαντλημένων στρατευμάτων της πρώτης γραμμής, η Ουκρανία μείωσε το κατώτατο όριο ηλικίας για τη στράτευση από τα 27 στα 25 έτη.

Η Ρωσία πέτυχε μια αξιοσημείωτη επιτυχία στην πόλη Αβντίεβκα, όπου τα ουκρανικά στρατεύματα αποσύρθηκαν τον Φεβρουάριο μετά από μήνες μαχών.

Τα σημεία κλειδιά

Σηματοδότησε τη μεγαλύτερη αλλαγή στη γραμμή του μετώπου μήκους άνω των 1.000 χιλιομέτρων (620 μιλίων) από τότε που τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν την κοντινή πόλη Μπαχμούτ τον Μάιο του 2023.

Εάν η ουκρανική αντεπίθεση ήταν επιτυχής, η Αβντίεβκα είχε τη δυνατότητα να αποτελέσει πύλη για την Ουκρανία ώστε να φτάσει στην ελεγχόμενη από τη Ρωσία πόλη Ντονέτσκ, αλλά αυτή η ευκαιρία έχει πλέον παρέλθει.

Σχεδόν όλος ο προπολεμικός πληθυσμός της Αβντίεβκα, που αριθμούσε περισσότερους από 30.000 ανθρώπους, έχει φύγει και η ίδια η πόλη έχει καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς.

Η επέκταση των ρωσικών δυνάμεων σε 7 μήνες

Οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν τώρα ό,τι έχει απομείνει και συνεχίζουν να προωθούνται δυτικά, με στόχο τις πόλεις Pokrovsk που βρίσκονται υπό ουκρανική κατοχή και βορειότερα το Chasiv Yar, το οποίο βρίσκεται σε ύψωμα περίπου 10 χιλιόμετρα δυτικά του Μπαχμούτ.

Οι περιοχές γύρω από το Μπαχμούτ έχουν υποστεί μερικές από τις σφοδρότερες μάχες του πολέμου και συνεχίζουν να αποτελούν εστίες ανάφλεξης.

Αν και η Ουκρανία κέρδισε κάποιο έδαφος στις γύρω περιοχές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν έκτοτε προχωρήσει γύρω από την πόλη.

Δυόμισι χρόνια πολέμου

Η εισβολή της Ρωσίας ξεκίνησε με δεκάδες πυραυλικές επιθέσεις σε πόλεις σε όλη την Ουκρανία τα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου 2022.

Τα ρωσικά χερσαία στρατεύματα κινήθηκαν γρήγορα και μέσα σε λίγες εβδομάδες είχαν τον έλεγχο μεγάλων περιοχών της Ουκρανίας και είχαν προχωρήσει στα προάστια του Κιέβου.

Οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδιζαν το Χάρκοβο και είχαν καταλάβει εδάφη στα ανατολικά και τα νότια μέχρι τη Χερσώνα, ενώ είχαν περικυκλώσει την πόλη-λιμάνι της Μαριούπολης.

Όμως βρήκαν σχεδόν παντού ισχυρή ουκρανική αντίσταση και αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα υλικοτεχνικής υποδομής με τα ρωσικά στρατεύματα να υποφέρουν από ελλείψεις σε τρόφιμα, νερό και πυρομαχικά.

Οι ουκρανικές δυνάμεις έσπευσαν επίσης να αναπτύξουν τα όπλα που προμηθεύτηκαν από τη Δύση, όπως το αντιαρματικό σύστημα Nlaw, το οποίο αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικό απέναντι στη ρωσική προέλαση.

Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, η εικόνα είχε αλλάξει δραματικά και αφού απέτυχε να καταλάβει το Κίεβο, η Ρωσία αποσύρθηκε εντελώς από το βορρά. Τον επόμενο μήνα, οι ουκρανικές δυνάμεις ανακατέλαβαν τη νότια πόλη Χερσώνα.

Πώς έχει διαμορφωθεί το μέτωπο του πολέμου από την έναρξή του έως σήμερα

Έκτοτε, η μάχη διεξάγεται κυρίως στην ανατολική Ουκρανία, με τις ρωσικές δυνάμεις να κερδίζουν σιγά-σιγά έδαφος επί πολλούς μήνες, ενώ έχασαν τουλάχιστον 50.000 στρατιώτες – και πιθανότατα πολύ περισσότερους.

Πηγή: BBC