Φωτιές: Κανονισμός για την αποκατάσταση της φύσης – Τι θα κάνει η Ελλάδα για τα δάση που χάθηκαν;

Η Ελλάδα χάνει το οξυγόνο της. Η Ευρώπη χάνει το οξυγόνο της. Ο πλανήτης χάνει το οξυγόνο του. Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, σε συνδυασμό με τον ανικανότητα εφαρμογής πολιτικών που θα προστατεύσουν το φυσικό μας πλούτο, έρχεται σε πρώτο πλάνο η ανάγκη αποκατάσταση της φύσης από τις φωτιές που «τρώνε» το πράσινο…

Με τεράστιες εκτάσεις να μοιάζουν πλέον με περιοχές εξόρυξης λιθάνθρακα και τη φυσική  αναγέννηση των καμένων εκτάσεων να είναι αμφίβολη απαιτείται άμεση παρέμβαση για αποκατάσταση των υποβαθμισμένων χερσαίων οικοσυστημάτων.

Τρανό παράδειγμα η καταστροφική πυρκαγιά στη βορειοανατολική Αττική.

Στάχτες παντού

22% περισσότερες φωτιές από το 2023

Η καταστροφική πυρκαγιά που ξεκίνησε στην περιοχή του Βαρνάβα (11/08) κατέληξε να φτάσει στις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Πεντέλης, των Βριλησσίων και του Γέρακα στη βόρεια πλευρά της Αθήνας, εντός του αστικού ιστού, αναγκάζοντας δεκάδες κόσμου σε εκκένωση, απειλώντας σπίτια και οδηγώντας τελικά στην απώλεια μίας ανθρώπινης ζωής.

Η πυρκαγιά στην ΒΑ Αττική είναι η χειρότερη αυτής της περιόδου για τη χώρα

Η Ελλάδα μόλις βίωσε τον θερμότερο Ιούνιο και τον θερμότερο Ιούλιο στην ιστορία.

Μέχρι τώρα, η πυρκαγιά στην ΒΑ Αττική είναι η χειρότερη αυτής της περιόδου για τη χώρα, ενώ το φετινό καλοκαίρι η Ελλάδα αντιμετώπισε σημαντικές προκλήσεις σχετικά με τις πυρκαγιές, οι οποίες επιδεινώθηκαν από παράγοντες όπως οι υψηλές θερμοκρασίες, η παρατεταμένη ξηρασία και οι πολύ ισχυροί άνεμοι. Μόνο από τις αρχές Μαΐου, η Ελλάδα είχε περισσότερες από 3.500 πυρκαγιές, αριθμό αυξημένο κατά 22% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2023.

Πυρκαγιά στη Βορειοανατολική Αττική

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Copernicus η χώρα μας έχει απολέσει το 2024, 284.990 στρέμματα ενώ την τελευταία τετραετία μετρά πάνω από 3,5 εκατομμύρια καμένες εκτάσεις.

#EMSR746

Our #MappingTeam has delivered its Grading Product for the #wildfire northeast of #Athens in #Greece 🇬🇷

As of 15 August:
➡️A total burnt area of 10,413 ha 🔥 & 1,238 affected buildings 🏘️ have been detected

More at👇https://t.co/hy7jvBaVht pic.twitter.com/Nm0nVIhyEF

— Copernicus EMS (@CopernicusEMS) August 16, 2024

Σε ισχύ ευρωπαϊκός κανονισμός για την αποκατάσταση της φύσης

Η Ευρώπη χάνει μέρος του φυσικού της πλούτου με ραγδαίους ρυθμούς. Ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός (2024/1991) για την αποκατάσταση της φύσης που εγκρίθηκε τον Ιούνιο από την ΕΕ μετά από μεγάλο και δύσκολο αγώνα πολλών περιβαλλοντικών οργανώσεων δεν μιλάει πλέον μόνο για προστασία όσων οικοσυστημάτων παραμένουν σε καλή κατάσταση, αλλά για επαναφορά της υποβαθμισμένης φύσης σε καλή κατάσταση.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το WWF:

• Μέχρι το 2030, τουλάχιστον 20% των υποβαθμισμένων χερσαίων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων θα πρέπει να έχει αποκατασταθεί.
• Πρέπει να φυτευθούν τουλάχιστον τρία δισεκατομμύρια επιπλέον δέντρα, έως το 2030, σε όλη την ΕΕ, δημιουργώντας νέα και ζωντανά, γεμάτα βιοποικιλότητα δάση.
• Οι δασικές πυρκαγιές να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, με πρόληψη βάσει χερσαίων λύσεων και με σωστή διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων.
• Οι λύσεις που προσφέρει η φύση (nature-based solutions) είναι κρίσιμης σημασίας για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση. Επαναφορά των υδάτινων και παράκτιων οικοσυστημάτων σε καλή κατάσταση, μέσα από φυσικές λύσεις.Πολλά είδη πουλιών είναι δείκτες καλής κατάστασης γεωργικών εκτάσεων. Στην Ελλάδα, είναι πολλά τα πουλιά που στηρίζουν τα αγροτικά οικοσυστήματα, όπως πχ τα χελιδόνια, οι κουκουβάγιες, οι καρδερίνες, τα κιρκινέζια, οι τσαλαπετεινοί, τα ψαρόνια.

Κλιματικές καταστροφές

• Πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αποκατάσταση των πληθυσμών των επικονιαστών. Οι μέλισσες, οι πεταλούδες και τα σκαθάρια είναι ζωή για τη φύση και για όλους μας.
• Αποκατάσταση αστικών οικοσυστημάτων, ώστε η φύση να προσφέρει στις πόλεις δροσιά και ανθεκτικότητα στις κλιματικές καταστροφές.
• Ιδιαίτερη μέριμνα για τις θάλασσες. Η αποκατάσταση πρέπει να θέσει ως προτεραιότητα επτά ομάδες θαλάσσιων οικοτόπων: 1) βυθούς με θαλάσσια βλάστηση, 2) δάση μακροφυκών, 3) στρώματα οστρακοειδών, 4) ασβεστοφυκικούς βυθούς, 5) σφουγγάρια, κοράλλια και κοραλλιογενή στρώματα, 6) αναβλύσεις και διηθήσεις και 7) μαλακά ιζήματα (όχι βαθύτερα από 1.000 μέτρα βάθος).
• Για τη Μεσόγειο, κρίσιμη σημασία έχουν τα λιβάδια Ποσειδωνίας, τα υποπαραλιακά στρώματα με στρείδια, τα συστήματα με παράκτια άμμο και περιπαραλιακά ιζήματα, και άλλα.

Περιουσίες χάθηκαν στις φλόγες

«Τα κράτη μέλη της ΕΕ υποχρεούνται μέσα στα επόμενα δύο χρόνια να καταρτίσουν εθνικά σχέδια αποκατάστασης. Τι θα κάνει η Ελλάδα για να εφαρμόσει αυτόν τον σημαντικό κανονισμό;» αναφέρει η περιβαλλοντική οργάνωση με την ελληνική κυβέρνηση να καλείται να δώσει άμεσα απαντήσεις για την ανάσα που χάνουν οι πολίτες της.

Να μη χάσουμε ούτε ένα δέντρο

Και οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, ότι πλέον δεν υπάρχει περιθώριο να χάσουμε ούτε ένα δέντρο.

Όπως επισήμανε ο καθηγητής Γεωλογίας και διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμης Λέκκας, «δεν θα πρέπει να χάσουμε ούτε ένα δέντρο πια στην Αττική. Είναι μια περιοχή που έχασε το 50% των δασών την τελευταία δεκαπενταετία και πρέπει να προφυλάξουμε το εναπομείναν τμήμα του δάσους».

Υπενθυμίζεται ότι: από το 2017 έως σήμερα, εξαιτίας των 13 μεγάλων πυρκαγιών που ξέσπασαν στην Αττική, κάηκαν περισσότερα από 700 χιλιάδες στρέμματα. Kοινώς, μέσα σε οκτώ χρόνια κάηκε το 37% των δασών της Αττικής (Copernicus και Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τις Δασικές Πυρκαγιές).

«Η Αττική χάνει με πολύ μεγάλο ρυθμό τα δάση της και το οξύμωρο είναι ότι φιλοξενεί τις μεγαλύτερες δασοπυροσβεστικές δυνάμεις στην χώρα. Και επαγγελματικές και εθελοντικές, άρα κάνουμε κάτι λάθος. Το βλέπουμε με εμφατικό τρόπο, και στην περίπτωση της ΒΑ Αττικής που καίγεται εμφατικά από το 1981», είπε (MEGA) ο υπεύθυνος δράσεων για τις δασικές πυρκαγιές της WWF Hellas, Ηλίας Τζηρίτης.

Πύρινος όλεθρος

«Συνθήκες Καΐρου»

Ο καθηγητής Δασικών Πυρκαγιών στο ΑΠΘ, Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος, σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των πυρκαγιών στην Αττική, εξήγησε (ΕΡΤ) πως αν «το οικοσύστημα αφεθεί ανεπηρέαστο, θα μπορέσει με φυσική αναγέννηση να επανέλθει», ενώ προειδοποίησε πως «στον αστικό ιστό, θα ανέβει η θερμοκρασία 1 με 1,5 βαθμό Κελσίου».

»Η ατμόσφαιρα θα γίνει ακόμα ξηρότερη και αυτό διότι η καταστροφή του δάσους συνεπάγεται μειωμένη φωτοσύνθεση, μειωμένη κατακράτηση του διοξειδίου του άνθρακα, επίταση του φαινομένου του θερμοκηπίου [..] και όλα αυτά θα οδηγήσουν σε συνθήκες ανάλογες Καΐρου», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Στον τόπο της καταστροφής δέκα ημέρες μετά

Την ίδια στιγμή, πάνω από τα αποκαΐδια, κυβέρνηση και Νέα Δημοκρατία έχουν επιδοθεί σε μία επιχείρηση υποβάθμισης της καταστροφής. Με κυβερνητικό κλιμάκιο θα μεταβεί την Τρίτη 20 Αυγούστου, το απόγευμα, στην Πεντέλη, που επλήγη από τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Εκεί, θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη με τη συμμετοχή της περιφέρειας Αττικής και δημάρχων σχετικά με τα ευρήματα των αυτοψιών και τις δράσεις αποκατάστασης που, όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση, έχει δρομολογήσει η πολιτεία στις περιοχές που επλήγησαν από την πυρκαγιά.